Tez tibbiy yordam mashinasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Tez yordam mashinasi — bemorlarni tibbiy muassasalarga, masalan, shifoxonalarga tashish uchun ishlatiladigan maxsus jihozlangan transport vositasi. Odatda tez tibbiy yordam xizmatlari (EMS) tomonidan boshqariladi va bemorlarga tashish paytida tibbiy yordam ko‘rsatadi. Tibbiy favqulodda vaziyatlarga tezkorlik bilan javob berish uchun tez yordam mashinalari miltillovchi chiroqlar va sirenalar bilan jihozlangan. Ular paramediklarni va boshqa birinchi yordam xodimlarini voqea joyiga olib borishlari, shoshilinch tibbiy yordam uskunalarini olib yurishlari va bemorlarni shifoxonalarga yoki boshqa tegishli tibbiy muassasalarga tashishlari mumkin[1].

Tez tibbiy yordam mashinasi
1916-yilgi Ford modeli
1916-yilgi Ford modeli

Tez yordam mashinalari turli shakllarda bo‘lishi mumkin, jumladan, furgonlar, mototsikllar, avtobuslar, limuzinlar, samolyotlar va qayiqlar. Avtotransportni tez yordam mashinasi sifatida tasniflash uning bemorlarni tashish qobiliyatiga bog‘liq. Favqulodda bo‘lmagan bemorlarni tashish vositalari, shuningdek, ambuletlar deb ham ataladi, ular maxsus uskunalar bilan jihozlanmagan bo‘lishi va tez yordam mashinalariga nisbatan kamroq malakali xodimlar bo‘lishi mumkin. Bundan tashqari, EMS agentliklarida bemorlarni tashish uchun mo‘ljallanmagan favqulodda yordam vositalari ham bo‘ladi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tez yordam mashinasining tarixi qadim zamonlarda, davolab bo‘lmaydigan bemorlarni aravachalar yordamida zo‘rlik bilan tashishdan boshlangan. Tez yordam mashinalari birinchi marta 1487-yilda ispanlar tomonidan favqulodda holatlar uchun ishlatilgan va fuqarolar tashuvchi variantlari 1830-yillarda foydalanishga topshirilgan.

Urush paytida tez yordam mashinalaridan foydalanishda katta oʻzgarishlar keyinchalik Napoleon Bonapartning bosh shifokori boʻlgan Dominik Jan Larri (1766–1842) tomonidan ishlab chiqilgan tez tibbiy yordam mashinalari bilan sodir boʻldi. Larri fransuzlar va prusslar o‘rtasidagi Spires jangida qatnashgan va yarador askarlarni ko‘p sonli tez yordam mashinalari olib keta olmaganidan qayg‘urgan . Jangovar harakatlar to‘xtatilgunga qadar, u yangi tez yordam tizimini ishlab chiqishga kirishadi.

19-20-asrlar davomida texnologiyaning rivojlanishi zamonaviy o‘z-o‘zidan ishlaydigan tez yordam mashinalari paydo bo‘lishiga olib keldi[2].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Henry Alan Skinner (1949), The Origin of Medical Terms
  2. „HISTORY OF EMERGENCY MEDICAL SERVICES“.