Kontent qismiga oʻtish

Testaroli

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Testaroli

Testaroli taomi
Turi makaron
Milliy oshxona Italyan oshxonasi
Kelib chiqishi etrusk sivilizatsiyasi
Asosiy komponentlari un, suv, tuz
Oʻxshashlari Falsi testaroli al ragù

Testaroli, baʼzan testarolo deb ham ataladi[1], italyan oshxonasiga tegishli yupqa xamirli makaron yoki non turi boʻlib, suv, un va tuz yordamida dumaloq shaklda tayyorlanadi, soʻngra rombik yoki toʻrtburchak shakllarga boʻlinadi. Lunigiana mintaqasida va Italiyaning tarixiy hududida keng tarqalgan taom turi boʻlib, u Italiyaning etrusk sivilizatsiyasiga aloqador qadimiy makarondir. Testaroli „eng qadimiy makaron turi“ deb taʼriflangan. Shuningdek, mazkur taom Italiyaning janubiy Liguria va shimoliy Tuscaany mintaqalariga mansub mahalliy taom hisoblanadi.

Testaroli tekis yuzada yoyiladigan xamirdan tayyorlanadi. U anʼanaviy ravishda testo, issiq, tekis yuzaga ega boʻlgan terrakota yoki choʻyandan tayyorlangan taom pishirishishga moʻljallangan idishda pishiriladi, taom nomi shundan kelib chiqqan. Baʼzan qaynoq suvda yana bir marta pishiriladi va keyin dasturxonga tortiladi. Testaroli baʼzan non deb, baʼzan esa krep deb ataladi. U pesto sousi yoki zaytun moyi, pecorino, parmesan va sarimsoq kabi boshqa ingredientlar bilan bezatilgan boʻlishi mumkin. Falsi testaroli al ragù ham xuddi shunday taom boʻlib, u toʻgʻralgan makaron xamiri va ragù sousi yordamida tayyorlanadi.

Etimologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Testaroli nomi anʼanaviy ravishda testaroli nomli pishiriladigan issiq, tekis yuzaga ega boʻlgan terrakota yoki choʻyandan tayyorlangan taom pishirishishga moʻljallangan idish nomidan kelib chiqqan[2][3].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Testaroli qadimiy makaron turi boʻlib[4], u etrusk sivilizatsiyasi[5] va qadimgi Italiya sivilizatsiyasi davriga oid deb hisoblaniladi. Rustico: Regional Italian Country Cooking kitobida aytilishicha, testaroli „pishirish uchun issiq toshlar ustiga qoʻyib pishirillgan neolit davriga oid boʻtqalarining bevosita avlodi“ dir. U Italiyaning janubiy Liguria va shimoliy Tuscany mintaqalarining mahalliy taomi hisoblanadi[4][6]. The Wall Street Journal nashrida chop etilgan maqolaga koʻra, testaroli „eng birinchi qayd etilgan makaron“dir[1].

Testaroli Italiyaning Massa-Carrara provinsiyasidagi Tuscany mintaqasida keng tarqalgan boʻlib, dehqonlarning taomidir. U maydalangan pishloq va zaytun moyi bilan toʻldirilgan xamir taomdir[7]. Massa va Carrarada u baʼzan strachino pishlogʻi yoki charcuterie bilan birga tortiladi[7]. Testaroli Massa-Carrara provinsiyasidagi kichik shaharcha Pontremolida juda mashhur taom boʻlib qolgan, u yerda ertalab va kechqurun shaharning deyarli har bir restoranida bu taomni buyurtma qilish mumkin[lower-alpha 1][4][5][9][10]. Shuningdek, testaroli[5], Liguria va Tuscany hududlari orasida joylashgan Lunigiana mintaqasida va Italiyaning tarixiy hududlarida ham keng tarqalgan[5][11][9].

Tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Masalliqlarlar va tayyorlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Toʻgʻralgan testaroli

Testaroli – suv, bugʻdoy uni va tuz yordamida tayyorlangan krepga oʻxshash makaron turi boʻlib, mayda uchburchak shaklda boʻlinadi[lower-alpha 2][5][13]. Baʼzan uni tayyorlashda kashtan uni ham ishlatiladi[11][14]. Suv, bugʻdoy uni va tuz aralashtiriladi va xamir tayyorlanadi. Shundan soʻng, u pishirib olinadi, bunda baʼzan ikki bosqichli pishirish jarayonidan foydalaniladi[5]. Anʼanaviy tayyorlash uslubiga koʻra, birinchi bosqichda, (baʼzan faqat bir bosqichda tayyorlanadi) xamir issiq yuzaga tekis qilib quyiladi va quymoq yoki krep koʻrinishida pishiriladi[lower-alpha 3][4][5][9][10]. Bu jarayonda testaroli odatiy ravishda testoda pishiriladi[1][9], uni issiq koʻmir ustida qizdirib turib, taom tayyorlash mumkin. Skillet – bu xamirni pishirish uchun ishlatilishi mumkin boʻlgan boshqa pishirish moslamasidir[lower-alpha 4]. Tayyor yegulik uchburchak shakllarga boʻlinadi va baʼzan bu jarayondan keyin toʻgʻridan-toʻgʻri dasturxonga tortiladi[10]. Baʼzan bajariladigan ikkinchi pishirish bosqichida makaronni sovutish uchun tindirib qoʻyish mumkin, keyin esa qaynoq suvda yana pishiriladi[5][16].

Testaroli baʼzan focaccia taomiga oʻxshash non turidir[3], u baʼzan krep deb ham ataladi[17]. „The Italian Country Table“ kitobida testaroli „makaronga oʻxshash taom turi“ va „qalinligi chorak dyuymdan oshmaydigan katta dumaloq krepga oʻxshash non“ deb ataladi[3]. Bu kitobda aytilishicha, uni yaxshilab pishirganda non sifatida ham isteʼmol qilish mumkin, u qadar kuchli pishirilmaganda esa makaron sifatida tayyorlanadi. Italiyaning turli hududlarida uning pishirish usullari farqlanadi va bu usullarning baʼzilari oʻzining qadimiy ketma-ketligini saqlab qolgan.

Dasturxonga tortilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Testaroli baʼzan pesto sousi bilan dasturxonga tortiladi[5][17]. Italiyaning Liguria va Tuscany mintaqalarida keng tarqalgan[9][14][18]. Yana bir tayyorlash usuliga koʻra zaytun moyi, pecorino, Parmesan, sarimsoq va rayhan qoʻshilishi mumkin[9][18][19]. Sous testaroli ichiga singib ketishi mumkin[6].

Falsi testaroli al ragù[tahrir | manbasini tahrirlash]

Unga juda oʻxshash yana bir taom falsi testaroli al ragù boʻlib, u pasta makaron xamiridan tayyorlanadi va testoda pishirilmaydi[10]. Unga ragù, italyancha usulda tayyorlangan goʻshtli sous qoʻshiladi[10].

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Izohlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ "Ammo Pontremolida kuni bilan shahar atrofidagi qishloqlarda har kuni, peshin va kechqurun yangi olib kelingan "testaroli" ni taklif qilmaydigan bironta ham restoran yo'q."[8]
  2. ↑ „Shahardagi istalgan mahalliy yemakxonalarining birida uchraydigan katta pankeykka oʻxshash „testaroli“ taomi makaronining bir turidir ...“[12]
  3. ↑ Pesto bu yerda „testaroli“ deb nomlangan ibtidoiy makaron bilan xizmat qiladi - krepga o'xshash Liguriya aralashmasi, uni o'raladi va panda qovuriladi, keyin shimgichni shaklida kesiladi ...[15]
  4. ↑ Bu koʻp asrlik makaron taomi issiq skovorodkada tayyorlanadigan krep kabi tayyorlanadi, soʻngra ... „Testeroli“ soviganidan soʻng, rombik shaklidagi taxminan 6 ta boʻlakka boʻlinadi...[1]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Dunn, Elizabeth Gunnison „Historical Recipes Are the Next Big Thing“. The Wall Street Journal (2013-yil 13-dekabr). Qaraldi: 2016-yil 5-mart. (subscription required)
  2. ↑ Negrin, M.. Rustico: Regional Italian Country Cooking. Clarkson Potter/Publishers, 2002 — 48 bet. ISBN 978-0-609-60944-6. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Kasper, L.R.. The: Italian Country Table. Scribner, 1999 — 318 bet. ISBN 978-0-684-81325-7. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Pyenson, Luke „Genovese pesto 'pancake'? Perfetto!“. The Boston Globe (2013-yil 30-iyul). Qaraldi: 2016-yil 5-mart. (subscription required)
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 May, T.. Italian Cuisine: The New Essential Reference to the Riches of the Italian Table. St. Martin's Press, 2005 — 152 bet. ISBN 978-0-312-30280-1. 
  6. ↑ 6,0 6,1 White, A.; Varney, J.. Philadelphia Chef's Table: Extraordinary Recipes from the City of Brotherly Love, Chef's Table. Lyons Press, 2012 — 94 bet. ISBN 978-0-7627-8944-3. 
  7. ↑ 7,0 7,1 Viaggio in Toscana. Alla scoperta dei prodotti tipici. Ediz. inglese, Progetti educativi. Giunti Editore, 2001 — 41 bet. ISBN 978-88-09-02453-3. 
  8. ↑ Swiss Review of World Affairs, 1986 — 18 bet.  (subscription required)
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Touring Club of Italy. Authentic Tuscany, Authentic Italy Series. Touring Club of Italy, 2005 — 122 bet. ISBN 978-88-365-3297-1. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Bugialli, G.; Dominis, J.. Giuliano Bugialli's Foods of Tuscany. Stewart, Tabori & Chang, 1992 — 120–121 bet. ISBN 9781556702006.  (subscription required)
  11. ↑ 11,0 11,1 Johns, P.S.; Wyner, A.. Cucina Povera: Tuscan Peasant Cooking. Andrews McMeel Publishing, 2011 — 18 bet. ISBN 978-1-4494-0238-9. 
  12. ↑ Tuscany & Umbria: The Rough Guide, Music rough guide. Rough Guides, 2009 — 259 bet.  (subscription required)
  13. ↑ Loaldi, P.. Pasta fatta in casa, Fatti in casa (it). Gribaudo, 2011 — 118 bet. ISBN 978-88-580-0285-8. 
  14. ↑ 14,0 14,1 Fodor's Italy 2016, Full-color Travel Guide. Fodor's Travel Publications, 2015 — pt899 bet. ISBN 978-1-101-87899-6. 
  15. ↑ Marcus, J.S. „In Search of Perfect Pesto“. The Wall Street Journal (2014-yil 29-iyul). Qaraldi: 2016-yil 5-mart. (subscription required)
  16. ↑ Honore, C.. In Praise of Slow. Knopf Canada, 2009 — 78–79 bet. ISBN 978-0-307-37351-9. 
  17. ↑ 17,0 17,1 Kummer, C.; Schlosser, E.; Petrini, C.. The Pleasures of Slow Food: Celebrating Authentic Traditions, Flavors, and Recipes. Chronicle Books, 2013 — 15 bet. ISBN 978-1-4521-3380-5. 
  18. ↑ 18,0 18,1 Keahey, J.. Hidden Tuscany: Discovering Art, Culture, and Memories in a Well-Known Region's Unknown Places. St. Martin's Press, 2014 — 10 bet. ISBN 978-1-250-02431-2. 
  19. ↑ Fraioli, J.; Curti, J.O.F.L.. Food Festivals of Italy: Celebrated Recipes from 50 Food Fairs. Gibbs Smith, Publisher, 2009 — 128 bet. ISBN 978-1-4236-0967-4. 

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Testaroli&oldid=4439473" dan olindi