Termos

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Shisha idishli ichimliklar uchun termoslar
termos idishi qurilmasi

Termos - bu oziq-ovqat mahsulotlarini atrof-muhit haroratiga nisbatan yuqori yoki past haroratda uzoq muddatl davomida saqlash uchun uy-sharoitida issiqlikni izolyatsiya qiluvchi idishning bir turi. Bu D'yuara shishasining bir turi.

Termos nafaqat tayyor ichimliklar va oziq — ovqat mahsulotlarini saqlash uchun, balki ularni tayyorlash uchun ham ishlatilishi mumkin, masalan-turli xil infuziyalar bo'tqalar yoki yormalarni.

Termos o'z nomini termos birinchi tijorat ishlab chiqaruvchisi bo'lgan nemis kompaniyasi Thermos GmbH nomidan olgan. 1904 yilda eng yaxshi nom uchun tanlovda uni Myunxen aholisi, qadimgi yunoncha θερμός "issiq"atamasidan kelib chiqqan

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Choynak o'ragichi termos ixtiro qilinishidan oldin issiq choyni saqlash uchun ishlatilgan.
1906 yil 23 oktyabrdagi termos patenti talablari ( U.S. Patent 872 795 ) tafsilotlari
Germaniyaning Thermos GmbH kompaniyasidan Rossiyada termos idishlarining reklamalari (taxminan 1906-1914)
Reynxold Burger 1927 yildan to vafotigacha yashagan va ishlagan uyidagi memorial yozuv taxtasi (Germaniya, Berlin, Pankov tumani, ko'cha. Vilgelm-Kur-Strasse, 3)
Kuzgi Leyptsig yarmarkasida kuzgi termoslar (1953)

Vakuum idishining o'zi 1892 yilda shotlandiyalik fizik va kimyogari Jeyms Dyuar tomonidan kriogenika bo'yicha tadqiqotlari davomida ixtiro qilingan va ishlab chiqilgan. Olim sharafiga u ilmiy jamoatchilikda Dyuar Djeymsom deb ataladi.

Dyurning dizayni 1904 yilda Berlin shisha ishlab chiqaruvchilari Рейнхольдом Бургером[de] va Albert Aschenbrenner tomonidan tijorat mahsulotiga aylantirilgan. Ushbu idishdan kundalik hayotda (ichimliklarni saqlash) qulay foydalanish uchun nemislar metall korpus, tiqin va qopqoqni qo'shdilar - chashka .[1][2] Shuningdek, u kolbaning ichki devorini qo'llab-quvvatlash tizimini ishlab chiqdi, chunki u idishning bo'ynida faqat bitta joyda ushlab turilgan va shuning uchun u faol foydalanish paytida osongina sinib ketgan - Reinhold Burger ushbu ixtiro uchun DE170057 nemis patentini oldi., ariza 1903 yil 30 sentyabrda topshirilgan [3][4] .

Yangi ixtiro uchun eng yaxshi brend nomi uchun tanlov e'lon qilindi, unda Myunxen aholisidan biri g'olib chiqdi va bu nomni taklif qilgandi grekcha: therme-issiq). Burger Thegmos-Gesellschaft m.b nomli firmani tashkil etdi.H. (Thegmos GmbH) termos ishlab chiqarishda va 1904 yil mart oyidan boshlab ushbu savdo markasi tijorat maqsadlarida ishlatila boshladi.

Dyuar shishalari patentlanmagan; ularning ixtirochisi Jeyms Dyuar ular tijoratda muvaffaqiyatga erisha olmaydi deb hisoblagan, shuning uchun u Burger yetkazilgan zararni qoplash uchun sudga murojaat qilganida, uning da'vosi qanoatlantirilmagan [5][6] .

1906 yil 23 oktyabrda Reyngold Burger ariza berdi, 1907 yil 3 dekabrda esa "ikki devorli va ular orasidagi vakuumli idish"uchun AQSh patentining 872 795 U.S. Patent 872 795 oldi. Patentda termos ixtirochisi sifatida Reyngold Burger ko'rsatilgan, patentda Jeyms Dyuarning ismi yozilmagan. Ushbu patentning huquqiy vorisi Amerika kompaniyasi American Thermos Bottle Company bo'ldi. Shuningdek, 1907 yilda termos ishlab chiqarish huquqi yana ikkita kompaniyaga — Kanada Kanada Thermos Bottle Co va Britaniya Thermos Limitega berildi[7].

Patentning amal qilish muddati tugagach. Thermos savdo belgisidan foydalanish huquqi Yaponiyaning Thermos LLC kompaniyasiga tegishli bo'lib, ushbu brend ostida termoslar ishlab chiqarildi [8] .

  1. „about“. www.thermos.com. 2021-yil 26-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 26-iyun.
  2. „BBC History - James Dewar, the man who invented the thermos flask“. web.archive.org (2014-yil 4-may). 2014-yil 4-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 26-iyun.
  3. „Немецкий патент DE170057“ (de). 2012-yil 4-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 17-iyul.
  4. „История изобретения термоса“ (en). 2012-yil 4-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 17-iyul.
  5. A. Sella. „Classic Kit: Dewar's flask“ (en) (2008-yil 1-avgust). 2012-yil 4-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 17-iyul.
  6. „James Dewar - Chemistry Encyclopedia - number“. www.chemistryexplained.com. 2019-yil 6-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 26-iyun.
  7. „Хранить тепло и холод: термос“. Журнал «Популярная механика» (2005-yil 1-mart). 2009-yil 30-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 17-iyul.
  8. „THERMOS — Trademark Details“ (en) (2011-yil 11-oktyabr). 2012-yil 4-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 17-iyul.