Surinamda qishloq xoʻjaligi

Surinamdagi qishloq xoʻjaligi Surinamning iqtisodiyotdagi uchinchi yirik sanoati boʻlib^[1], ishchi kuchining 9-15% ni ish bilan taʼminlaydi va YaIMning 9% ni tashkil qiladi^[1]. Qishloq xoʻjaligi Surinamdagi uglerod chiqindilarining 40% ni tashkil qiladi^[2] va Surinam siyosatining muhim qismi hisoblanadi^[2].

2018-yilda Surinamda banan (48 ming tonna), apelsin (19 ming tonna) va kokos (14 ming tonna) kabi boshqa qishloq xoʻjaligi mahsulotlarining kichik ishlab chiqarishlariga qoʻshimcha ravishda 273 ming tonna guruch, 125 ming tonna shakarqamish ishlab chiqarildi^[3].

Surinamning umumiy yer maydonining atigi 0,4 foizi ekin maydonlariga toʻgʻri keladi, uning yarmi guruch yetishtirishga ixtisoslashgan boʻlib, bu Surinamning umumiy eksportining taxminan 10 foizini tashkil qiladi. 1999-yilda 180 000 tonna ishlab chiqarilgan. Banan sanoati ham umumiy eksport tushumining 2,5 foizini tashkil qiladi, 1999-yilda 55 000 tonna ishlab chiqarilgan. Surinam, shuningdek, palma yogʻi, kokos, shakar, plantain, yeryongʻoq, mol goʻshti, tovuq va qisqichbaqalar ishlab chiqaradi^[4]. XVIII asrda Gollandiya mustamlakasi davrida kofe ishlab chiqarish katta ahamiyatga ega edi, lekin asta-sekin kamaydi^[5].

1945-yildan beri Surinamda qishloq xoʻjaligida mexanizatsiyalashgan texnikani qoʻllash boʻyicha komissiya yangi yerlarni muvaffaqiyatli oʻzlashtirdi va eski plantatsiyalarga qayta ishov berdi va umumiy qishloq xoʻjaligi ishlab chiqarishini yaxshiladi. Kasaba uyushmalari bosimi ostida hukumat 1987-yil boshida ishlab chiqarishni samaraliroq qilish va ish oʻrinlarini yaratish uchun milliy shakar rejasiga rozi boʻldi. Gayanadagi shakar sanoati, ayniqsa, 1976-yildan beri Gayana shakar korporatsiyasining faoliyati bilan bogʻliq. 1999-yilda 90 000 tonna ishlab chiqarilgani katta eʼtiborga sazovordir^[6].

Baliq ovlash, qisqichbaqalar (ayniqsa yovvoyi qisqichbaqalar) 29 million AQSh dollarini yoki 1998-yilda barcha eksportning 6,7 foizini tashkil etgani va baliq ovlash sanoati yiliga 40-50 million AQSh dollari miqdorida daromad keltirishi bilan ham muhimdir. 2000-yil oktyabr oyida Surinamdagi akvakultura mahsulotlariga zaharli qoldiqlar miqdori yuqori boʻlganligi sababli taqiq qoʻyilgach, sanoat buzildi.