Sortoʻbe

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Sortoʻbe

qozoqcha: Сортөбе
ovul
Sortoʻbe ovulidagi madaniyat uyi
Sortoʻbe ovulidagi madaniyat uyi
42°52′0″N 75°15′5″E / 42.86667°N 75.25139°E / 42.86667; 75.25139 G OKoordinatalari: 42°52′0″N 75°15′5″E / 42.86667°N 75.25139°E / 42.86667; 75.25139 G O
Mamlakat Qozogʻiston
Tuman Qorday (tuman)
Avvalgi nomlari 1999-yilgacha — Shoʻrtoʻbe
Markazi balandligi 772 m
Aholisi
 (2009)
14 646
Vaqt mintaqasi UTC+6:00
Telefon kodi +772636
Pochta indeks(lar)i 080426
Avtomobil kodi 08 (H)
Sortoʻbe xaritada
Sortoʻbe
Sortoʻbe

Sortoʻbe (qozoqcha: Сортөбе, 1999-yilgacha — Shoʻrtoʻbe[1]) — Qozogʻiston Respublikasining Jambul viloyati, Qorday tumanidagi ovul. Sortoʻbe qishloq okrugining maʼmuriy markazi. KATO kodi — 314854100[2].

Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aholi punkti Qirgʻiziston bilan chegarada, Shu daryosining oʻng qirgʻogʻida, tuman maʼmuriy markazi — Qoʻrday qishlogʻidan 45 kilometr janubi-sharqda, viloyatning maʼmuriy markazi — Taraz shahridan (toʻgʻri chiziq boʻylab) 314 kilometr sharqda joylashgan. Qishloqning dengiz sathidan mutlaq balandligi 772 metr[3]. Iqlimi issiq, ammo namligi yaxshi. Oʻrtacha yillik havo harorati +8,8 °C atrofida. Iyul oyining oʻrtacha oylik havo harorati +21,5 °C ga etadi. Yanvarning oʻrtacha oylik harorati −5,1 °C atrofida. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 1415 mm. Yogʻingarchilikning asosiy qismi mart va sentyabr oylariga toʻgʻri keladi[4]. Ovul hududi ikkita togʻ tizimi orasida joylashgan: shimolda Chu-Ili togʻlari, janubda Qirgʻiz tizmasi. Chu-Ili togʻlarining balandlik mintaqalari tufayli hudud relyefi asosan „yalangʻoch“, shuning uchun u yerda choʻl, dasht va choʻl-dasht oʻsimlik va hayvonot dunyosi ustunlik qiladi. Eng yaqin aholi punktlari: janubda Qirgʻizistonning Toʻqmoq shahri, gʻarbda Bular Batir qishlogʻi, shimolda Masanchi qishlogʻi.

Aholisi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1989-yilda ovul aholisi 8400 kishini tashkil qilgan (asosiy aholi dunganlar)[5]. 1999-yilda ovul aholisi 10758 kishiga (5409 erkak va 5349 ayol) yetgan[6]. 2009-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, qishloqda 14646 kishi (7305 erkak va 7341 ayol) yashagan[6].

Dungan[tahrir | manbasini tahrirlash]

Har yili bu yerda, asosan, Masanchi qishlogʻida „Dungan etnoslari kuni“ bayrami oʻtkaziladi[7]. Dungan tilida „Dunganskaya gazeta“ respublika gazetasi nashr etiladi[8].

Mahalliy aholi orasidan chiqqan taniqli shaxslar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Husayn Muxtorov (1938 — 2001) — qirgʻizistonlik opera xonandasi, SSSR xalq artisti (1984).

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Перечень изменений наименований географических объектов Казахстана“. pda.rosreestr.ru. 2013-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-mart 2013-yil.
  2. „База КАТО“. Агентство Республики Казахстан по статистике. 2013-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-iyun 2013-yil.
  3. „Shortoba“ (inglizcha). GeoNames. 2013-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-iyun 2013-yil.
  4. „Климат: Сортобе - Климатический график, График температуры, Климатическая таблица - Climate-Data.org“. ru.climate-data.org. Qaraldi: 23-iyul 2022-yil.
  5. „Итоги Всесоюзной переписи населения 1989 года по Казахской ССР. Том 3“. 11-may 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-iyul 2022-yil.
  6. 6,0 6,1 „Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года“. Агентство Республики Казахстан по статистике. 2013-yil 14-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-iyun 2013-yil.
  7. https://ru-ru.facebook.com/Khueiminbo/posts/820501258000446Andoza:Недоступная ссылка
  8. „Этнокультурные объединения Казахстана“. 12-iyul 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-iyul 2018-yil.