S-500 raketa tizimi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
S-500 Prometheus
Turi yer-havo raketasi
Davlat Rossiya Federatsiyasi
Xizmat tarixi
Ishlatilgan yillari 2021-yil 16-sentyabr
Qurolli kuchlarida Rossiya kosmik kuchlari
Ishlab chiqarilish tarixi
Konstruktor Almaz-Antey
Islab chiqaruvchi Almaz-Antey
Islab chiqarilgan yillari 2021-yildan hozirga qadar

S-500 Prometey (ruscha: C-500 Прометей), shuningdek, 55R6M „Triumfator-M“ nomi bilan ham tanilgan[1] Rossiyaning gipertovushli yer-havo raketa tizimi hisoblanadi. S-500 „Almaz-Antey“ havo mudofaasi konserni tomonidan ishlab chiqilgan[2][3][4].

Sinovlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2018-yilning may oyida Rossiya S-500 bilan shu kungacha eng uzoq masofali yer-havo raketa sinovini oʻtkazgan. Dastur boʻyicha AQSh razvedkasi bilan tanish boʻlgan nomaʼlum manbalarga tayangan holda, S-500 482 km (300 milya) masofadagi nishonni urgan, bu avvalgi rekorddan 80 km uzoqroqdir[5].

2019-yil 4-iyun kuni Rossiya Mudofaa vazirligi uzoq masofali yerdan havoga uchuvchi raketa shaklida yangi ballistik raketaga qarshi tizim muvaffaqiyatli ishga tushirilgani aks etgan videoni joylashtirgan. Sinovdan oʻtayotgan havo hujumidan mudofaa tizimining tabiati tilga olinmagan boʻlsa-da, u S-500 Prometey uzoq masofali yer-havo raketa tizimini sinovdan oʻtkazganligi koʻpchilik tomonidan taxmin qilinmoqda[6].

S-500 radarlari 2019-yil oxirida sinovdan oʻtkazilgan.

2021-yil iyul oyi holatiga koʻra, Rossiya Moddiy boshqarmasi Kapustin Yarda yangi S-500 ballistik raketalarga qarshi kompleksning jonli oʻt oʻchirish sinovidan oʻtkazilgan birinchi suratlarni eʼlon qilgan[7].

Operatsion tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birinchi S-500 polki 2021-yil 13-oktabrda Moskvada jangovar navbatchilikka chiqqan[8].

Dizayn[tahrir | manbasini tahrirlash]

S-500 qitʼalararo ballistik raketalarni, shuningdek, gipertovushli qanotli raketalarni hamda samolyotlarni tutib olish va yoʻq qilish uchun moʻljallangan. S-500 5 kilometres per second (3.1 mi/s) tezlikda uchadigan 10 tagacha ballistik gipertovushli nishonlarni aniqlay oladi va bir vaqtning oʻzida urib tushira oladi[9][10]. Shuningdek, u gipertovushli qanotli raketalarni va boshqa havo nishonlarini 5 Mach dan yuqori tezlikda, hamda kosmik kemalarni yoʻq qilishga qaratilgan.

Tizim mobil va tez oʻrnatish imkoniyatiga ega. Mutaxassislarning fikriga koʻra, tizimning imkoniyatlari dushmanning qitʼalararo ballistik raketalariga parvozning oʻrta va oxirgi qismlarida taʼsir qilishi mumkin[11].

Eksport[tahrir | manbasini tahrirlash]

2021-yil sentabrida Rossiya bosh vaziri oʻrinbosari Yuriy Borisov Hindiston S-500 ning istiqbolli va ehtimol birinchi mijozi boʻlishi mumkinligini aytgan[12][13][14][15][16].

Shuningdek, Turkiya prezidenti Rajab Toyyib Erdoʻgʻanning soʻzlariga koʻra, Turkiya kelajakda S-500 sotib olish imkoniyatini koʻrib chiqishga tayyor[17].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „S-500/S-1000 (Russian Federation), Defensive weapons“. Jane's Strategic Weapon Systems (2009-yil 10-fevral). 2010-yil 12-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 11-avgust.
  2. ↑ „Armed forces plan to get first S-500 systems in 2021. (In Russian)“. Ria Novosti (2020-yil 8-may). Qaraldi: 2020-yil 28-iyun.
  3. ↑ „First batch of Russian-made S-500 system enters service — Deputy PM“. TASS. Qaraldi: 2021-yil 20-oktyabr.
  4. ↑ „Russia Puts Its 'F-22 Killer' S-500 Missile Defense System into Mass Production as Tensions Boil over Ukraine“ (2022-yil 25-aprel).
  5. ↑ „Russia's S-500 Air Defense System Reportedly Hits Target Nearly 300 Miles Away“. The Warzone. JOSEPH TREVITHICK (2018-yil 24-may). Qaraldi: 2019-yil 7-iyun.
  6. ↑ „S-500 or A-235? Russia Tests Advanced New Missile Defence System With Extreme Range“. Military Watch. Military Watch (2019-yil 5-iyun). Qaraldi: 2019-yil 7-iyun.
  7. ↑ „Serial production of missiles for S-500 air defense systems begins in Russia — source“. TASS. Qaraldi: 2021-yil 20-oktyabr.
  8. ↑ „First regiment of S-500 air defense systems to defend Moscow — source“. TASS. Qaraldi: 2021-yil 20-oktyabr.
  9. ↑ „Russia creating new aerospace defence system“. ITAR-TASS (2009-yil 11-avgust). 2011-yil 26-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 11-avgust.
  10. ↑ „First S-500 missile complex to be put on combat alert in central Russia“. TASS. 2014-yil 23-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 14-noyabr.
  11. ↑ „S-500 Prometheus“. Missile Threat. 2013-yil 1-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 14-noyabr.
  12. ↑ „Russia exploring market for S550 missile system; all eyes on India“. The Economic Times. Qaraldi: 2021-yil 7-dekabr.
  13. ↑ „EXCLUSIVE: India Likely To Be The First Customer Of S-500 Missile Defense System – Russian Deputy PM“ (en-US). Latest Asian, Middle-East, EurAsian, Indian News (2021-yil 17-sentyabr). Qaraldi: 2021-yil 7-dekabr.
  14. ↑ „First batch of Russian-made S-500 system enters service — Deputy PM“. TASS. Qaraldi: 2021-yil 7-dekabr.
  15. ↑ „Government speculation: India may buy S-500 missile system“ (en-US) (2021-yil 17-sentyabr). Qaraldi: 2021-yil 7-dekabr.
  16. ↑ „India Could Potentially Become 1st Buyer Of Russias S-500 Missile System - Borissov“ (en). UrduPoint. Qaraldi: 2021-yil 7-dekabr.
  17. ↑ „Turkey ready to consider future purchases of S-500 missile systems from Russia — president.“. TASS (2019-yil 7-mart). Qaraldi: 2019-yil 10-iyun. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=S-500_raketa_tizimi&oldid=3900072" dan olindi