Rossiya — Avstraliya munosabatlari

Rossiya — Avstraliya munosabatlari 1807-yilda Neva rus shpalining Port-Jeksonga (hozirgi Sidney) tashrifi natijasida oʻrnatilgan. 1857-yilda konsullik aloqalari oʻrnatilgan.

Avstraliya va SSSR oʻrtasida diplomatik aloqalar 1942-yilda oʻrnatilgan, Moskvada birinchi Avstraliya elchixonasi 1943-yilda ochilgan. Avstraliyaning Moskvada elchixonalari va Sankt-Peterburg va Vladivostokda ikkita faxriy konsulliklari bor. Rossiyaning Kanberrada elchixonasi va Sidneyda Bosh konsulligi bor. Ikkala davlat ham Osiyo-Tinch okeani iqtisodiy hamkorlik tashkiloti aʼzosi.

Rossiya imperiyasi va Avstraliya[tahrir | manbasini tahrirlash]

U. Maclay nomidagi muzeyda N. N. Mikluxo-Maklay buyusti. Sidney.

1807-yilda kapitan Leonti Gagemeister qoʻmondonligi ostida rus shpal Neva Port Jeksonga tashrif buyurdi. Bu sana Avstraliya koloniyalari va Rossiya oʻrtasidagi munosabatlarning boshlanishi hisoblanadi. Uning qoʻmondonligi ostidagi „Neva“ kemasi Avstraliyaga tashrif buyurgan birinchi rus kemasi boʻldi. 1957-yilda ushbu voqea xotirasiga Avstraliya Harbiy Tarix Jamiyati (inglizcha: Military Historical Society of Australia) rus dengizchilarining Avstraliyaga birinchi tashrifining 150 yilligiga bagʻishlangan esdalik medalini chiqardi.

1820-yilda Rossiya imperatori Aleksandr I nomidan tashkil etilgan Antarktidani tadqiq qilish boʻyicha ekspeditsiyani davom ettirish va kemalarni taʼmirlash uchun Mixail Lazarev va Thaddeus Bellingshausen qoʻmondonligi ostida ikkita rus kemasi — „Vostok“ va „Mirniy“ Port Jeksonga tashrif buyurganida, aloqalar davom etdi. XIX asrning oʻrtalarida Britaniya imperiyasining bir qismi boʻlib qolgan Avstraliyada bir necha oʻnlab ruslar, ukrainlar, litvaliklar, latviyaliklar, finlar va Rossiya imperiyasidan kelgan boshqa emigrantlar yashagan.

XIX asr davomida rus kemalari Avstraliyaga tashrif buyurishgan, dengizchilarning bir qismi Avstraliyada doimiy joylashganlar. Diniy sektalar, jumladan, mennonitlar va duxoborlar, Avstraliya va Yangi Gvineya oroliga 40 000 kishini joylashtirishni rejalashtirgan edilar, ammo 2000 ga yaqin odam rozi boʻldi.

1863-yilda rus korveti Bogatir Melburn va Sidneyga doʻstona tashrif buyurdi. Polsha dezertirlaridan olingan maʼlumotlar Avstraliyaga hujum qilishda Rossiyaning AQSh ittifoqini qoʻllab-quvvatlash boʻlgan. 1882-yilda Melburn portiga uchta rus kemasi — „Afrika“, „Bulleten“ va „Plastun“ tashrif buyurdi, bu yana Avstraliya matbuotida Rossiya imperiyasi hujumlarida gumon qilingan ruslarga qarshi nashrlarning paydo boʻlishiga sabab boʻldi. 1885-yilda ingliz mustamlakachilari rus bosqinining ehtimolidan bezovtalanib, Botanika koʻrfazida Sidneyni himoya qilish uchun qal’a qurdilar.

Rossiya imperiyasi va Avstraliya oʻrtasida konsullik munosabatlari 1857-yilda oʻrnatilgan.

Avstraliyadagi eng mashhur rus aholisidan biri biolog va antropolog Nikolay Mikluxo-Maklay boʻlgan.

Avstraliya va SSSR[tahrir | manbasini tahrirlash]

SSSR va Avstraliya oʻrtasida diplomatik munosabatlar 1942-yilda oʻrnatildi. 1943-yilda Moskvada birinchi Avstraliya elchixonasi ochildi. Avstraliya va SSSR oʻrtasidagi diplomatik munosabatlar 1954-yil 23-aprelda „Petrov ishi“ tufayli toʻxtatildi va 1959-yil 16-martda qayta tiklandi^[1]^[2]^[3]^[4].

Zamonaviy voqealar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2008-yilda boʻlib oʻtgan Osiyo-Tinch okeani iqtisodiy hamkorlik tashkiloti forumida Avstraliya Bosh vaziri Kevin Rudd Rossiyaning yangi prezidenti Dmitriy Medvedev bilan birinchi marta uchrashdi^[5], moliyaviy inqiroz, iqlim oʻzgarishi va tabiiy ofatlar, shuningdek, ikki tomonlama munosabatlar haqida suhbatlashdi. Rudd Avstraliya va Rossiya oʻrtasidagi munosabatlar koʻplab sohalarda dinamik rivojlanish salohiyatiga ega, degan xulosaga keldi.

Iqtisodiy hamkorlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

2012-yil holatiga koʻra, Rossiya-Avstraliya savdo aylanmasi taxminan 1 milliard dollarni tashkil etadi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Laurence W., Maher (4–6 July 2007). "H.V. Evatt and the Petrov Defection: A Lawyer's Interpretation". Labour Traditions: The tenth national labour history conference. University of Melbourne. Archived from the original on 2011-08-05. https://web.archive.org/web/20110805005356/http://www.historycooperative.org/proceedings/asslh2/maher.html.
↑ „Royal Commission to follow disclosures of Soviet Secretary to security service“ (14-aprel 1954-yil), s. 1. Qaraldi: 15-aprel 2009-yil.
↑ „The Petrov Affair“. Old Parliament House. 2009-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-aprel 2009-yil.
↑ „Petrov reveals Soviet orders to recruit 5th column“ (7-iyul 1954-yil), s. 1. Qaraldi: 17-aprel 2009-yil.
↑ „Russian-Australian trade to grow 30% in 2008“. Moscow: RIA Novosti (30-oktabr 2008-yil). Qaraldi: 8-iyul 2009-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

[1] Laurence W., Maher (4–6 July 2007). "H.V. Evatt and the Petrov Defection: A Lawyer's Interpretation". Labour Traditions: The tenth national labour history conference. University of Melbourne. Archived from the original on 2011-08-05. https://web.archive.org/web/20110805005356/http://www.historycooperative.org/proceedings/asslh2/maher.html.

[petrov140454-2] „Royal Commission to follow disclosures of Soviet Secretary to security service“ (14-aprel 1954-yil), s. 1. Qaraldi: 15-aprel 2009-yil.

[3] „The Petrov Affair“. Old Parliament House. 2009-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-aprel 2009-yil.

[4] „Petrov reveals Soviet orders to recruit 5th column“ (7-iyul 1954-yil), s. 1. Qaraldi: 17-aprel 2009-yil.

[5] „Russian-Australian trade to grow 30% in 2008“. Moscow: RIA Novosti (30-oktabr 2008-yil). Qaraldi: 8-iyul 2009-yil.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Avstraliya — Rossiya munosabatlari



Avstraliya	Rossiya