Richard Meier

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Richard Meier
Tugʻilgan 1934-yil 12-oktyabr
Newark, New Jersey, AQSh
Millati AQSh, Germaniya
Soha Arxitektor
Alma mater Cornell Universiteti
Mukofotlar Pritzker meʼmorchiligi mukofoti (1984), AIA Oltin Medali (1997)

Richard Meier (talaffuzi: Richard Mayer 1934-yil 12-oktyabrda tugʻilgan) – amerikalik abstrakt rassom va arxitektor, uning geometrik dizayndan keng foydalanadi.[1] Arxitektura boʻyicha 1984-yilgi Pritzker meʼmorchiligi mukofoti sovrindori. Meier Barselona zamonaviy sanʼat muzeyi, Los-Anjelesdagi Getti markazi va San-Xose shahar hokimiyati kabi bir nechta diqqatga sazovor binolarni loyihalashtirgan.

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Meier yahudiy oilasida tugʻilgan[2]. Meier Karolin (Kaltenbacher) va sharob hamda spirtli ichimliklar ulgurji savdosi bilan shugʻullanuvchi Jerom Meierning toʻngʻich farzandidir. Bu oila Nyu-Jersi shtatining Newark shahrida istiqomat qilgan. U yaqin Maplewoodda oʻsgan. Meier dastlab Kolumbiya oʻrta maktabida oʻqigan. 1957-yilda Cornell universitetining arxitektura bakalavriat bosqichini tamomlagan.

Universitetni tugatgandan soʻng, Meier meʼmorlar bilan muloqot qilish uchun Isroil, Gretsiya, Germaniya, Fransiya, Daniya, Finlandiya va Italiyaga sayohat qildi[3].

Meier, shuningdek, Piter Eyzenmanning ikkinchi amakivachchasi, meʼmor, nazariyotchi va Nyu-York beshligining hamkori edi.

Karyerasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Richard Meier(1986)

Nyu-Yorkda Meier 1959-yilda Skidmore, Owings va Merrillda oz muddat ishladi, soʻngra 1963-yilda oʻz amaliyotini boshlashdan oldin Marsel Breuerda uch yil amaliyot oʻtagan. 1972-yilda u modernistlar guruhining Nyu-York beshligidan biri sifatida belgilandi. Ushbu beshlik quyidagilardir; Meier, Piter Eisenman, Maykl Graves, Charlz Gwathmey va Jon Heyduk. Faoliyatining boshida Meier rassom Frank Stella kabi rassomlar bilan ishlagan va geometrik shakllarga ega oq tuzilmalarni afzal koʻrgan.

Meier birinchi marta Indiana shtatining Nyu Harmoni shahridagi Athenaeum (1979) va Atlanta, Jorjiyadagi Oliy sanʼat muzeyi (1983) bilan bir qatorda turli xil rezidentsiyalar uchun, dizaynlari uchun katta eʼtirofga sazovor boʻldi.

Meier koʻp yillar davomida meʼmor boʻlib ishlagan boʻlsa-da, 1997-yilda ochilgan Los-Anjelesda (Kaliforniya) ulkan muzey majmuasi boʻlgan Getty Center loyihasi uni taniqli boʻlishiga sabab boʻlgan. Uning boshqa taniqli komissiyalari qatoriga Ispaniyadagi Barselona zamonaviy sanʼat muzeyi (1995) va Beverli-Xillzdagi Paley Media markazi (1996) kabi muzeylar kiradi; Gaaga, Niderlandiya meriyasi (1995) va San-Xose shahar meriyasi (2005); tijorat binolari, masalan, Praga shahridagi City Towerni taʼmirlash, Chexiya (2008); va Manxettenning Gʻarbiy qishlogʻidagi 173 va 176 Perri koʻchasi (2002) va Tel-Avivdagi Rotshilddagi Meier, Isroil (2015) kabi turar-joy binolari kiradi.

Bugungi kunda Richard Meier & Partners Architects Nyu-York va Los-Anjelesda Xitoy va Tel-Avivdan Parij va Gamburggacha boʻlgan loyihalarni oʻz ichiga olgan ofislariga egadir.

Taxminlarga koʻra, Meier koʻproq Korbusierning gʻoyalariga koʻproq asos solgan, shu jumladan Le Korbusierning oʻzi ham. Meier Le Korbusier ishida yaqqol koʻrinadigan koʻplab gʻoyalarni, xususan, Villa Savoye va Shveysariya pavilyonini kengaytirdi.

Uning ishi, shuningdek, Mies Van der Rohe va baʼzi hollarda Frank Lloyd Rayt va Luis Barragan kabi boshqa dizaynerlarning taʼsirini aks ettirgan. Oq rang tarix davomida koʻplab meʼmoriy yodgorliklarda, jumladan, Oʻrta yer dengizi mintaqasidagi soborlar va oqlangan qishloqlarda, Ispaniya, janubiy Italiya va Gretsiyada ishlatilingan.

Rim meri Janni Alemanno oʻzining saylovoldi dasturiga Ara Pacisdagi Meier muzeyining katta travertin devorini buzish vaʼdasini kiritdi. Shundan keyin Alemmano bino haqidagi fikrini oʻzgartirdi va Meier bilan oʻzgartirishlar kiritishga rozi boʻldi. Shuningdek, muzey tashqarisidagi ochiq maydon va Tiber daryosi boʻylab gavjum yoʻl oʻrtasidagi devor balandligini keskin kamaytirish, shaharda daryo boʻylab keng piyodalar hududi qurish va uning ostidan yoʻl yotqizish rejalashtirilgan. „Bu yaxshilanish“ deydi Meier va „devorning paydo boʻlishining sababi tirbandlik va shovqin edi. Bu bartaraf etilsa, hududni daryoga ochish gʻoyasi yaxshi boʻladi.“ Meriya Alemanno 2013-yilda muddati tugagunga qadar loyihani yakunlashga umid qilayotganini aytdi.[4]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Jodidio, Philip (2005). Architecture: Art.“. New York: Prestel Verlag. p. 138. ISBN 3-7913-3279-1.
  2. Jewish Currents: „„A Golden Age of Jewish Architects““. [sayt ishlamaydi]
  3. Pranay Gupte (November 17, 2005), „Lunch at The Four Seasons with: Richard Meier New York Sun.“. 2020-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 17-sentyabr.
  4. "Richard Meier – „The Pritzker Architecture Prize"“. 2010-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 17-sentyabr.