Polyak askarlari va nemis antifashistlari yodgorligi, Berlin

Polyak askarlari va nemis antifashistlari yodgorligi (nemischa: Denkmal des polnischen Soldaten und deutschen Antifaschisten), (polyakcha: Pomnik Żołnierza Polskiego i Niemieckiego Antyfaszysty) — Ikkinchi Jahon urushi paytida halok boʻlgan Polsha askarlari xotirasiga bagʻishlangan asosiy nemis yodgorligi, shuningdek, Germaniya qarshilik harakati uchun muhim yodgorlik.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

GDR va PXR oʻrtasidagi munosabatlarning sezilarli yaxshilanishi davrida Polsha armiyasi va natsizmga qarshi nemis jangchilari oʻrtasidagi hamkorlik xotirasiga yodgorlik oʻrnatish gʻoyasi paydo boʻldi.

Memorial Berlinda GDR hukumati tashabbusi bilan 1972-yilda ochilgan. U Berlinning Fridrixshayn tumanidagi xalq parkida joylashgan. U devor bilan qurilgan tepalikning etagida joylashgan boʻlib, u yerda Tadeush Kosciushkoning „Sizning va bizning erkinligimiz uchun“ shiori polyak va nemis tillarida (polyakcha: Za naszą i waszą wolność), (nemischa: Für eure und unsere Freiheit) boʻrtma yozuvda tushirilgan.

Yodgorlik Sileziyacha kulrang granitidan qilingan. Haykaltaroshlar: Zofiya Volska (Polsha), Tadeush Lodzyan (Polsha), Arnd Vittig (GDR), Gyunter Merkel (GDR). Asosiy qismi bronza bayroq bilan bitta konstruktsiyaga ulangan ikkita bir xil 15 metrli ustunlardan iborat. Memorialda polshalik askar va sovet askari, shuningdek, nemis xufiyasi tasvirlangan baland granit relyef mavjud.

Hozirgi holati[tahrir | manbasini tahrirlash]

1995-yilda Germaniya qayta birlashgandan soʻng, yodgorlik qayta tiklandi, Polsha va Germaniya yashirin jangchilari, fashizmga qarshi barcha qarshilik guruhlari jangchilari va natsizm qurbonlari xotirasiga uchta tilda (polyak, nemis va rus) matnli plitalar qoʻshildi.

Vertikal stelaning ikki tomonida restavratsiya paytida PXR va GDR gerblari saqlanib qolgan.

Unutilmas sanalar munosabati bilan tantanali marosimlarda yodgorlik poyiga gulchambarlar qoʻyiladi^[1].

Yodgorlik yaqinidagi maydoncha skeytbordchilarning sevimli joyiga aylandi^[2]. Yodgorlik, koʻpincha, vandalizmga duchor boʻladi, shuning uchun nemis kompaniyalaridan biri uni asrash boʻyicha ishlarni moliyalashtirishni taklif qildi^[3].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Jacek Lepiarz. „Wieńce pod Pomnikiem Żołnierza Polskiego w Berlinie“. // wiadomosci.wp.pl (2006.05.08). 2012-yil 1-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 2-oktyabr. ^(pol.)
↑ „Berlin, Friedrichshain Park: Deutsch-Polnisches Ehrenmal“. // skatespots.de (mai 2005). 2012-yil 1-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 2-oktyabr. ^(olm.)
↑ Karin Schmidl. „Polnisches Denkmal wieder sauber“. // berliner-zeitung.de (2004-yil 11-may). 2012-yil 1-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 2-oktyabr. ^(olm.)

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

[1] Jacek Lepiarz. „Wieńce pod Pomnikiem Żołnierza Polskiego w Berlinie“. // wiadomosci.wp.pl (2006.05.08). 2012-yil 1-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 2-oktyabr. ^(pol.)

[2] „Berlin, Friedrichshain Park: Deutsch-Polnisches Ehrenmal“. // skatespots.de (mai 2005). 2012-yil 1-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 2-oktyabr. ^(olm.)

[3] Karin Schmidl. „Polnisches Denkmal wieder sauber“. // berliner-zeitung.de (2004-yil 11-may). 2012-yil 1-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 2-oktyabr. ^(olm.)

[1]

[2]

[3]