Kontent qismiga oʻtish

Pivo sho‘rva

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Pivo shoʻrva — shoʻrva turi boʻlib, unda suyuq asos pivo hisoblanadi. Pivo asosidagi toʻyimli va mazali taom qadimgi misrliklarga maʼlum boʻlgan, qadimgi rimliklarda esa pivo shoʻrva lotincha cervisia cocta deb nomlangan[1]. Pivo shoʻrva oʻrta asr Monastir yilnomalarida zikr qilingan, uning retseptlari esa qadimiy oshpazlik kitoblarida mavjud[2].

Pivo va uning asosidagi shoʻrva anʼanaviy tarzda Shimoliy va Markaziy Yevropa, Boltiq hududi (Skandinaviya[3], Germaniya[4], Polsha[5], Belgiya, Niderlandiya) va boshqa mamlakatlarning milliy taomlariga kiritilgan[2]. Bunday shoʻrvalar uchun, odatda, xom tuxum (yoki alohida oqsil yoki sarigʻi), sut mahsulotlari (qaymoq, sut, smetana), shakar, ziravorlar (qalampirmunchoq, dolchin, zanjabil, kashnich va boshqalar) ishlatiladi. Pivo shoʻrvalariga, odatda, qora nondan tayyorlangan qovurilgan non yoki quritilgan non tortiladi. Pivo shoʻrvalarining koʻp turlari mavjud — eng oddiy, nonlidan (yogʻli smetana yoki koʻpirtirilgan xom tuxum sarigʻi bilan polyakcha „faramushka“ (polyakcha: faramuszka), maydalangan non chekkasi bilan chex „gramatkasi“ (chex. gramatka)[2] yoki sariyogʻ bilan un asosidagi Berlin „bir-sup“[6]) tarkibida koʻp ingredientlar, jumladan, bekon, qoʻziqorin, piyoz, kartoshka, sabzi, garni dastasi (Roularius shoʻrva) mavjud boʻlgan murakkablarigacha.

Pivo shoʻrva anʼanaviy ertalabki taom sifatida oddiy odamlarning ham, qirollarning ham menyusida mavjud boʻlgan. Biolog va fanni ommalashtiruvchi Tor Xansonning soʻzlariga koʻra, shoʻrva tarkibidagi ingredientlar barcha yoshdagi odamlarni uglevodlar va kaloriyalar bilan taʼminlagan. Xonimlar pivo shoʻrvani „terining oqligi va xumorlik uchun“ isteʼmol qilganlar[2]. Taomda ishlatiladigan pivo yengil boʻlishiga qaramay, u odamlarga „yengil mastlik“ holatini bergan: „Aslida, pivo shoʻrva uzoq pivo kunining boshlanishi boʻlib xizmat qilgan“. U Yevropada tarixchilar tomonidan „Buyuk hushyor torttiruvchi“[7] deb atalgan qahva tarqalishidan oldin mashhur boʻlgan. Prussiyaning tejamkor qiroli Fridrix II quyidagi gapi maʼlum: "Bugungi kunda har bir dehqon va oddiy odam koʻp pul ketadigan qahva ichishga oʻrganib qolgani dahshatli. Qirol hazratlari yoshligida pivo shoʻrvada oʻsgan. Bizning dehqonlarimizning otalari faqat pivoni bilishgan va bu aynan bizning iqlimimizga mos keladigan ichimlik![4]. Ushbu taomni toʻy marosimlarida tortish anʼanasi boʻlgan; retseptga har bir mehmon uchun bir litr pivo hisobida mast qiluvchi ichimlikning yengil navlari kirgan[2].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ I. Haslinger 2010.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Усов 2017.
  3. ↑ Лазерсон 2005.
  4. ↑ 4,0 4,1 Фридрих 2009.
  5. ↑ Redakcja. „Caseata, czyli polewka piwna — najstarsza polska zupa“ (pl). Gazeta Krakowska (2020-yil 24-sentyabr). 2021-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 11-oktyabr.
  6. ↑ Erhard Gorys 1997.
  7. ↑ Тор, Хэнсон. Триумф семян. Как семена покорили растительный мир и повлияли на человеческую цивилизацию. М.: Альпина нон-фикшн, 2018. ISBN 978-5961451566. 

Adabiyotlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Лазерсон И. И.. Кухни Скандинавии, Скорая кулинарная помощь. Кухни народов мира. М.: Центрполиграф, 2005. ISBN 5-9524-1689-6. 
  • Усов В. В. „Бенефис пивных супов: европейские изыски“, . Основы кулинарного мастерства: искусство приготовления закусок и основных блюд, Кулинарное искусство. От профессионалов. М.: Эксмо, 2017 — 217-bet. ISBN 978-5-699-80934-9. 
  • Фридрих, Эрнст. Блюда к пиву. М.: Ниола 21-й век, 2009 — 102-bet. ISBN 5-322-00069-0. 
  • Erhard Gorys. Berliner Biersuppe // Das neue Küchenlexikon. Von Aachener Printen bis Zwischenrippenstück. — München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1997. — S. 58. — 599 S. — ISBN 3-423-36008-9.
  • Ingrid Haslinger. Dampf stieg aus dem Topf hervor: Eine Kulturgeschichte der Suppen aus aller Welt, 1. Auflage, Wien: Mandelbaum Verlag, 2010. ISBN 978385476-338-3. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Pivo_sho‘rva&oldid=5151305" dan olindi