Ў (kirill)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Oʻ (kirill)dan yoʻnaltirildi)
Kirill alifbosi harfi Ў
Kirill yozuvi
А Б В Г Ґ Д Ђ
Ѓ Е (Ѐ) Ё Є Ж З
Ѕ И (Ѝ) І Ї Й Ј
К Л Љ М Н Њ О
П Р С Т Ћ Ќ У
Ў Ф Х Ц Ч Џ Ш
Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я
Tarixiy harflar
(Ҁ) (Ѹ) Ѡ (Ѿ) (Ѻ) Ѣ
Ѥ ІѢ Ѧ Ѫ Ѩ Ѭ Ѯ
Ѱ Ѳ Ѵ (Ѷ) Ын
Noslavyan tillari harflari
Ӑ Ӓ Ә Ӛ Ӕ Ԝ Ғ
Ӻ Ӷ Ҕ Ԁ Ԃ Ӗ Ҽ
Ҿ Ӂ Җ Ӝ Ԅ Ҙ Ӟ
Ԑ Ӡ Ԇ Ӥ Ӣ Ӏ Ҋ
Қ Ҟ Ҡ Ӄ Ҝ Ԟ Ԛ
Ӆ Ԓ Ԡ Ԉ Ԕ Ӎ Ҥ
Ԣ Ԋ Ң Ӊ Ӈ Ӧ Ө
Ӫ Ҩ Ҧ Ԥ Ҏ Ԗ Ҫ
Ԍ Ҭ Ԏ Ӳ Ӱ Ӯ Ү
Ұ Ҳ Ӽ Ӿ Һ Ҵ Ӵ
Ҷ Ӌ Ҹ Ӹ Ҍ Ӭ Ԙ
Eslatma. Qavs ichidagi belgilar (mustaqil) harf maqomiga ega emas.

Ў — oʻzbek kirill alifbosining oʻttiz ikkinchi harfi. Til orqa, oʻrta keng, lablashgan unli tovushni ifodalaydi (ushbu unlining maʼno farqlovchi til oldi varianti ham ayni shu harf bilan ifodalanadi, yaʼni alohida belgiga ega emas). Qoʻllanishiga koʻra uncha faol boʻlmagan bu harf oʻzbekcha soʻzlarning asosan 1-boʻgʻinida uchraydi: oʻrdak, oʻrik, oʻroq, moʻgʻul, toʻgʻri, qoʻrqoq kabi; oʻzlashma soʻzlarda esa oxirgi boʻgʻinlarda ham qoʻllanishi mumkin: gulroʻ, obroʻ, roʻbaroʻ. Har qanday undosh bilan yonmayon kela oladi. Turkiy xalqlar, jumladan, oʻzbek xalqi uchun umumiy boʻlgan yozuvlarda oʻziga xos belgi-shakllarga ega.

Ў, ў[o] tovushini aks ettiruvchi oʻzbek kirill alifbosining 30-harfi[1], hozirgi oʻzbek lotin alifbosida unga harfi mos keladi. Bu harf lotin alifbosida okina (ʻ) belgisi bilan yoziladi.

Ў harfi yozilish shakli boʻyicha У harfini takrorlaydi, Й harfiga oʻxshab qisqa belgisi qoʻshilgan.

2003-yil sentabr oyida "Belorus yozuvi kunlari"ning oʻninchi nishonlanishida Polotskda Ў harfi sharafiga yodgorlik oʻrnatildi. Birinchi yodgorlik gʻoyasi koʻp yillar davomida badiiy bosma harflarni oʻrgangan belorus kaligrafi professor Pavel Semchenkoga tegishli.

«Ў» harfi boshqa kirill alifbolarida[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kodlar jadvali[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kodlanishi Registr Oʻnlik
kod
Oʻn oltilik-
kod
Sakkizlik
kod
Ikkilik kod
Yunikod
(yaxlit)
Bosh harf 1038 040E 002016 00000100 00001110
Kichik harf 1118 045E 002136 00000100 01011110
Yunikod
(ajralgan)
Bosh harf 69403398 0423 0306 00410601406 00000100 00100011 00000011 00000110
Kichik harf 71500550 0443 0306 00420601406 00000100 01000011 00000011 00000110
ISO 8859-5 Bosh harf 174 AE 256 10101110
Kichik harf 254 FE 375 11111110
KOI 8
(ayr. var.)
Bosh harf 190 BE 276 10111110
Kichik harf 174 AE 256 10101110
Windows 1251 Bosh harf 161 A1 241 10100001
Kichik harf 162 A2 242 10100010

HTMLda Ў bosh harfini Ў yoki Ў kabi, ў kichik harfini esa — ў yoki ў kabi yozish mumkin.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Xojiyev A. P. Узбекский язык // Языки мира: Тюркские языки. — M.: Институт языкознания РАН, 1996. — С. 427. — (Языки Евразии).