Kontent qismiga oʻtish

Nejd lahjasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Arab tilining Nejdiy (Nejd) lahjasi (arab. اللهجة النجدية‎) Saudiya Arabistonining markaziy qismidagi Nujd aholisi gapiradigan arab tilining turidan biridir. Nejdiy shevasi qadimgi arab shevalarining avlodi. Bu lahjada 9 million 870 ming kishi soʻzlashadi, shundan Saudiya Arabistonida 8 million, Iroqda 900 ming, Suriyada 500 ming va Iordaniyada 50 ming kishi.

Islomgacha boʻlgan davrda qadimgi arab tilining sharqiy sheva guruhlari Nejd hududida, Hijozning ayrim hududlarida va Fors koʻrfazi sohillarida tarqalgan. Arab filologlari va aksariyat gʻarb olimlari arab sheʼriy tilining kelib chiqishini Nejddagi badaviy qabilalar bilan bogʻlaydilar. Arablarning islomgacha boʻlgan sheʼriyati Nejdning sharqiy shevalari asosida rivojlandi.

Nejdiy dialektlari orasida: shimoliy Nejd shevasi (banu xolid, zafir, shammari, markaziy najd shevasi ('ajman, al-qosim, 'avazim, bisha, doʻl, hufuf, mutair, najron, rashida, riyoz). , sudeir, ' utaiba, yovvoyi 'Ali), janubiy Nejd lahjasi (Al Murra, Najron) va Nejdiy badaviylarining lahjalari. Nejdiy shevada ra (r‎) harfining qatʼiy talaffuzi xuddi Qur’on oʻquvchilari kabi saqlanib qolgan. Lam (l‎) harfi, agar undan oldin qaf (q‎) harfi boʻlsa, qatʼiy talaffuz qilinadi. Arab tilining ko‘p shevalaridan farqli o‘laroq, Nejd shevalarida tanvin talaffuzi saqlanib qolgan. Aksariyat hollarda kaf (k‎) harfi q, kaf harfi esa ikki xil — g va dz kabi talaffuz qilinadi. Dad (ض‎) harfi za (ظ) harfi bilan bir xil talaffuz qilinadi.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

A. G. Belova. Arab tilining tarixiy morfologiyasi: Islomdan oldingi yodgorliklardan olingan materiallar asosida. — Sharq adabiyoti, 1994. — S. 18. — 206 b. — ISBN 9785020167957. O. I. Redkin. Arab periferik lahjalari: Hadramawt shevasi. — Sankt-Peterburg universiteti nashriyoti, 2003. — S. 19, 163-164. — 245 b.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

https://ru.m.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA https://books.google.kz/books?id=URNjAAAAMAAJ