Nedroma

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Nedroma-Jazoirning shimoli-g'arbiy qismidagi Tlemsen viloyatidagi Nedroma tumanidagi shahar va kommuna,Tlemsendan 77 kilometr(48 milya)uzoqlikda.U Abdulmo'min ibn Ali al-Muvohid tomonidan qurilgan. U buyuk islom tarixiga ega va uning buyuk masjidi so'nggi qolgan Almoravid platformasini o'z ichiga oladi. Nedroma madaniy ahamiyati uchun 2002-yilda YuNESKOning Jahon merosi ro'yxatiga kiritilgan [1].

Nedruma ko'p sonli qochqinlarini qabul qildi va u ko'plab Andalusiya oilalari uchun hayot markazi edi.

geografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nedroma Jazoirning shimoli-g'arbiy qismida joylashgan. Bu Trara tog' tizmasining poytaxti.

gidrografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nedroma 650 metr balandlikda joylashgan bo'lib,Tell Atlas tog'laridan biri bo'lgan Trara tog'laridagi Flauzen tog'ining shimoliy yonbag'rida joylashgan.

iqlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nadrumah iqlimi issiq va moʻʼtadil.Yillik yogʻin miqdori 400 mm ga yaqin,oʻrtacha yillik harorat esa yiliga 16,9 darajani tashkil qiladi.

Shahar rejalashtirish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Munitsipal hududlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1984-yilda Nadrumah munitsipaliteti quyidagi hududlardan tashkil topgan:

Sana[tahrir | manbasini tahrirlash]

tarixdan oldingi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nedruma yaqinidagi hudud neolit davrida yashagan [2], Budgen gʻorlarida sayqallangan boltalar topilganidan dalolat beradi,mil. Pleacher 1875-yil.

Islom davri[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nadrumah Filosen tog'ining orqa tomonida Almohodlar sulolasining asoschisi Abdulmo'min ibn Ali tomonidan 1150-yilda Berber shahri qurilgan.

Nadrumada Zayaniylar sulolasining knyazlari yashagan.Zayanidlar va Marinidlar o'rtasidagi ziddiyat mavzusi edi.Shahar o'z manfaatlariga ko'ra ittifoqini o'zgartirdi.

Nedrumah Al-Andalus qulaganidan keyin ko'plab Andalusiyalik qochqinlarni kutib oldi.Bu XVI-asrda muhim to'qimachilik markazi edi [3].

Shahar tarqalishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andalusiya ta'siri XII asrda,Pireney yarim orolida Andalusiya qulaganidan so'ng va Al-Aqab jangidan keyin Almohadlarning kuchi pasayishni boshlagan.Qayta bosib olish 1492-yilda Kastiliyalik Izabella I tomonidan yakunlandi, bu esa Andalusiyaliklarning musiqa va she'riyat bilimlaridan tashqari,Andalusiya jamiyatining manbai va kelib chiqishi bo'lgan Shimoliy Afrikaga ko'chishiga sabab bo'ldi.Ulardan ba'zilari Andalusiyadagi tashlandiq uylarining kalitlarini saqlab qolishgan.Lindrum Ispaniya musulmonlari bilan bir necha bor almashdi,chunki u Almohad qo'shinlari tomonidan nasroniylarning egallab olinishiga qarshi harbiy yordam manbai edi.

Andalusiya ta'siri,shuningdek,1609-yil 22-sentyabrda chiqarilgan Moriskolarni Ispaniyadan chiqarib yuborish to'g'risidagi qarordan so'ng,Moorish qochqinlarining ikkinchi to'lqini bilan mustahkamlandi.Bu Andalusiya merosini saqlab qolgan kam sonli shaharlar qatoriga kiradi,buni ispan va arab olimi va XX-asr boshidagi mashhur ispan tanqidchisi Gilermo Rittvagen tasdiqlaydi.

Ismining ma'nosi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Berber tilidan Ndrumah Nduma,ya'ni:"Kengaytirilgan vodiyda qoya etagida joylashgan shahar" .

Lionning Afrika ildizlariga ko'ra,Ned-Roma,ya'ni Rimning raqibi, yolg'on ildiz otgan, ayniqsa Nedromada Rim qoldiqlari yoki yozuvlari topilmaganligi sababli [4].

Ba'zilar uning kelib chiqishi"Nadrolma,ya'ni ular suvga qarashdi"deb da'vo qiladilar va bu iborani Tlemsendan kelgan arab ritsarlari dengiz suvini ko'rganlarida aytishgan [5].

Demografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

2008-yildagi umumiy aholi va uy-joylarni ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra,Ndrumah shahrining aholisi 1977-yildagi 14,333 ga nisbatan 32,438 kishini tashkil etadi:

1977 yil 1987 yil 1998 yil 2008 yil
399 14 646 21 631 22 498 32

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Nedroma et les Trara - UNESCO World Heritage Centre“. Qaraldi: 2018-yil 27-yanvar.
  2. Emile Janier,Regards sur le passé, Richesses de France n°18, Ed. Delmas, Bordeaux 1954
  3. „Nedroma et les Trara - UNESCO World Heritage Centre“. Qaraldi: 2018-yil 27-yanvar.
  4. Gilbert Grandguillaume, Revue de l'Occident musulman et de la Méditerranée, Année 1971, Volume 10, Numéro 10, p.55
  5. آنسة بركات، محاضرات ودراسات تاريخية وأدبية،منشورات المتحف الوطني للمجاهد ، ص:310 1995، الجزائر،