Kontent qismiga oʻtish

Nardò Ring

Koordinatalari: 40°19′38″N 17°49′34″E / 40.32722°N 17.82611°E / 40.32722; 17.82611
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Nardò Ringning sunʼiy yoʻldoshdan olingan fotosurati. Rasm XKS tomonidan elliptik koʻrinishdagi burchak ostida olingan.

Nardò Ring – 1975-yilda qurilgan boʻlib, dastlab Pista di prova di Nardò della Fiat (Fiatning Nardò sinov yoʻli) nomi bilan tanilgan. Italiyaning Nardò shahridan 23 kilometr (14 mi) shimoli-gʻarbda, Apulia janubiy mintaqasidagi Lecce provinsiyasida joylashgan. Yoʻl Porsche Engineering tomonidan 2012-yilda oʻzining sobiq egalari Prototipo SpA dan sotib olingan[1]. Hozirda Porsche bu joyni Nardò texnik markazi deb ataydi.

Dumaloq shakldagi yoʻl uzunligi 12.5 kilometr (7.8 mi), avtomobillar va mototsikllar uchun umumiy hisobda kengligi 16 metr (52 ft) boʻlgan toʻrtta qatorga va yuk mashinalari uchun alohida kengligi 9 metr (30 ft) ni tashkil etuvchi ichki halqaga ega[2]. Avtomobil va mototsikllar halqasida qatorlar shunday darajada ajratilganki, haydovchi 240 km/h (149 mph) tezlikda harakatlanayotganda ham haydovchi rulni burishi shart emas. Aslini olganda, toʻrt qator uchun har xil boʻlgan „neytral tezlik“ deb ataladigan tezlikda, xuddi toʻgʻri chiziqda haydagandek haydash mumkin. Aylana boʻylab harakatlanishi uchun zarur boʻlgan markazga intilma kuch vertikalga nisbatan burchak ostida boʻlgan yer reaksiyasi kuchi bilan taʼminlanadi. Shuning uchun, transport vositasini burilishga yoʻnaltiruvchi gorizontal komponentga ega. Biroq, oʻta tez avtomobillar „neytral tezlik“ dan tezroq harakatlanganda rul chambaragini aylantirishni talab qiladi. Misol uchun, Nardò Ringda tezlik rekordini oʻrnatgan, Koenigsegg CCR rul chambaragini 30° burchak ostida burgan holda harakatlangan. Bu tezlik rekordini Bugatti Veyron Germaniyadagi Volkswagen Group kompaniyasining xususiy Ehra-Lessien toʻgʻri chiziqli sinov yoʻlida yangiladi va Koenigsegg CCR faqat Nardò Ring uchun tezlik rekordini saqlab qoldi. Neytral tezlikdan tezroq harakatlanganda burilish bilan kurashish jarayonida potensial maksimal tezlikning bir qismi yoʻqoladi va shuning uchun tezkor mashina Nardo halqasida mumkin boʻlganidan koʻra tezroq toʻgʻri chiziq boʻylab boradi. Avtomobil hatto neytral tezlikda, qiya burilishda ham toʻgʻri chiziqqa qaraganda biroz ogʻirroq harakatlanadi, chunki burilishda vujudga keladigan pastga bosuvchi kuch shinalarning dumalashga qarshiligini oshiradi.

Avtomobil va mototsikllar harakatlanadigan toʻrtta qator uchun neytral tezlik[3]:

  • 1-qator – 100 km/h (62 mph)
  • 2-qator – 140 km/h (87 mph)
  • 3-qator – 190 km/h (118 mph)
  • 4-qator – 240 km/h (149 mph)

Muntazam haftalik ish faoliyatida aylanma yoʻlda ruxsat etilgan maksimal tezlik 240 km/h (149 mph) ni tashkil qiladi. Mijoz sinov yoʻlini maxsus foydalanish uchun olgan paytlardagina yuqori tezliklarga ruxsat beriladi. Yuk mashinasi halqasining neytral tezligi 80 km/h (50 mph) va 140 km/h (87 mph) oraligʻida. Sinov hududi boshqa yoʻllarni ham oʻz ichiga oladi; shu bilan birga 6.222-kilometr (3.866 mi) aylanish doirasi boʻlib, u butunlay aylana ichiga kiradi. Bu yoʻl uzun asosiy toʻgʻri chiziq, turli radiusli va oʻzgaruvchan yon qiyalikdagi oʻn oltita egri chiziq bilan tavsiflanadi. Yoʻl avtomobil va mototsikl shinalarining chidamliligi, ishonchliligi, avtomobil dinamikasi, shuningdek, shina sinovlari boʻyicha foydali natijalarni berishi mumkin[4]. Sinov yoʻli 1992-yilda British TV ning Top Gear televizion loyihasida namoyish etilgan boʻlib, unda Martin Brundle tomonidan boshqarilgan Jaguar XJ220 yuqori tezlik sinovlarida tasvirlangan. Bu yana 2002-yilda Top Gear qayta ishga tushish formatining 18-seriyasida namoyish etildi, oʻshanda shouning oʻsha paytdagi boshlovchilari Jeremy Clarkson, Richard Hammond va James May kim eng yuqori tezlikka erisha olishini koʻrish uchun mos ravishda Lamborghini Aventador, Noble M600 va McLaren MP4-12C avtomobillarini haydashgan. Trekning qoʻpol yuzasi soʻnggi epizodda koʻzga tashlandi va u 2018-yilda qayta taʼmirlandi[5].

Nardò Ringda oʻrnatilgan rekordlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
1979-yilda tezkil boʻyicha rekord oʻrnatgan Mercedes-Benz C111-IV avtomobili
Nardò ringda rekord oʻrnatgan Volkswagen Nardò avtomobili. Bugungi kungacha bu rekordni hali hech kim yangilay olmagan.
  • 1979-yil 13-mayda 125cc Honda 24 soatlik oʻrtacha tezlik boʻyicha jahon rekordini oʻrnatdi: 137.866 km/h (85.666 mph)
  • 1979-yil 5-mayda avtomobil birinchi marta 400 km/h (249 mph) tezlikka erishadi. Mercedes-Benz C111-IV 403.978 km/h (251.020 mph) tezlikka erishdi va Italiyada tezlik rekordini oʻrnatdi. Shuningdek, avtomobil 1 daqiqa 57 soniyada toʻliq halqa aylanmasini bosib oʻtishga muvaffaq boʻldi[6].
  • 1980-yilda Volkswagen ARVW 362.07 km/h (224.98 mph) tezlikka erishgan dizel avtomobili sifatida tezlik rekordini oʻrnatdi[6].
  • 1982-yil 7-noyabrda Porsche 928 S 24 soatlik tezlik rekordini oʻrnatdi. 251.4 km/h (156.2 mph) oʻrtacha tezlikda 6033 kilometrni bosib oʻtdi.
  • 1982-yil 28-noyabrda Alfa Romeo Giulietta 50,000 kilometr (31,069 mi) masofada oʻrtacha tezlik rekordini oʻrnatdi: 175,628 km/h (109,130 mph)
  • 1983-yil 17-21-avgustda uchta Mercedes-Benz 190E 2.3-16 avtomobili 25,000 km (15,534 mi), 40,234 km (25,000 mi) va 50,000 km (31,069 mi) masofalarda chidamlilik rekordini oʻrnatdi. Oxirgisi 201 soat, 39 daqiqa va 43 soniyada oʻrtacha 247.94 km/h (154.06 mph) tezlik bilan harakatlangan[7].
  • 1986-yil 14-sentyabrda Elf R prototip mototsikli oltita jahon rekordini oʻrnatdi. Jumladan, 243.572 km/h (151.349 mph) oʻrtacha tezlik bilan 10 kilometr (6 mi) ni bosib oʻtdi va eng yuqori 321 km/h (199 mph) tezlikka erishdi[8].
  • 1988-yil 4-aprelda Audi 200 quattro 500 milya (800 km) masofani 324.509 km/h (201.641 mph) oʻrtacha tezlikda va 1,000 kilometr (621 mi) ni 326.403 km/h (202.817 mph) tezlik bilan bosib oʻtib, jahon rekordini oʻrnatdi[9].
  • 1993-yil 29-avgustda Loris Capirossi tomonidan boshqarilgan Honda NR 750cc mototsikli 304.032 km/h (188.917 mph) eng yuqori tezlik bilan jahon rekordini oʻrnatdi. Shu bilan birga, rekord 299.825 km/h (186.303 mph) tezlikda va 10 kilometr (6 mi) masofada 283.551 km/h (176.190 mph) tezlik bilan tik start holatida oʻrnatildi[10].
  • 1993-yilda Porsche 928 GTS 24 soat ichida 6.37725 km (3.96264 mi) masofani oʻrtacha 265.72 km/h (165.11 mph) tezlik bilan bosib oʻtib, oldingi rekordni yangiladi.
  • 1994-yil 2-iyunda muhandis Fabio Fazi tomonidan ishlab chiqilgan va Max Biaggi tomonidan boshqarilgan Violent Violet elektr mototsikli elektr mototsikllar uchun beshta jahon tezligi rekordini oʻrnatdi: 14 milya (400 m), kilometr va milda tik holda turish va eng yuqori 168 km/h (104 mph) tezlik[11].
  • 1994-yil 2-iyulda Bugatti EB110GT metan bilan ishlaydigan avtomobillar uchun tezlik rekordini oʻrnatdi. U 344.7 km/h (214.2 mph) tezlikka erishgan[6].
  • 1994-yilda Bertone Z. E. R. 1 kilometr (0.62 mi) masofada 303.977 km/h (188.883 mph) oʻrtacha tezlikda haydash orqali elektromobillar uchun tezlik rekordini oʻrnatishga muvaffaq boʻldi[6].
  • 1995-yil 27-avgustda Aprilia 250cc mototsikli 254,021 km/soat (157,841 milya) oʻrtacha tezlik bilan boshlangan kilometr boʻyicha rekord oʻrnatdi.
  • 2000-yil 3-iyunda Suzuki GSX 1300R mototsikli 306.598 km/h (190.511 mph) tezlik bilan harakatlanib jahon rekordini oʻrnatdi.
  • 2002-yil 16-fevralda Lamborghini Murciélago avtomobili 305,041 km/h (189,544 mph) tezlik bilan 1 soat ichida oʻrtacha tezlik rekordini oʻrnatdi va 161 kilometr (100 mi) masofani 320,254 km/h tezlikda bosib oʻtdi[12].
  • 2002-yil 23-fevralda Volkswagen Nardò nomi bilan ham tanilgan Volkswagen W12 avtomobili 24 soat davomida barcha tezlik sinflari boʻyicha jahon rekordini oʻrnatdi; 322.891 km/h (200.635 mph) oʻrtacha tezlik bilan 7,740.576 kilometr (4,809.771 mi) masofani bosib oʻtdi[13].
  • 2004-yilda 8 ta gʻildirakka ega Eliica elektr bilan harakatlanuvchi kontsept avtomobili 370 km/h (230 mph) tezlikka erishdi[14][15].
  • 2005-yil 28-fevralda Loris Bicocchi tomonidan boshqarilgan Koenigsegg CCR 388 km/soat (241 milya) tezlik bilan rekord oʻrnatdi[16].
  • 2008-yil 25-mayda Mercedes-Benz Actros BlueTec III yuk mashinasi 40 tonnali yuk mashinasi uchun samaradorlik rekordini oʻrnatdi. Umumiy hisobda 12,728 kilometr (7,909 mi) masofani bosib oʻtib oʻrtacha isteʼmol hajmi 19.44 litre / 100 kilometr (5.1 km/L; 14.5 mpg‑imp; 12.1 mpg‑US) ni tashkil etdi[17].
  • 2019-yil 18-avgust kuni Porsche Taycan elektr avtomobili 24 soatda 3,425 kilometr (2,128 mi) masofani bosib oʻtdi[18].
  • 2023-yil 9-iyun kuni Iván Cervantes haydovchisi boʻlgan Triumph Tiger Explorer 1200 GT 4,012.53 kilometr (2,493.27 mi) masofani 24 soatda bosib oʻtdi va "Mototsiklda 24 soat ichida eng katta masofa (individual) " boʻyicha rekord oʻrnatdi[19][20].

Trek yaqinida bu halqada oʻrnatilgan bir qancha jahon rekordlari koʻrsatilgan lavha mavjud.

Bugatti Veyron prototipidagi Loris Bicocchi halokati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Loris Bicocchi tomonidan boshqarilgan Bugatti Veyron prototipida birinchi maxfiy tezlik sinovlaridan birida gʻildiraklardan biri himoya arkasi bilan birga portlab ketdi. Arka koʻtarildi va oʻzi bilan old qopqoqni olib keldi, old qopqoq qulab tushib old oynani buzdi, bu esa avtomobilni nazoratni yoʻqotishiga va 398 kilometres per hour (247 mph) tezlik bilan himoya toʻsiniga urilishiga olib keldi. Garchi, mashina tormozlari ishlamay qolgan boʻlsa-da, Bicocchi avtomobilni sekinlashtirishga muvaffaq boʻldi va faqat yengil jarohatlar oldi. Bicocchi Nardò texnik markazidan 1,800 metr (5,906 ft; 1,969 yd) masofadagi himoya toʻsiniga zarar yetkazgani haqida invoys oldi. Keyinchalik Bugatti bu xarajatlarni oʻz zimmasiga oldi[21].

  1. Noah Joseph. „Porsche acquires Nardo high-speed test track“. Autoblog.com. Qaraldi: 2012-yil 8-noyabr.
  2. „Porsche buys Nardo test track“. Top Gear (2012-yil 12-aprel). Qaraldi: 2014-yil 18-avgust.
  3. „The Rich Get Richer: Porsche Acquires the Nardo Ring“. Automotive (2012-yil 12-aprel). Qaraldi: 2014-yil 18-avgust.
  4. „Handling Track - Nardò Technical Center“. www.porscheengineering.com. 2017-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
  5. „Legendary Nardo Ring Test Track Has Been Resurfaced“. Qaraldi: 2020-yil 8-iyul.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 „Storia - Nardò Technical Center“ (it-IT). Home - Nardò Technical Center. Qaraldi: 2019-yil 6-iyul.
  7. „Mercedes Remembers the 190 E 2.3-16's 1983 Nardò Reliability Records [w/Video“] (2013-yil 10-avgust). Qaraldi: 2019-yil 15-sentyabr.
  8. „Long forgotten: The crazy experimental bikes Elf built“ (en-US). Motorsport Retro (2009-yil 13-dekabr). Qaraldi: 2021-yil 9-fevral.
  9. „World speed records in Nardò with an Audi 200 quattro in 1988“. YouTube. 2021-yil 21-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.
  10. „In vendita la Honda NR del record di Capirossi“ (it-IT). lastampa.it (2014-yil 10-yanvar). Qaraldi: 2021-yil 9-fevral.
  11. „MotoE, moto elettrica: Fabio Fazi e quel record con Max Biaggi“.
  12. „002 Lamborghini Murcielago 2LA12026 Nardo Record holder Giorgio Sanna driving“. YouTube. 2021-yil 21-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.
  13. „W12 Record | Italdesign Giugiaro“ (2011-yil 8-iyul). 2011-yil 8-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-iyul.
  14. Magazin, Sia „Eliica 640HP 8t-Wheeled Electric Super Car Concept“ (en-US). Sia Magazin (2019-yil 26-aprel). Qaraldi: 2021-yil 9-fevral.
  15. „"ELIICA" – THE 370KM/H MAXIMUM SPEED ELECTRIC VEHICLE“. ResearchGate.
  16. „Koenigsegg CCR Breaks World Speed Record for Production Cars“ (en). newatlas.com (2005-yil 2-mart). Qaraldi: 2019-yil 6-iyul.
  17. „Il nuovo Mercedes-Benz Actros nel Guinness dei Primati: l'autocarro di serie con i consumi più bassi al mondo“ (it). Il nuovo Mercedes-Benz Actros nel Guinness dei Primati: l'autocarro di serie con i consumi più bassi al mondo. Qaraldi: 2021-yil 9-fevral.
  18. „Taycan Prototype Convinces at Endurance Run in Nardò“. YouTube. 2021-yil 21-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.
  19. „IVÁN CERVANTES CLAIMS GUINNESS WORLD RECORDS TITLE“. Qaraldi: 2023-yil 12-iyun.
  20. „Iván Cervantes Sets 24-Hour Motorcycle Distance World Record“. Qaraldi: 2023-yil 12-iyun.
  21. Davide Cironi (2017-07-17), L'incidente a 400 km/h sulla Veyron: Loris lo racconta a Davide - Drive Experience (SUBS), 2021-12-21da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2019-07-06

40°19′38″N 17°49′34″E / 40.32722°N 17.82611°E / 40.32722; 17.82611