Kontent qismiga oʻtish

Namozgoh masjidi (Albaniya)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Masjid
Namozgoh masjidi (Albaniya)
Xhamia e Madhe e Tiranës
Manzil Tirana, Albaniya

Tirana katta masjidi (albancha: Xhamia e Madhe e Tiranës) yoki Namozgoh masjidi (albancha: Xhamia e Namazgjasë; inglizcha: Mosque of Prayer) — hozirda Albaniyaning Tirana shahrida qurilayotgan masjid. Qurilishi yakunlangach, u Bolqon yarim orolidagi eng katta masjidga aylanadi[1].

Albaniyada kommunizm qulagandan so‘ng, 1991-yilda alban musulmonlari ko‘pincha kamsitilganidan shikoyat qilishardi. Ikkita sobor (Sharqiy pravoslav va katolik) qurilgan bo'lsa-da, 2016-yil holatiga ko'ra, Albaniyada musulmonlar hali ham markaziy masjidga ega emas va ko'chalarda namoz o'qishlari kerak edi. 1992-yilda o'sha paytdagi prezident Sali Berisha Namozgoh maydoni yaqinida, parlamentga yaqin joyda quriladigan masjidning tamal toshini qo'ydi. Parlament spikeri Pjetër Arbnori rejalarga qarshi chiqqanidan keyin qurilish kechiktirildi[2].

Masjidni qurish qarori 2010-yilda Tirana meri Edi Rama tomonidan qabul qilingan[2].

Masjid

Masjid qurilishi zarur hisoblanadi, chunki shaharda faqat sakkizta masjid mavjud, 1967-yilda bu raqam 28 ta edi. Islomiy bayramlarda Skanderbeg maydoni musulmon bilan to‘ladi, chunki Usmoniylar davriga oid Ethem Bey masjidi (hozirgi Tirana asosiy masjidi) faqat 60 kishini sig‘dira oladi. Yomg‘ir juma xutbalarini o‘tkazishni imkonsiz qiladi[3].

Masjidda har biri 50 metr balandlikda bo‘lgan to‘rtta minorasi bo‘ladi, markaziy kuboraning balandligi esa 30 metrni tashkil etadi. Masjidning birinchi qavatida madaniyat markazi va boshqa xizmatlar joylashadi[4]. Masjid Albaniya parlament binosi yaqinidagi 10,000 kvadrat metr maydonda qurilmoqda va bir vaqtning o‘zida 4,500 kishini ibodat qilish imkoniyati bo‘ladi[5].

Masjid qurilishini moliyalash qisman Turkiyaning asosiy davlat musulmon tashkiloti Diyanet tomonidan ajratilgan[1]. 2015-yilda Turkiya prezidenti Recep Tayyip Erdoğan masjidning tamal toshini qoʻyish marosimida Albaniyaga tashrif buyurgan edi[1].

  1. 1,0 1,1 1,2 "Mosqued objectives:Turkey is sponsoring Islam abroad to extend its prestige and power". Economist. https://www.economist.com/news/europe/21688926-turkey-sponsoring-islam-abroad-extend-its-prestige-and-power-mosqued-objectives/. Qaraldi: 23 January 2016. Namozgoh masjidi (Albaniya)]]"Mosqued objectives:Turkey is sponsoring Islam abroad to extend its prestige and power". Economist. Retrieved 23 January 2016."
  2. 2,0 2,1 „New Mosque Plan Catches Albania Muslims Off Guard“ (2010-yil 22-noyabr). Qaraldi: 2015-yil 4-yanvar."New Mosque Plan Catches Albania Muslims Off Guard". 22 November 2010. Retrieved January 4, 2015.
  3. Nadia Pantel. „Balancieren in Tirana“. jetzt.de – Süddeutsche Zeitung (2015-yil 2-yanvar). Qaraldi: 2015-yil 4-yanvar.
  4. „Namazgja mosque, Berisha: The denied right was made just“. Albanian Screen TV (2013-yil 20-aprel). 2015-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 4-yanvar.
  5. „Turkey's mosque project in Albania on schedule, says engineer“. Hurriyet (2016-yil mart). Qaraldi: 2016-yil 17-mart.