Et'hem Bey Masjidi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 

Hoji Ethem Bey masjidi ( albancha: Xhamia e Haxhi Et'hem Beut ) — Albaniyaning Tirana shahridagi masjid . Kommunistik boshqaruv davrida yopilgan masjid 1991 yilda ibodat uyi sifatida qayta ochildi. Rasmiylarning ruxsatisiz 10 ming kishi qatnashdi va politsiya aralashmadi. Tashqarida va ayvondagi freskalarda daraxtlar, sharsharalar va ko'priklar tasvirlangan - bu motiflar islom san'atida kam uchraydi.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qurilish 1791-yoki 1794-yillarda Molla Bey tomonidan boshlangan va 1819-yoki 1821-yillarda uning o'g'li, Sulaymon Poshoning nabirasi Haxi Ethem Bey tomonidan tugatilgan. [1][2]

U qurilgan paytda u Tirananing tarixiy markazini tashkil etuvchi murakkab binolarning bir qismi edi. Masjid oldida eski bozor, sharqda 1614 yilda qurilgan va Ikkinchi jahon urushi paytida vayron qilingan Sulaymon posho masjidi, shimoli-g'arbiy qismida esa Karapici masjidi joylashgan edi. [3]

Albaniya Sotsialistik Xalq Respublikasi totalitarizm davrida masjid yopildi. 1991-yil 18-yanvarda kommunistik hokimiyatning qarshiliklariga qaramay, 10 000 kishi bayroq koʻtarib kirib keldi. Bu Albaniyada kommunizm qulashining boshlanishi edi. [4] Bu voqea Albaniyada diniy erkinlikning qayta tiklanishida muhim voqea bo‘ldi.

Masjid bugungi kunda Tirana soat minorasi bilan birga me'moriy majmuadan iborat. Masjid bo'ylab ekskursiyalar har kuni amalga oshiriladi, ammo ibodat paytida emas. [5] Mehmonlar ichki xonaga kirishdan oldin oyoq kiyimlarini echishlari kerak.

Arxitektura[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ethem Bey masjidi namoz zali, uning shimolini va minorasini o'rab turgan ayvondan iborat. Shimol tomonda to'rtburchak shaklda bo'lgan va noyob hajmda qurilgan ibodatxonaga kirish eshigi joylashgan. U gumbaz bilan qoplangan, gumbazi yarim sharsimon boʻlib, derazasi yoʻq. Masjid freskalarida daraxtlar, sharsharalar va koʻpriklar tasvirlangan; natyurmort rasmlari islom san'atida kamdan-kam uchraydi.

  1. H.T.Norris (1993), Islam in the Balkans: Religion and Society Between Europe and the Arab World, University of South Carolina Press, 77–78-bet, ISBN 9780872499775, OCLC 28067651
  2. M. Cavendish, World and Its Peoples page 1629
  3. „Archived copy“. 2016-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 30-sentyabr.
  4. Anthony Clunies Ross, Petar Sudar, Albania's economy in transition and turmoil, 1990-97, 1998, page 57
  5. Europe on a shoestring By Sarah Johnstone Page 59 ()


  • Europe on a shoestring By Sarah Johnstone Page 59 ()

Andoza:Tirana