Muhammad Joʻqiy ibn Abdullatif

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Shohrux Mirzoning oʻgʻli Muhammad Joʻgiy Mirzo bilan adashtirib yubormang.
Muhammad Joʻqiy Mirzo
Temuriylar imperiyasi amiri
Tugʻilishi

nomaʼlum
Temuriylar imperiyasi

Vafoti

1464-yil
Hirot, Temuriylar imperiyasi

Dafn etilgan joy 1464-yil
Hirot
Uy Temuriylar
Otasi Mirzo Abdullatif
Onasi Shoh Sulton ogʻo
Dini Islom

Muhammad Joʻqiy Mirzo (? – 1464, Hirot, Temuriylar imperiyasi) – temuriy shahzoda, Mirzo Ulugʻbekning nevarasi va Shohrux Mirzoning chevarasi.

Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mirzo Abdullatifning beshta oʻgʻlidan toʻrtinchisi. Onasi Shoh Sulton ogʻo, Abdullatifning yagona xotini. 1457-yilda Muhammad Joʻqiy va akasi Mirzo Ahmad hokimyatni qoʻlga olgan Abu Said Mirzoga qarshi bosh koʻtaradi. Aka-uka magʻlub boʻladi, Abu Said qoʻshini ular yashiringan Balx qal’asini egallaydi.

Muhammad Joʻqiy oʻzbek xoni va ammasi Robiya Sulton begimning eri Abulxayrxon huzuriga qochib ketadi va Abu Saidga qarshi kurashish uchun undan yordam soʻraydi. 1461-yilda oʻzbek qoʻshini bilan qaytgan Muhammad Joʻqiy Mirzo bir qator shaharlarni (Yassi, Toshkent, Sayram va boshqalar) egallaydi va Abu Saidning koʻplab amirlari uning tarafiga oʻtadi. Joʻqiy Mirzo Samarqand, Buxoro va boshqa bir nechta shaharlardan tashqari deyarli butun Movarounnahrni oʻz nazoratiga oladi.

Muhammad Joʻqiy Shohruxiyada qoʻnib topadi, oʻzbek qoʻshini uni tark etadi, Shohruxiya esa Abu Said tomonidan qamal qilinadi, biroq Xurosondagi ichki nizolar tufayli qamal bekor qilinadi. 1462-yil bahorida Abu Said yana Shohruxiyani qamal qilish uchun qaytadi va qamal 1462-yilning 14-oktyabriga qadar davom etadi. Qal’ada oziq-ovqat zaxiralari tugay boshlaydi va Muhammad Joʻqiy sharafli shartlar asosida taslim boʻladi. Avvaliga shartlar bajariladi, biroq Hirotga kelgach, qamoqqa olinadi va 1464-yilda oʻsha yerda vafot etadi[1].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. В.В. Бартольд Улугбек и его время