Moskva yer banki
| Moskva yer banki | |
|---|---|
Московскій земельный банкъ | |
| Asosiy maʼlumotlar | |
| Turi | aksiyadorlar jamiyati |
| Faoliyati | ipoteka banki |
| Asos solingan | 1872-yil |
| Yopilgan yil | 1918-yil |
| Rahbariyat | L. S. Polyakov, S.S. Polyakov, I. L. Polyakov, N. S. Shcherbatov |
Moskva yer banki (ruscha: Московскій земельный банкъ) – Rossiya imperiyasining yirik aksiyadorlik ipoteka banki, L. S. Polyakov bank uyi tarkibiga kirgan. Bosh ofisi Moskva shahrida joylashgan.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Moskva yer banki 1861-yilda imperator Aleksandr II tomonidan krepostnoylik huquqi bekor qilingan kredit islohoti davrida 1871—1873-yillarda paydo boʻlgan va 1917-yilgi inqilobga qadar faoliyat koʻrsatgan Rossiya imperiyasidagi 10 aksiyadorlik yer banklaridan biridir. Bunday banklar Moskvadan tashqari Don, Xarkov, Poltava, Sankt-Peterburg-Tula, Kiyev, Bessarabiya-Tavrida, Nijegorod-Samara, Vilna va Yaroslav-Kostroma yer banklari hisoblanadi. Ham yer, ham shahar koʻchmas mulklari garovi ostida qisqa va uzoq muddatli kreditlar bergan ushbu kredit-moliya muassasalarining jamgʻarma kapitali 1898-yil 1-iyul holatiga koʻra 51 716 520 rublni tashkil qilgan.
1902-yilda shahar koʻchmas mulk operatsiyalari umumiy kreditlarning uchdan bir qismini chekladi. 1914-yilga kelib aksiyadorlik yer banklari yer uchun 897 000 000 rubl, shahar koʻchmas mulki uchun 388,8 million rubl miqdorida uzoq muddatli kreditlar berdi. Ularning asosiy kapitali 90,3 million rublga yetdi, banklar 1 249,2 million rubllik ipoteka qogʻozlarini chiqardilar[2].
1872-yilda tashkil etilgan va Lazar Solomonovich Polyakovning bank uyining ajralmas qismi boʻlgan[6] Moskva yer banki Moskva va qoʻshni guberniyalar hududlarda uzoq muddatli (66 yil 2 oygacha – yer bilan taʼminlangan va 38 yil 4 oygacha – shahar koʻchmas mulki bilan taʼminlangan) va qisqa muddatli (3 yilgacha) kreditlash faoliyati bilan shugʻullangan.
L. S. Polyakovning oʻzidan tashqari, bank boshqaruviga uning akasi Samuil Solomonovich, oʻgʻli Isaak Lazarevich va knyaz Nikolay Sergeyevich Shcherbatov kirgan.
1912-yilda Moskva yer banki 13,2 million rubl ssuda, bir aksiyaga 42 rubldan dividend berdi, bank aylanmasi – 241,1 million rubl, foydasi – 2 562 873 rublni tashkil qildi. Bankning asosiy kapitali 12,5 million rublga yetdi (250 rubldan 50 ming dona aksiya), 1913-yil uchun qoldiq – 165 646 400 rubl[3].
1918-yilda RSFSR Xalq Komissarlari Sovetining qarori bilan aksiyadorlik yer banklari tugatildi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Scripophily.ru Старинные ценные бумаги“. 2020-yil 23-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 7-iyun.
- ↑ „М. Н. Барышников. Деловой мир России(2) | Aksionernie zemelnie banki“. 2017-yil 1-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 6-iyun.
- ↑ „Компания «Исторический документ» | Moskovskiy Zemelniy bank.“. 2018-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 6-iyun.