Mixaylo Staritskiy

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Mixaylo Staritskiy
Tavalludi 2 (14) dekabr 1840
Vafoti 14 (27) aprel 1904
Fuqaroligi Rossiya Imperiyasi
Kasbi Yozuvchi, shoir, dramaturg
Millati Ukrain
Staritskiy Ukrainaning 2020-markasida

Mixaylo Petrovich Staritskiy (ukraincha: Михайло Петрович Старицький; 1840-yil 14-dekabr – 1904-yil 27-aprel), inglizcha Michael Starycky ukrainalik yozuvchi, shoir va dramaturg[1].

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Isteʼfodagi otliq ofitser (Rittmeyster) Petro Staritskiy va Anastasiya Lisenko oilasida tugʻilgan. Taniqli ukrainalik bastakor Nikolay Lisenkoning amakivachchasi va Ivan Steshenkoning qaynotasi.

Onasi bolaligida vafot etgan, otasi tomonidan tarbiyalangan, shuning uchun kompozitorning tarjimai holi haqida koʻp maʼlumotlarni taqdim etishga muvaffaq boʻlgan. Staritskiy librettolar, qoʻshiqlar, hikoyalar, dramalar va sheʼrlar yozgan. Keyinchalik Staritskiy Lisenko bilan birga ishlagan, ukrain xalq qoʻshiqlarini toʻplagan va ularni Staritskiy librettolarini yozgan spektakl va operalarga aylantirgan (shu jumladan Taras Bulba, Gogol romani). Oxir-oqibat teatr uchun ssenariy yozishdan kitob yozishga oʻtgan. Staritskiy hozirda Lisenko bilan qilgan ishlari, shuningdek, keyingi sheʼrlari va romanlari bilan esga olinadi. Kiyevdagi Baykove qabristoniga dafn etilgan.

Asarlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Poeziya[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Z davnogo zshitku. Pіsnі і dumi (1881; 1883)
  • M. P. Staritskiyning sheʼrlari (1908)

Proza[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Облога Буші (1891)
  • Богдан Хмельницький]]
    • Pered bureyu (1895; 1897)
    • Burya (1896)
    • Bіlya pristanі (1897)
  • Molodіst Mazepi (1898)
  • Rozbіynik Karmelyuk (1903)

Dramaturgіya[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Yak kovbasa ta charka, to minetsya y svarka (1872)
  • Chornomorsі (1872)
  • Ne sudilos (1881)
  • Utoplena, abo Rusalchina nіch (1881)
  • Sorochinskiy yarmarok (1883)
  • Rіzdvyana nіch (1883)
  • Za dvoma zaysyami (1883)
  • Kruti, ta ne perekruchuy (1886)
  • Oy, ne xodi, Gritsyu, ta y na vechornitsі (1890)
  • Taras Bulba (1893; 1897)
  • U temryavі (1893)
  • Talan (1893)
  • Bogdan Xmelnitskiy (1897)
  • Marusya Boguslavka (1899)

Tarjimalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Serbskі narodnі dumi і pіsnі (1876)
  • Gamlet, Prins Danskiy (1882)

Oilasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Qizi Lyudmila qamoqda vafot etgan.
    • Nevarasi Veronika otib tashlangan.
  • Qizi Oksana Mixaylovna Steshenko (1875—1942) – bolalar yozuvchisi, I. Steshenko bilan turmush qurgan; singlisi bilan birga hibsga olingan, qamoqxonada vafot etgan.
    • Nabirasi Yaroslav Ivanovich Steshenko (1904—1937) – bibliograf, qamoqda vafot etgan.
    • Nevarasi Irina – aktrisa.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Енциклопедія «Черкащина». Упорядник Віктор Жадько. — К., 2010. — С. 814—815.
  • Жадько Віктор. Некрополь на Байковій горі. — К., 2008. — С. 72-74, 107—110, 120, 129, 266.
  • Жадько Віктор. У пам'яті Києва: столичний некрополь письменників. — К., 2007. — С. 2, 11, 47, 51, 122, 377.
  • Жадько Віктор. Український некрополь. — К., 2005. — С. 297.
  • Франко І. М. П. Старицький, ЛНВ, кн. V — VII. — Л. 1902.
  • Куриленко Й. М. П. Старицький. — К., 1960.
  • Поезія М. П. Старицького: Жанрові та образно-стильові особливості / І. В. Левчик ; відп. ред. М. Т. Яценко. — К. : Наукова думка, 1990. — 122 с.
  • Скрипник І. Михайло Петрович Старицький. У кн. Матеріали до вивчення історії української літератури, т. III. — К., 1960;
  • Сокирко Л. М. П. Старицький. Критико-біографічний нарис. — К., 1960;
  • Комишанченко М. Михайло Старицький. — К., 1968.
  • Бібліографія у словнику «Українські письменники», т. III, 1963. — С. 169—192;
  • Разбойник Кармелюк. — К.: Дніпро, 1988. — С. 680—681.
  • Старицький М. Твори у шести томах. — К.: Дніпро, 1988. — т. 1 . — С. 6-11.
  • Новиков А. Український театр і  драматургія: від найдавніших часів до початку ХХ ст.: монографія / Анатолій Олександрович Новиков. — Харків: Харківське історико-філологічне товариство, 2015. — 412 с.
  • Київ. Енциклопедія. / В. Г. Абліцов. — К.: Видавництво «Фенікс». 2016. — 288 с.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Michael Starycky“. myslenedrevo.com.ua

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]