Mixail Petrosyants

Mixail Petrosyants
	ruscha: Михаил Арамаисович Петросянц
Tavalludi	1919-4-dekabr; Andijon, Turkiston ASSR
Vafoti	2005-yil 18-iyul ;
Fuqaroligi	SSSR; Rossiya
Sohasi	meteorologiya, geofizika
Taʼlimi	Toshkent davlat universiteti
Ilmiy darajasi	geografiya fanlari doktori, fizika -matematika fanlari nomzodi
Ilmiy unvoni	professor
Mukofotlari

Mixail Aramaisovich Petrosyants (1919-yil 4-dekabr, Andijon — 2005-yil 18-iyul) — sovet va rus meteoralogi, geofizik, oʻqituvchi. Geografiya fanlari doktori (1965), professor. Oʻrta Osiyo mintaqaviy ilmiy-tadqiqot gidrometeorologiya instituti direktori (1958—1967), Eksperimental meteorologiya instituti (IEM) birinchi direktori (1968—1973), SSSR Gidrometeorologiya ilmiy-tadqiqot markazi direktori (1973—1981). M. V. Lomonosov nomidagi Moskva davlat universiteti geografiya fakultetining meteorologiya va iqlimshunoslik kafedrasi boshligʻi (1981—2005). Ikkinchi jahon urushi qatnashchisi.

Tarjimai holi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mixail Petrosyants 1919-yil 4-dekabrda Andijonda tugʻilgan.

1941-yilda Toshkent Davlat universitetining geofizika fakultetini tamomlagan.

Ikkinchi jahon urushi qatnashchisi, oddiy askar, keyinroq kapitan. Dnepr va Dunayni kesib oʻtishda, Budapesht operatsiyasida va Vena shahriga hujumda qatnashgan^[1].

Urush tugaganidan keyin Toshkent universitetining aspiranturasida tahsil olgan, so‘ngra O‘zbekiston SSR Fanlar akademiyasi Matematika va mexanika institutida kafedra mudiri bo‘ldi.

1948-yilda fizika-matematika fanlari nomzodi ilmiy darajasini olish uchun nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan.

1958—1981-yillarda Gidrometeorologiya xizmati tizimida ishlagan, Toshkentdagi Oʻrta Osiyo mintaqaviy ilmiy-tadqiqot gidrometeorologiya instituti direktori (1958—1967), Obninskdagi eksperimental meteorologiya institutining birinchi direktori (1968—1973), Moskvadagi SSSR Gidrometeorologiya tadqiqot markazi direktori (1973—1981).

1965-yilda geografiya fanlari doktori ilmiy darajasini olish uchun „Oʻrta Osiyoda orografiyaning sistematik jarayonlarga taʼsiri va siklonik faollikning ayrim masalalarini oʻrganish“ mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan.

1981-yildan 2005-yil vafotigacha M. V. Lomonosov nomidagi Moskva davlat universiteti geografiya fakulteti meteorologiya va iqlimshunoslik kafedrasi mudiri.

Talabalar orasida 20 nafar fan nomzodi va 4 nafar fan doktori bor.

Ilmiy qiziqishlar asosan sinoptik va gidrodinamik usullar bilan ob-havoni bashorat qilish, tropik meteorologiya va musson tadqiqotlari — ham nazariy qismda, ham yangi prognozlash usullarini operativ ishlarda amaliy qoʻllashda boʻlgan. 160 ga yaqin ilmiy maqolalari chop etilgan.

Tashkiliy faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bir qator yirik xalqaro tadbirlarni tashkil etgan va oʻtkazgan. 1974-yilda sovet olimlarining Atlantika tropik eksperimentida (ATEP) ishtirokini boshqargan, eksperimentni boshqarish boʻyicha xalqaro byuroning faol aʼzosi boʻlgan.

Bir necha yil davomida Jahon meteorologiya tashkilotining asosiy tizimlar boʻyicha komissiyasi ishida qatnashgan, Global atmosferani tadqiq qilish dasturining qoʻshma tashkiliy qoʻmitasi byurosi aʼzosi boʻlgan, bir qator yirik xalqaro konferentsiyalar va simpoziumlarda ishtirok etgan.

„Meteorologiya va gidrologiya“ jurnali tahririyati aʼzosi edi.

Kasbiy va jamoat tashkilotlaridagi ishtiroki[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rossiya Tabiiy fanlar akademiyasining faol aʼzosi
Oliy maktab Xalqaro fanlar akademiyasining akademigi

Mukofotlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lenin ordeni (1971)
Oktyabr inqilobi ordeni (15.01.1980) ^[2]
II darajali Vatan urushi ordeni (06.11.1985) ^[3]
Qizil yulduz ordeni (04.09.1945)
medallar

Faxriy unvonlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

RSFSRda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1991)
Moskva davlat universitetining xizmat koʻrsatgan professori (2003)

Xotirasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2009 yil 17-18-noyabr kunlari Lomonosov nomidagi Moskva davlat universitetining geografiya fakultetida „Mixail Aramaisovich Petrosyants va zamonaviy meteorologiya va iqlimshunoslik muammolari“ nomli Butunrossiya konferentsiyasi boʻlib oʻtdi^[4].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ „Подвиг народа“. 2010-yil 14-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 28-aprel.
↑ Ukaz Prezidiuma Verxovnogo Soveta SSSR ot 15 yanvarya 1980 goda № 1422—X „O nagrajdenii ordenami i medalyami SSSR naibolee otlichivshixsya rabotnikov Gidrometeorologicheskogo nauchno-issledovatelskogo sentra SSSR Gosudarstvennogo komiteta SSSR po gidrometeorologii i kontrolyu prirodnoy sredi“ // „Vedomosti Verxovnogo Soveta Soyuza Sovetskix Sotsialisticheskix Respublik“. — № 4 (2026) ot 23 yanvarya 1980 goda. — St.71.
↑ „Петросянц Михаил Арамаисович :: Память народа“. pamyat-naroda.ru. Qaraldi: 2022-yil 16-avgust.
↑ „Конференция «Михаил Арамаисович Петросянц и современные проблемы метеорологии и климатологии» на сайте Института географии Российской академии наук“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 28-avgust.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mixail Petrosyants Rossiya Gidrometeorologiya markazi tarixi muzeyi veb-saytida
Mixail Petrosyants Moskva davlat universiteti geografiya fakulteti veb-saytida (Wayback Machine saytida 2016-03-04 sanasida arxivlangan)

[1] „Подвиг народа“. 2010-yil 14-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 28-aprel.

[2] Ukaz Prezidiuma Verxovnogo Soveta SSSR ot 15 yanvarya 1980 goda № 1422—X „O nagrajdenii ordenami i medalyami SSSR naibolee otlichivshixsya rabotnikov Gidrometeorologicheskogo nauchno-issledovatelskogo sentra SSSR Gosudarstvennogo komiteta SSSR po gidrometeorologii i kontrolyu prirodnoy sredi“ // „Vedomosti Verxovnogo Soveta Soyuza Sovetskix Sotsialisticheskix Respublik“. — № 4 (2026) ot 23 yanvarya 1980 goda. — St.71.

[3] „Петросянц Михаил Арамаисович :: Память народа“. pamyat-naroda.ru. Qaraldi: 2022-yil 16-avgust.

[4] „Конференция «Михаил Арамаисович Петросянц и современные проблемы метеорологии и климатологии» на сайте Института географии Российской академии наук“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 28-avgust.

[1]

[2]

[3]

[4]