Meksika — Urugvay munosabatlari
Meksika — Urugvay munosabatlari Meksika va Urugvay oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar hisoblanadi. Mamlakatlar Lotin Amerikasi integratsiyasi uyushmasi, Amerika davlatlari tashkiloti, Ibero-Amerika davlatlari tashkiloti va Rio guruhi aʼzolari sanaladi.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
XIX asr boshlariga qadar ikkala davlat ham Ispaniya imperiyasining bir qismi edi. Meksika Yangi Ispaniya vitse-qirolligi tarkibiga kirdi. 1831-yil 22-fevralda mamlakatlar Ispaniya imperiyasidan mustaqillikka erishgandan so‘ng diplomatik munosabatlar o‘rnatdilar. 1882-yilda Urugvay Mexiko shahrida konsullik ochdi. 1941-yilda Meksika Montevideodagi vakolatini elchixonaga aylantirdi va Urugvay 1943-yilda Mexiko shahrida elchixonasini ochdi[1].
1970-yil va 1980-yillarda Urugvay harbiy diktatura davrini boshidan kechirdi. Bu vaqt ichida mamlakatda bir necha dissidentlar o‘ldirilgan yoki „yo‘qolib qolgan“. Koʻplab urugvayliklar chet elga koʻchib oʻtishgan va dunyoning koʻplab mamlakatlarida, Meksikadan boshpana soʻrashgan. Urugvayda demokratiya tiklanganidan beri Meksika bilan diplomatik aloqalar mustahkamlanib bormoqda.
2009-yil 14-avgustda Meksika prezidenti Felipe Kalderon va Urugvay prezidenti Tabare Vaskes Montevideoda muzokaralar oʻtkazdilar[2]. Felipe Kalderon Janubiy Amerika boʻylab sayohat qildi[3], u davomida u Kolumbiya prezidenti Alvaro Uribe bilan ham uchrashdi. Montevideoda Felipe Kalderon va Tabare Vaskes 2004-yilgi erkin savdo kelishuvini yanada rivojlantirishga qaratilgan bitimni imzoladilar[4]. Baʼzi maʼlumotlarga koʻra, ushbu bitimning imzolanishi tomonlarga 500 million AQSh dollari keltirdi. Shuningdek, havo qatnovi, ilmiy tadqiqotlar, Antarktidani tadqiq qilish, taʼlim, soliq toʻlashdan boʻyin tovlash, talon-toroj qilingan yoki noqonuniy ravishda sotilgan madaniy boyliklarni muhofaza qilish, saqlash, tiklash va tiklash boʻyicha ham kelishuvlar imzolangan[4]. Felipe Kalderon kelishuvni Urugvay bilan ikki tomonlama munosabatlardagi muhim bosqich, ikki davlatni bir-biriga yaqinlashtiradi va savdo-sotiqni rivojlantiradi[3].
Felipe Kalderon ushbu shartnomalarni imzolashdan tashqari Urugvayga ushbu tashrifi davomida bir qator boshqa vazifalarni ham bajardi. U maktab o‘quvchilarini noutbuk bilan taʼminlash va internetni yanada qulayroq qilish tashabbusi bo‘yicha "Bola boshiga bitta noutbuk" da ishtirok etib, dastur orqali 300 000-noutbukni olishi kerak bo‘lgan maktabga tashrif buyurdi[3]. Felipe Kalderon Urugvay vitse-prezidenti Rodolfo Nin Novoa bilan uchrashdi va mamlakat parlamentida nutq soʻzladi[4], u yerda Urugvayga urugvaylik mol goʻshtini Meksikaga eksport qilish bilan bogʻliq muammoli masalalar ushbu tashrifdan soʻng hal qilinishini maʼlum qildi va shuningdek, u bilan kelishilganligini qoʻshimcha qildi.
2019-yil fevral oyida Meksika tashqi ishlar vaziri Marselo Ebrard Urugvayga tashrif buyurdi va u yerda prezident Tabare Vaskes va tashqi ishlar vaziri Rodolfo Nin Novoa bilan uchrashib, Venesuelada davom etayotgan siyosiy inqirozni, shuningdek, inqirozga vositachilik qilishda ikkala davlatning ishtirokini muhokama qildi[5]. Urugvay hukumati Venesuelaning amaldagi prezidenti Nikolas Maduroni[6] qoʻllab-quvvatlashini eʼlon qildi, Meksika neytral boʻlib qoldi.
Davlat tashriflari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Prezident Gustavo Diaz Ordaz (1967)
- Prezident Migel de la Madrid (1988)
- Prezident Karlos Salinas (1990)
- Prezident Ernesto Zedillo (1999)
- Prezident Visente Foks Kezada (2002, 2006)
- Prezident Felipe Kalderon (2009)
- Prezident Enrike Penya Nieto (2013)
- Prezident Xulio Mariya Sanguinetti (1986, 1987, 1996, 1999)
- Prezident Luis Alberto Lakalle de Errera (1993)
- Prezident Xorxe Batl Ibanez (2002, yanvar va may 2004)
- Prezident Tabare Vaskes (2006, 2017, 2018)
- Prezident Xose Muxika (2011, 2014)
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „History of diplomatic relations between Mexico and Uruguay (in Spanish)“. 2019-yil 19-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 20-noyabr.
- ↑ „Mexican president leaves for official visit to S America“. Xinhua News Agency (2009-yil 13-avgust). 2009-yil 14-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 16-avgust.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 „Mexico/Uruguay sign strategic association accord and advance trade“. MercoPress (2009-yil 15-avgust). 2011-yil 27-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 16-avgust.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 „Mexico, Uruguay sign strategic agreements“. Xinhua News Agency (2009-yil 15-avgust). 2012-yil 2-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 16-avgust.
- ↑ „Encuentros del secretario Marcelo Ebrard en Uruguay (in Spanish)“. 2019-yil 7-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 20-noyabr.
- ↑ „Canciller uruguayo asegura que presidencia de Maduro es legítima (in Spanish)“. 2019-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 20-noyabr.
- ↑ „Historia de la Relación Bilateral México-Uruguay (in Spanish)“. 2019-yil 22-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 20-noyabr.
- ↑ „Enrique Peña Nieto realiza visita de Estado a Uruguay (in Spanish)“. 2013-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 20-noyabr.
- ↑ „Visita de Estado a México del Presidente de la República de Uruguay, José Mujica Cordano (in Spanish)“. 2016-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 20-noyabr.
- ↑ „Los consejos de Mujica a los jóvenes mexicanos: «no bajen los brazos» (in Spanish)“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 20-noyabr.