Chechen tili: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k (via JWB)
Tahrir izohi yoʻq
Teglar: manba olib tashlandi Qaytarildi Koʻrib tahrirlagich Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali
Qator 19: Qator 19:
}}-->{{Til bilgiqutisi|nomi=Chechen tili}}
}}-->{{Til bilgiqutisi|nomi=Chechen tili}}


'''Chechen tili''' ({{Lang-ce|Uzbek sila xorazm sila karochchi}}) oʻrtalari).
'''Chechen tili''' ({{Lang-ce|Нохчийн мотт, Noxçiyn mott}}) — kavkaz (iberiy-kavkaz) tillarining nax guruhiga mansub til. Asosan, [[Rossiya|Rossiya Federatsiyasining]] [[Checheniston|Checheniston (Chechnya)]], [[Ingushiya]] respublikalarida, shuningdek, [[Qozogʻiston]], [[Qirgʻiziston]], [[Gruziya]] va [[Ukraina|Ukrainada]] tarqalgan. Soʻzlashuvchilarning umumiy soni 960 ming kishidan ortiq (oʻtgan asrning 90-yillari oʻrtalari).

Chechen tili tekislik va togʻlik lahjalariga, togʻlik lahjalar esa oʻz navbatida yana 6 lahjaga boʻlinadi. Chechen tili fonetikasi murakkab vokalizm (qisqa, choʻziq, umlautli sodda unlilar, diftonglar, triftonglar) va konsonantizm (sodda, qoʻshaloq, tanglay undoshlari) tizimiga ega. Morfologiyasi agglyutinativflektiv belgilarga ega: unda 6 grammatik sinf, koʻp kelishikli turlanish, feʼlning zamon, mayl, tuye kategoriyalari mavjud. Sintaksisi sodda ran turlarining va qoʻshma ran yasalishi usullarining xilmaxilligi bilan ajralib turadi. Leksikasida rus, arab, fors, gruzin, turkiy va boshqa tillardan oʻzlashgan soʻzlar anchagina. Yozuvi oʻtgan asrning 20-yillarida arab grafikasi asosida, keyinroq lotin grafikasi asosida yaratilgan. 1938-yildan rus grafikasi asosidagi yozuv joriy qilingan.<ref>"{{PAGENAME}}" ''[[OʻzME]]''. [http://n.ziyouz.com/books/uzbekiston_milliy_ensiklopediyasi/O'zbekiston%20Milliy%20Ensiklopediyasi%20-%20Ch%20harfi.pdf Ch-harfi] Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>


==Manbalar==
==Manbalar==

6-Yanvar 2024, 00:06 dagi koʻrinishi

Chechen tili
Milliy nomi Нохчийн мотт va Noxçiyn mott
Soʻzlashuvchilarning umumiy soni 1 393 900
Alifbosi Kirill alifbosi, Lotin alifbosi va Chechen writing
Til kodlari
ISO 639-1 ce[1]
ISO 639-2 che[1]
ISO 639-3 che[1]

Chechen tili (chechencha: Uzbek sila xorazm sila karochchi) oʻrtalari).

Manbalar