Mary Magdalene

Mariyam Makdala, Jovanni Girolamo Savoldo

Mary Magdalene yoki Mariyam Makdala, Yangi ahdga koʻra Iso bilan birga uning izdoshlaridan biri sifatida sayohat qilgan, uning xochga mixlanishi va tirilishining guvohi boʻlgan ayol edi. Markos va Yuhanno Injillariga koʻra esa, Iso oʻlgach uning tirilishini koʻrgan ilk kishi. 22-iyul Xristian dinida avliyo Mariyam Magdala kunidir.

Maryam Makdalaning ikonasi

Magdalalik Maryam Galileyadagi Tiber koʻli qirgʻogʻidagi „Magdel Nunaiya“ shahridan boʻlgan deyiladi. Luqo Injiliga koʻra Magdalalik Maryam Iso bilan birga sayohat qilgan va uning xizmatini oʻz manbalaridan tashqari qoʻllab-quvvatlashga yordam bergan ayollardan biri sifatida qayd etilgan. Bu uning boy boʻlganini koʻrsatadi. Xuddi shu parchada uning ichidan yettita jin quvib chiqarilgani aytiladi. Bu Mark 16 da ham takrorlanadi, Iso uni yovuz ruhlardan tozalagan.

Luqo Xushxabariga koʻra, bir kuni Iso farziylardan biri Simunning uyiga kechki ovqatga bordi. Ovqatlanish paytida shaharda gunohkor deb tanilgan bir ayol xonaga kirib, Isoning oyoqlarini koʻz yoshlari bilan namlaydi va sochlari bilan artadi. Keyin uni xushboʻy moy bilan silaydi. Simun: „ Agar bu odam paygʻambar boʻlganida, bu ayol kim va qanday ayol ekanligini, uning gunohkor ekanini bilar edi“, deydi. Iso Simunga qisqa hikoya aytib beradi va keyin u ham uni boshqalardan koʻra koʻproq sevishini, chunki u ayolning gunohlarini boshqalardan koʻra koʻproq kechirganini aytadi. Keyin u ayolga aytadi: „ Gunohlaringiz kechirildi… Imoningiz sizni qutqardi“. Luqo Xushxabarida tilga olingan bu gunohkor ayol Magdalalik Maryam hisoblanadi.

Mariya Magdala yoki Magdalalik Maryam haqidagi boshqa bir manbalarga koʻra, Iso Isroilda fohishalik uchun toshboʻron qilingan Maryamga yordam beradi. Iso ayolni toshboʻron qilish uchun yigʻilgan olomonga: „Mening gunohim yoʻq, deganlar davom etsin“, deydi va gʻazablangan olomon tarqab ketadi. Keyinchalik Maryam tavba qilib, nasroniylikni qabul qildi va avliyo boʻldi.

Hayoti

1900-yillarda Magdala

Afsonaga koʻra, Maryam Magdala Isoning shogirdlaridan biri Maksiminus bilan dengiz orqali Efes orqali Fransiyaning Marsel shahriga boradi. U Fransiyaga borganidan soʻng, cherkov marosimlarida tarqatilgan muqaddas non va limon daraxtlarining hidi bilan toʻyingan holda yashagan. Dunyoviy tarixchilar orasida Iso singari Maryam Magdala ham haqiqiy tarixiy shaxs boʻlganligi keng tarqalgan. Shunga qaramay, uning hayoti haqida juda kam narsa maʼlum.

Madlen bulochkalari

Afsonalarga koʻra, fransuzlarning tuxum, sariyogʻ, un va shakardan tayyorlangan mashhur Madlen bulochkasi Magdalalik Meri bilan bogʻliq monastirdan kelib chiqqan. Aytishlaricha, fransuz inqilobidan keyin monastir tarqatib yuborilganda, rohibalar retseptni qandolatchilar uyushmasiga sotishgan. Keyinchalik Madeleine bulochkalari butun Fransiya boʻylab tarqaldi.