Marsel Brion

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Plaque Marcel Brion, 32 rue du Bac, Paris 7

Marsel Brion (fransuzcha: [bʁi.ɔ̃] ; 1895-yil 21-noyabr – 1984-yil 23-oktabr) fransuz yozuvchisi, adabiyotshunosi, romanchisi va tarixchisi.

Yoshlik davri[tahrir | manbasini tahrirlash]

Advokatning oʻgʻli Brion Tiersda Marsel Pagnol va Albert Koen bilan sinfdosh edi. Oʻrta taʼlimni Shvetsariyaning Champittet kollejida tugatgandan soʻng, Eks-en-Provens universitetida huquqshunoslik boʻyicha tahsil oldi[1].

Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

1920-1924-yillarda Marsel advokat maslahatchisi boʻlib faoliyat yuritardi, ammo u adabiyotga murojaat qilish uchun yuridik karyerasini tark etdi.

Brion oʻz faoliyatida tarixiy biografiyadan tortib italyan va nemis sanʼatining imtihonlarigacha va keyinchalik hayotida romanlarga aylangan yuzga yaqin kitob yozgan. Uning eng mashhur hikoyalar toʻplami 1942-yildagi " Les Escales de la Haute Nuit " („Eng chuqur tunning qirgʻoq barglari“) asari edi. Brionning essesi 1929-yilda Jeyms Joysning "Finnegans Wake" asarini tanqidiy baholagan va bu uning muhim tanqidiy bahosi boʻlgan.[2]

U faylasuf Xavier Tiliettening yaqin doʻsti edi.

1964-yilda Brion oʻzining doʻsti Jan-Lui Vodoyerning oʻrniga Fransiya Akademiyasining 33 kafedrasiga saylandi. Bundan tashqari, Faxriy Legion ordeni, Croix de Guerre ordeni, Fransiya xizmatlari uchun katta ofitser va Ordre des Arts et des Lettres ofitseri kabi unvonlarni qoʻlga kiritdi[3].

Marsel Brionning Movarounnahr hukmdori boʻlgan Amir Temur (Temurlan) haqidagi „Menkim sohibqiron Jahongir Temur“ asari ham mashxurdir. Bu asarda Amir Temurnining hayoti, harbiy yurishlari shubilan bir qatorda strategiyalari haqidagi qimmatbaho tarixiy maʼlumotlar keltirilgan.

Fransuz tilidagi asarlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sanʼat va adabiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Giotto, Rider, 1928-yil
  • Tyorner, Rider, 1929-yil
  • Botticelli, Cres, 1932-yil
  • Klee, Somogy, 1955-yil
  • Kandinskiy, Somogiya, 1960-yil
  • L'Œuvre de Balzac, 16 jild, Classiques-CFL, 1950-1953
  • Fabritsio Klerici, Milan, Elektra Edritsa, 1955-yil
  • L’Allemagne romantique, 4 jild, Albin Mishel :
    • I jild — Kleist, Brentano, Wackenroder, Tieck, Karolin fon Gunderode, 1962-yil
    • II jild — Novalis, Xoffman, Jan-Pol, Eyxendorf, 1963-yil
    • III jild- Le Voyage tashabbusi — 1, 1977-yil ;ISBN 978-2-226-00403-1. Jadval : Le Voyage tashabbusi, Pressentiment and Présence de Joseph von Eichendorff ; La Loge koʻrinmas de Jan-Pol ; Les Voyages de Franz Sternbald de Lyudvig Tieck ; Geynrix fon Ofterdingen de Novalis ; Le Voyage orient de Hermann Hesse
    • jild. IV — Le Voyage tashabbusi — 2, 1978-yil
  • Venise, Albin Mishel 1962-yil
  • L’Art romantik, Xachette, 1963-yil
  • L'Âge d’or de la peinture hollandaise, Elsevier, 1964-yil
  • L'Œil, l’esprit et la main du peintre, Plon, 1966-yil
  • Peinture romantikasi, Albin Mishel, 1967-yil
  • La Grande Aventure de la peinture religieuse, Perrin, 1968-yil
  • Rembrandt, Albin Mishel, 1969-yil
  • Titien, Somogy, 1971-yil
  • Gvardi, Anri Skrepel, 1976-yil
  • Gyote, Albin Mishel, 1982-yil
  • Robert Shumann va l'âme romantik, Albin Mishel, 1954-yil
  • Pol Sezan, Bordas, 1988-yil
  • Fantastik sanʼat, Albin Mishel 1989-yil
  • Mishel-Anj, Albin Mishel, 1995-yil
  • Leonard de Vinchi, Albin Mishel, 1995-yil
  • Motsart, Perrin, 2006-yil
  • Le Theatre des esprits, Preface d’Agnès Brion va not liminaire de Patrik Brion, La tour verte, 2011[4].

Biografiya asarlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Bartolomé de Las Casas, Père des Indiens, Plon, 1928-yil
  • La Vie d’Attila, Gallimard, 1928-yil
  • Rudyard Kipling, Editions de la Nouvelle Revue tanqidi, 1929-yil
  • Theodoric, roi des Ostrogoths, Payot, 1935-yil; 1979-yil
  • La reine Jeanne, Société des Bibliophiles de Provence, 1936-yil; 1944-yil (Robert Laffont)
  • Loran le Magnifik, Albin Mishel, 1937-yil
  • Blanche de Kastille, Les Edition de France, 1939-yil
  • Makiavel, Albin Mishel, 1948-yil
  • Frederik II de Xohenstaufen, Tallander, 1948-yil
  • Le Pape va le Prince — Les Borgia, Hachette, 1953-yil
  • Tamerlan, Albin Mishel, 1999-yil
  • Charlz le Temeraire, Gʻarbning buyuk duc, Hachette, 1947-yil. Qayta tahrirlash: Tallandier, 2006-yil, Compte Redu en ligne.
  • Les Amantes Courts essais sur Diotima — Alcoforado — Frederik Brion — Charlotte Stieglitz va Louise Labe, Albin Mishel, 1941-yil

Tarix haqidagi asarlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Les Mondes antiqa buyumlari, Artem Fayard, 1954-yil; Tallandier, 1977-yil. 9 jild-: L'Égypte (1 va 2), L’Orient (3), Les Hébreux (4), La Grece (5 va 6), Rim (7 va 9)

Romanlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Le Caprice espagnol (Gallimard nrf, 1929)
  • La Folie Céladon (Éditions Correa, 1935, Albin Mishel 1963 va Poche hayoti, 1989)
  • Les Escales de la haute nuit, nouvelles, (Laffont, 1942, réédite Bibliothèque Marabout, 1971, puis Albin Mishel, 1986)
  • Un enfant de la terre et du ciel (Albin Mishel, 1943)
  • Chateau d’ombre (Luf, 1943, puis Albin Mishel, 1960)
  • L’Enchanteur (Luf, 1947)
  • La Chanson de l’Oiseau étranger (Albin Mishel, 1958)
  • La Ville de sable, (Albin Mishel, 1959)
  • La Rose de cire (Albin Mishel, 1964)
  • De l’autre côté de la forêt (Albin Mishel, 1966)
  • Les Miroirs va les gouffres (Albin Mishel, 1968)
  • L’Ombre d’un arbre mort (Albin Mishel, 1970)
  • Nous avons traversé la montagne (Albin Mishel, 1972)
  • La Fête de la tour des âmes (Albin Mishel, 1974)
  • Algues — fragment d’un journal intime (Albin Mishel, 1976)
  • Les Vaines Montagnes (Albin Mishel, 1985)
  • Le Journal d’un visiteur (Albin Mishel, 1980)
  • Villa des hasards (Albin Mishel, 1984)
  • Ivre d’un rêve héroïque et shafqatsiz (de Fallois, 2014)

Ingliz tilidagi asarlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Pompey va Gerkulaneum: shon-sharaf va qaygʻu.
  • Albrecht Dyurer, " Sanʼat kutubxonasi olami " turkumi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Marcel Brion // Internet Speculative Fiction Database (angl.) — 1995.
  2. Ensiklopediya Brokgauz (nem.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. „Marcel BRION | Académie française“.
  4. Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (isp.) — 1999