Marketing kommunikatsiyalari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Marketing kommunikatsiyalari (MC, marcom (s), marcomm (s) yoki oddiygina kommunikatsiya) turli marketing kanallari va vositalaridan birgalikda foydalanishni ifodalaydi.[1] Marketing kommunikatsiyasi kanallari asosiy eʼtiborini biznesning oʻzi xohlagan bozorga yoki umuman bozorning oʻziga qanday yetkazish kerakligiga qaratilgan boʻladi. Shuningdek, u biznesning ichki aloqalari uchun ham mas’uldir. Marketing kommunikatsiya vositalariga reklama, shaxsiy savdo, toʻgʻridan-toʻgʻri marketing, homiylik, aloqa, jamoatchilik bilan aloqalar, ijtimoiy tarmoqlar va aksiyalar kiradi.[1]

Marketing kommunikatsiyalari mahsulot sotadigan korxonalarda 4P yaʻni marketing miks elemenlari boʻlmish narx, joy, mahsulot va reklamadan iborat.[2] Ammo xizmat koʻrsatishga asoslangan tadbirkorlik xoʻjaliklarida esa bu 7P yaʼni narx, reklama, joy, odamlar, faoliyat hamda jismoniy isbotlardir (Physical evidence).

Umumiy tushunchalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Marketing kommunikatsiyalari reklama, aktsiyalar, sotish, brending, kampaniyalar, tadbirlar va onlayn reklamalarni oʻz ichiga oladi.[3] Marketing kommunikatsiyalari jamoatchilikka brendni tanitish yoki tushuntirish va brend nimani taklif qila olishi haqidagi aniq tasavvurga ega boʻlishiga imkon beradi. Brend haqida xabardorlik birinchi bosqich boʻlib, unda isteʼmolchi raqobatchilarga nisbatan korxonaning brendni afzal koʻra boshlaydi. Rivojlanayotgan texnologiya va texnikalar bilan mijozlarning bundagi bevosita ishtiroki amalga oshadi. Mahsulot ishlab chiqish va brendni ilgari surishda isteʼmolchilarning oʻz fikrlari va gʻoyalarini eʼtiborga olish orqali amalga oshiriladi. Muvaffaqiyatli brending amaliyoti oʻz ichiga tashkilotning missiyasi, qarashlari, biznes qadriyatlari va marketing dasturini qadrlaydigan maqsadli auditoriyani qamrab oladi.

Reklama marketing kommunikatsiyalarining kichik, ammo muhim bir qismidir. Marketing kommunikatsiyalari jamlanmasi maqsadli auditoriyaga aniq va doimiy xabar yetkazish uchun ishlatilishi mumkin boʻlgan vositalar toʻplamidir. U odatda reklama aralashmasi deb ham ataladi. Crosier (1990) taʼkidlashicha, barcha atamalar Marketing miks kontekstida bir xil maʼnoga ega.[1] Narx maqsadli auditoriyaga xabar yubora oladi. Misol uchun, 50 dollarlik sumkani 10 dollarlik sumka bilan solishtirganda, birinchisi hashamatliroq yoki undan koʻra bardoshliroq buyum sifatida qaralishi mumkin. Reklamaning uzoq muddatli maqsadi brend va uning maqsadli bozori oʻrtasida oʻzaro aloqa oʻrnatishdir.

Marketing rejasi orqali asosiy imkoniyatlar, tahdidlar, zaif va kuchli tomonlarni aniqlash, maqsadlarni belgilash va marketing maqsadlariga erishish uchun harakatalar rejasini ishlab chiqiladi. 4P ning har bir elementining oʻz maqsadi mavjud; masalan, narx belgilashning maqsadi oʻz mahsuloti yoki xizmatlarini raqobatchilardan pastroq narxlash orqali maʼlum bir geografik bozorda sotish hajmini oshirish boʻlishi mumkin. Bu bozorda sezilarli oʻzgarishlarni keltirib chiqaradi, chunki narx belgilash marketingning eng muhim jihatlaridan biri boʻlgani uchun tashkilotning maqsadli bozoridagi koʻproq odamlar unining raqobatchilaridan koʻra sizning tashkilot bilan biznes yuritishni maqsad qilsa, bu butun bozorni ijobiy yoki salbiy tomonga oʻzgartib yuborishi mumkin.

Kommunikatsiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aloqa kanallari marketing miksning muhim jihatlaridan biridir.[4] Marketingda aloqa kanallari odatda korxonaning qadriyatlari, maqsadlari, muayyan mahsulot yoki xizmatlarni investorlar, mijozlar va hatto keng jamoatchilikka koʻrsatishdagi eng katta tarkibiy qismidir. 21-asrda brendga yuqori isteʼmolchi javobi va oʻzaro aloqani rivojlantirishda aloqa kanallarining maqsadlari maqsadli auditoriya yoki yakka shaxslarning oʻziga moslashtirilgan xabarlarga katta eʼtibor qaratdi.[5]

Internet, uyali aloqa vositalari va ijtimoiy tarmoqlarga bizneslar tomonidan kengroq koʻlamda ulanish, maqsadli chet-el bozorlarida odamlarga oʻzingiz haqingizda ogohlantirishdan yangi toʻsiqlar yuzaga keldi. Jahon iqtisodiyotidagi oʻzgarishlar va yangi bozorlarga kirish, mahsulotni yetkazib berish va unga tegishli xizmatlarga boʻlgan talabning oshishiga olib keladi. Samarali boʻlishi uchun marketing kommunikatsiyalari uning kanallariga moslashtirilgan boʻlishi kerak. Misol uchun, aloqa strategiyalari mahalliy tillar, dialektlar va madaniy meʼyorlarni hisobga olgan holda marketing maqsadlariga mos kelishi kerak.

Tashqi aloqa kanallari bozor tadqiqotlari, anketalar, ofis veb-sayti, tovarga kafolatlar, kompaniyaning yillik hisoboti va investorlar uchun taqdimotlarni oʻz ichiga olishi mumkin. Ichki aloqa kanallari esa marketing materiallari, mahsulot narxlari roʻyxati, mahsulot kataloglari, savdo boʻyicha taqdimotlar va boshqaruv aloqalarini qamrab olishi mumkin. Boshqa tomondan, har bir bozor uchun turli xil aloqa kanallari turlari talab qilinadi. Masalan, sanoat bozorlarida koʻproq shaxsiy muloqot talab qilinsa, isteʼmol bozorida esa shaxsiylashtirilmagan muloqotni talab qiladi.[6]

Shuningdek[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 1,2 Tomse, & Snoj, 2014
  2. Kusumawati, Reni Diah; Oswari, Teddy; Utomo, Rooswhan Budi; Kumar, Vikas (2014). "The Influence of 7P's of Marketing Mix on Buying Intention of Music Product in Indonesia". Procedia Engineering 97: 1765–1771. doi:10.1016/j.proeng.2014.12.328. 
  3. Krizan, A., Merrier, P., Logan, J., Williams, K.. Business communication (7th ed), Canada, 2008 — 15 bet. 
  4. Doyle, Charles. A Dictionary of Marketing. Oxford: Oxford University Press, 2011. ISBN 978-0-19-959023-0. 
  5. Laurie, Sally; Mortimer, Kathleen (2011). "'IMC is dead. Long live IMC': Academics' versus practitioners' views". Journal of Marketing Management 27 (13–14): 1464–1478. doi:10.1080/0267257X.2011.627367. http://nectar.northampton.ac.uk/4002/1/Laurie20114002.pdf. 
  6. Doyle, Charles. A Dictionary of Marketing. Oxford: Oxford University Press, 2011. ISBN 978-0-19-959023-0. 

Iqtibos[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Ang, Lawrence. Principles of Integrated Marketing Communications. Cambridge University Press, 2014. ISBN 978-1107649187. 
  • Kliatchko, Jerry (2005). "Towards a new definition of Integrated Marketing Communications (IMC)". International Journal of Advertising 24: 7–34. doi:10.1080/02650487.2005.11072902. 
  • Kliatchko, Jerry (2008). "Revisiting the IMC construct". International Journal of Advertising 27: 133–160. doi:10.1080/02650487.2008.11073043. 
  • Percy, L.. Strategic Integrated Marketing Communications. Oxford: Butterworth-Heinemann, 2008. ISBN 9780415822091.