Kontent qismiga oʻtish

MAGURA V5

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
MAGURA V5

MAGURA V5 Ukrainaning 2024-yilgi markasida
Turi uchuvchisiz yer usti vositasi
Davlat Ukraina
Xizmat tarixi
Qurolli kuchlarida Bosh razvedka boshqarmasi
Ishlab chiqarilish tarixi
Ekzemplyar narxi $273,000
Tezligi, km/s 78 km/h
yoʻl zaxirasi, km 800 kilometrdan koʻproq
Asosiy qurollanishi Portlovchi yuk (200 kg gacha)
Uzunligi 5.5 m (18 ft)

MAGURA V5 (Maritime Autonomous Guard Unmanned Robotic Apparatus V-type (Dengiz avtonom gvardiyasi uchuvchisiz robot apparati V-tipi), ukraincha: М́аґура) — bu Ukraina Bosh razvedka boshqarmasi[1] (UBR) tomonidan foydalanish uchun ishlab chiqilgan, turli xil vazifalarni bajarishga qodir boʻlgan, Ukraina koʻp maqsadli uchuvchisiz yer usti vositasidir (UYV). U koʻplab vazifalarni bajarishga moʻljallangan, jumladan, kuzatuv, razvedka, patrullik, qidiruv va qutqaruv, minalarga qarshi kurash, dengiz xavfsizligi va jangovar missiyalar[2].

Ishlab chiqarilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ukraina Bosh razvedka boshqarmasi yangi uchuvchisiz yer usti vositasini loyihalash boʻyicha shartnomalar imzolagan, ular ilgari Ukraina xavfsizlik xizmati (SBU) bilan uchuvchisiz yer usti vositalarni loyihalash boʻyicha ishlagan. Ammo ularning hamkorliklari Ukraina xavfsizlik xizmati bilan kelib chiqqan loyiha spetsifikatsiyalari va byudjeti boʻyicha kelishmovchiliklar tufayli tugatilgan. Ukraina Bosh razvedka boshqarmasi bilan yangi hamkorlik tashkil etilgan va boshqa bir loyiha ishi boshlangan, natijada MAGURA V5 ni ishlab chiqish yoʻlga qoʻyilgan[1].

2022-yil noyabr oyida Ukraina hukumati uchish masofasi 800 km ga teng boʻlgan Ukraina jangovar yer usti dronini ishlab chiqishni eʼlon qilgan[3]. Qayiq birinchi marta 2023-yil 25—28-iyul kunlari Turkiyaning Istanbul shahrida boʻlib oʻtgan Xalqaro mudofaa sanoati yarmarkasida namoyish etilgan[4]. 2023-yil 29-iyulda CNN xabarida MAGURA V5 kamikadze qayigʻi nafaqat koʻrgazma modeli, balki operatsion tizim sifatida ham faoliyat olib borishini tasdiqlagan[5].

Ukraina xavfsizlik xizmati uchuvchisiz yer usti transport vositalarini ishlab chiqishdan manfaatdor boʻlgan birinchi Ukraina agentligiga aylangan. Dastlab, SBU birinchi avlod dronlarini yaratish uchun xususiy kompaniya bilan hamkorlik qilgan, ammo keyinchalik butunlay mustaqil rivojlanishni boshlagan va Sea Baby dronlarini yaratgan. Dronlarning dastlabki ishlab chiqaruvchisi xizmatlaridan Ukraina Mudofaa vazirligining Razvedka Bosh boshqarmasi foydalangan va bu oxir-oqibat „Magura“ paydo boʻlishiga sabab boʻlgan[6].

Ukraina xavfsizlik xizmati tomonidan ishlatiladigan, kuchliroq portlaydigan yukni koʻtaruvchi, ayniqsa, birinchi navbatda portga qoʻyilgan kemalar singari statsionar nishonlarga zarba berish uchun ishlatiladigan Sea Babydan farqli oʻlaroq, MAGURA V5 kichikroq oʻlchamlari va yaxshi manevr qobiliyati tufayli dengizdagi harbiy kemalarga kuchli zarba berish uchun moʻljallab ishlab chiqarilgan[1].

Operatsion foydalanish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bosh razvedka boshqarmasi 2024-yil 1-fevralda Rossiyaning Ivanovets korvetiga zarba bergan MAGURA V5 dronlarining tasvirlari.

2023-yil 24-may kuni Razvedka Bosh boshqarmasi dengiz uchuvchisiz uchoqlarining birinchi nishoni Bosfor boʻgʻozidan 140 km shimoli-sharqda uchta dron tomonidan muvaffaqiyatli hujumga uchragan „Ivan Xurs“ rus razvedka kemasi boʻlgan[7][8][9].

2023-yil 1-avgustda Sevastopoldan 340 km uzoqlikda 22160 sonli loyihaning „Sergey Kotov“ kemasi choʻkib ketgan[10][11].

2023-yil noyabr oyida uchuvchisiz samolyotlardan hujjatlashtirilgan tezkor foydalanish davomida, bitta Serna sinfidagi desant kemasi va Rossiya harbiy-dengiz kuchlarining Qrim gʻarbiy qismidagi Chornomorske bazasiga qoʻyilgan bitta „Akula“ toifasidagi desant kemasi yoʻq qilingan[12].

2024-yil 1-fevralda bir nechta MAGURA V5 dronlari Qrimdagi Donuzlav koʻli yaqinida Qora dengizda suzayotgan “Tarantul-III” sinfidagi “Ivanovets” raketa korvetiga hujum qilgan va uni choʻktirgan[13].

2024-yil 14-fevralda bir qancha MAGURA V5 dronlari Rossiya tomonidan bosib olingan Qrimdagi Alupka shahri yaqinida Tsezar Kunikov yirik desant kemasiga hujum qilish va choʻktirish uchun foydalanilgan[14]. Kemaning choʻkib ketgani Rossiya manbalari tomonidan tasdiqlangan[15][16].

2024-yil 5-mart kuni Kerch boʻgʻozi yaqinidagi Sergey Kotov patrul kemasi choʻktirilgan hujumda MAGURA V5 dronlaridan foydalanilgan[17][18].

2024-yil 6-may kuni Tor koʻrfazida tezyurar qayiq vayron qilingan[19]. Hujumda bortida ikkita R-73 zenit raketasi boʻlgan dengiz droni ham ishtirok etgan. U rus vertolyotlarini oʻziga jalb qilgan va natijasi nomaʼlum boʻlgan bitta raketa uchirilgan, lekin raketa vertolyotni yoʻq qilishga muvaffaq boʻlgan[20].

Taktik va texnik xususiyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dronning baʼzi texnik tavsiflari Raqamli transformatsiya vazirligi tomonidan 2022-yil noyabr oyida eʼlon qilingan[3]. Jumladan:

  • Uzunligi: 5,5 m
  • Umumiy ogʻirligi: < 1000 kg
  • Ishlash masofasi: 400 km gacha
  • Ishlash diapazoni: 800 km gacha
  • Davomiyligi: 60 soatgacha
  • Foydali yuk: 200 kg gacha, kamida bitta R 73 havodan havoga raketa tashiy oladi[21].
  • Kruiz tezligi: 41 km/soat
  • Maksimal tezlik: 42 nm /soat (78 km/soat)
  • Navigatsiya usullari: avtomatik GNSS, inertial, ingl
  • Video uzatish: uchtagacha HD video oqimi
  • Kriptografik himoya: 256 bitli shifrlash
  • Ishlab chiqarish narxi: taxminan 273 000 AQSh dollari

Maʼlum qilinishicha, MAGURA V5 avtopilot tizimi, video quyi tizimlari, jumladan, tungi koʻrish, ortiqcha aloqa modullari va jangovar blok bilan jihozlangan dronning oʻzidan tashqari, u yerdagi avtonom boshqaruv stansiyasi, tashish xizmati va saqlash tizimidagi maʼlumotlarni ham oʻz ichiga oladi.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Sea Baby — UYV Ukraina xavfsizlik xizmati tomonidan foydalanish uchun ishlab chiqilgan
  • Marichka — Ukraina avtonom suv osti transport vositasi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Roman Romaniuk. „Target and eliminate: How Ukraine's Magura drones devastate Russian ships“. Ukrainska Pravda (2024-yil 4-mart). 2024-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan.
  2. ↑ „MAGURA V5 — новий український морський безпілотник“. ITC.ua (2023-yil 26-iyul). Qaraldi: 2023-yil 31-avgust.
  3. ↑ 3,0 3,1 „Україна розкрила деталі про ударні морські БПА“ (uk). Мілітарний. Qaraldi: 2023-yil 31-avgust.
  4. ↑ „Українські інженери представили морський дрон Magura V5 (фото)“ (uk). Главком | Glavcom (2023-yil 26-iyul). Qaraldi: 2023-yil 31-avgust.
  5. ↑ 'Faster than anything else in the Black Sea': See Ukraine's latest sea drone. CNN.
  6. ↑ „Водні дрони, Ілон Маск та високоточні ракети: як Україна відвоювала Чорне море“ (uk). Українська правда. 2024-yil 19-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 9-fevral.
  7. ↑ „Міноборони РФ показало відео атаки дронів на російський корабель“ (uk). Мілітарний. 2023-yil 24-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 26-may.
  8. ↑ „Морський дрон уразив російський корабель у Чорному морі“ (uk). Мілітарний. 2023-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 26-may.
  9. ↑ „Group 13 - мисливці за російськими кораблями“. gur.gov.ua. 2024-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 14-fevral.
  10. ↑ „В Чорному морі російські моряки запросили евакуацію“ (uk). Мілітарний. 2023-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 14-sentyabr.
  11. ↑ „Водні дрони, Ілон Маск та високоточні ракети: як Україна відвоювала Чорне море“ (uk). Українська правда. 2024-yil 19-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 9-fevral.
  12. ↑ Altman, Howard. „Sea Drones Attack Russian Landing Craft In Crimean Port“. The War Zone (2023-yil 10-noyabr). Qaraldi: 2024-yil 3-fevral.
  13. ↑ Altman, Howard. „Ukraine Sinks Russian Navy Missile Corvette In Drone Boat Attack“. The War Zone (2024-yil 1-fevral). Qaraldi: 2024-yil 3-fevral.
  14. ↑ Kirby, Paul. „Russian landing ship Caesar Kunikov sunk off Crimea, says Ukraine“. BBC (2024-yil 14-fevral). Qaraldi: 2024-yil 14-fevral.
  15. ↑ Chris Panella. „A Russian warship's last-resort machine-gun fire wasn't enough to defeat the Ukrainian sea drone assault that sunk it, video shows“. Business Insider (2024-yil 7-mart).
  16. ↑ „Video from the landing ship Caesar Kunikov during the Ukrainian drone attack was released“. Ukrainian Military Center (2024-yil 6-mart).
  17. ↑ „Ukrainian sea drones damage Russian Black Sea Fleet patrol ship near Crimea“ (en). Reuters (2024-yil 5-mart).
  18. ↑ Mackintosh, Thomas. „Ukraine war: Russian Black Sea fleet ship sunk in drone attack, Kyiv says“ (en-GB). BBC News (2024-yil 5-mart). Qaraldi: 2024-yil 5-mart.
  19. ↑ „Дрон Magura знищив швидкісний катер росіян у Криму“ (uk). Мілітарний. 2024-yil 6-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 6-may.
  20. ↑ „Україна застосувала морські дрони із зенітними ракетами“ (uk). Мілітарний. 2024-yil 6-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 6-may.
  21. ↑ „Ukraine uses naval drones with anti-aircraft missiles“ (en-US). Militarnyi. Qaraldi: 2024-yil 6-may. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=MAGURA_V5&oldid=4322646" dan olindi