Luhman 16
Luhman 16 (inglizcha: Luhman 16) —Yelkanlar yulduz turkumidagi ikkilik subyulduzlar tizimi. 2015-yil iyun holatiga koʻra, oʻlchangan parallaks 500,51±0,11 mas, bu Quyoshdan 6,516 yorugʻlik yili masofaga toʻgʻri keladi[1]. Bu Alfa Sentavr uchlik tizimi va Barnardning yagona uchuvchi yulduzidan keyin Quyoshdan uzoqda joylashgan uchinchi tizimdir[2].
WISE 1049−5319 2013-yil mart oyida WISE teleskopi[3] maʼlumotlari asosida Pensilvaniya shtati universiteti xodimi Kevin Luhman tomonidan kashf etilgan. Bu yulduz tizimi 1978-yil arxiv fotosuratlarida topilgan[4].
Tizim choʻzilgan orbita boʻylab (eksentriklik 0,95 dan katta) taxminan 3 Astronomik birlik masofada bir-birini aylanib yuradigan ikkita jigarrang mittilardan iborat, taxminan 45 yil muddat bilan[5]. Issiqroq komponent L8 spektral turiga, sovuqroq komponent esa T1 spektral turiga tegishli. Vizual yorqinlik mos ravishda V=23,25 m va V=24,07 m. Sovuq komponentda yorqinlikning kvazi-davriy oʻzgarishlariga ega (P = 4,87 ± 0,01 soat), maksimal choʻqqi amplitudasi ~ 11 % boʻlib, jigarrang mitti atmosferasidagi ob-havo sharoitlarining oʻzgarishi sifatida talqin etiladi[6]. Issiqroq komponentda davriy signallar yoʻq[7]. 2014-yil yanvar oyida Luhman 16 B[8] „ob-havo xaritasi“ nashr etilgan.
A komponentining massasi 0,04 — 0,05 quyosh massasi, B komponentining massasi — ~ 0,03 — 0,05 quyosh massasi deb baholanadi[9].
2013-yil 14-apreldan 22-iyungacha Luhman 16 AB ikkilik tizimi Yevropa Janubiy observatoriyasining juda katta teleskopi tomonidan kuzatilgan[10]. Luhman 16 Alfa Centauri tizimiga eng yaqin maʼlum tizim boʻlib. Kashf etilishidan oldin Alfa Centauri-ga eng yaqin Quyosh tizimi hisoblangan. Luhman 16 tizimidan Alfa Centauri-ga masofa 3,68 yorugʻlik yili.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Yelkanlar turkumidagi yulduzlar roʻyxati
- Yaqin atrofdagi yulduzlar roʻyxati
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ https://www.chitalnya.ru/blogs/23694/
- ↑ Barbara K. Kennedy. „The Closest Star System Found in a Century“. PennState (11-mart 2013-yil). 2013-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-mart 2013-yil.
- ↑ Phil Plait. „Howdy, Neighbor! New Twin Stars Are Third Closest to the Sun“. Bad Astronomy blog (11-mart 2013-yil). 2013-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-mart 2013-yil.
- ↑ „Их там двое! — Популярная механика“. 28-fevral 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-dekabr 2019-yil.
- ↑ https://www.chitalnya.ru/blogs/23694/
- ↑ https://www.chitalnya.ru/blogs/23694/
- ↑ „M. Gillon, A. H. M. J. Triaud, E. Jehin, L. Delrez, C. Opitom, P. Magain, M. Lendl, D. Queloz (University of Liege, Belgium, MIT, USA, Geneva Observatory, Switzerland). Fast-evolving weather for the coolest of our two new substellar neighbours“. 23-avgust 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-dekabr 2019-yil.
- ↑ „First Weather Map of Brown Dwarf“. 1-fevral 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-dekabr 2019-yil.
- ↑ „A. Y. Kniazev, P. Vaisanen, K. Muzic, A. Mehner, H. M. J. Boffin, R. Kurtev, C. Melo, V. D. Ivanov, J. Girard, D. Mawet, L. Schmidtobreick, N. Huelamo, J. Borissova, D. Minniti, K. Ishibashi, S. B. Potter, Y. Beletsky, D. A. H. Buckley, S. Crawford, A. A. S. Gulbis, P. Kotze, B. Miszalski, T. E. Pickering, E. Romero Colmenero, T. B. Williams. Characterization of the Nearby L/T Binary Brown Dwarf WISE J104915.57-531906.1 at 2 Parsecs from the Sun“. 3-avgust 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-dekabr 2019-yil.
- ↑ https://www.chitalnya.ru/blogs/23694/