Kokoshnik

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Ivan Argunov tomonidan anʼanaviy rus kiyimidagi nomaʼlum qizning portreti, 1784 yil, katta kokoshnik bosh kiyimini namoyish etadi.

Kokoshnik- rus ayol qizlari tomonidan sarafan bilan birgalikda kiyiladigan anʼanaviy rus bosh kiyimi. Kokoshnik taqish anʼanasi 10-asrda qadimgi rus shahrida Velikiy Novgorodda boshlangan[1]. Kokoshnik asosan Rossiyaning shimoliy hududlarida tarqalgan va 16-19-asrlarda juda mashhur boʻlgan. Undan bugungi kungacha rus raqs ansambllari va xalq madaniyatining muhim xususiyati sanaladi.

Umumiy koʻrinish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tarixan kokoshnik[2] turmush qurgan ayollar kiyadigan bosh kiyim boʻlib, qizlar ham kokoshnikka juda oʻxshash, lekin orqa tomoni ochiq, povyazka deb nomlangan bosh kiyim kiyishgan[3]. Kokoshnik soʻzi butun Rossiya boʻylab turli xil bosh kiyimlari uchun ishlatiladi shu jumladan Velikiy Novgorodning silindrsimon shlyapalarini, Vladimirning ikki qirrali nimbus kikasini, Kostromaning uchburchak kikasini, Kargopolning kichik marvarid shlyapalarini va Moskvaning qizil kokoshniklari.

Ilgari kokoshnik uslublari juda xilma-xil boʻlgan. Hozirgi vaqtda kokoshnik odatda uzun tepa shaklida boʻlib u boshning orqa qismida uzun qalin lentalar bilan bogʻlanadi. Kokoshnikni odatda marvarid yoki oʻsimlik va gul naqshlaridan foydalangan holda bezash mumkin. Peshona qismi koʻpincha marvarid bilan bezatilgan. Kokoshnik kiyganda, ayol odatda sochlarini oʻrib yurgan.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

19-asr oʻrtalarida Oʻrta Rossiya

Kokoshnik soʻzi birinchi marta 16-asr hujjatlarida uchraydi va kokosh soʻzidan kelib chiqqan boʻlib, "tovuq" degan maʼnoni anglatadi. Biroq, shunga oʻxshash turdagi eng qadimgi bosh kiyimlari (sochni toʻliq qoplagan qattiq silindrsimon shlyapa) 10-12-asrlarda Novgorod dafn etilgan qabrlarda topilgan.

Kokoshnik oʻz nomini 16-asrdan boshlab anʼanaviy rus meʼmorchiligining oʻziga xos elementiga aylangan Kokoshnik meʼmorchiligi uslubiga bergan.

19-asrning boshlarida rus milliy madaniyatining tiklanishi davrida tiaralar qirollik oilasi ayollari uchun rasmiy sud liboslarining bir qismiga aylangan.

1917 yilgi inqilobdan soʻng, rus muhojirlari kokoshnikni Yevropa modasiga olib kirganlar. Kokoshnikdan ilgari Birlashgan Qirollikning boʻlajak qirolichasi Meri of Teck 1893-yilda toʻy uchun taqqan.

Ruminiya qirolichasi Mari Filipp de Laslo tomonidan 1924-yilda chizilgan portreti uchun rus kokoshnikiga oʻxshab yaratilgan Cartier tiarasini kiygan[4]. Tiara 2014-yil 4-dekabrdan 16-fevralgacha Parijdagi Grand Palaisda boʻlib oʻtgan „Kartier: uslub va tarix“ koʻrgazmasida namoyish etilgan[5].

Padme Amidalaning " Yulduzlar urushlar " dostonidagi liboslaridan biri boʻlgan „ Oltin sayohat kostyumi“ kokoshnikli rus milliy libosiga asoslangan[6]. 1903-yilda Qishki saroyda olingan fotosuratlarda ham ayollarning rus kokoshniklarini taqqanlarini koʻrish mumkin.

2018-yilgi FIFA Jahon chempionatida Rossiya muxlislari kokoshnikining oddiy versiyalarini kiyishgan[7]. Yaqin yillarda  gullardan tayyorlangan kokoshniki mashhur boʻlgan[8][9]. Kokoshniki mashhur rus ramzidir[10].

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Kokoshnik- The main part of the traditional Russian national costume.“. Experience Russia Blog (2019-yil 26-aprel). 2019-yil 5-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-avgust.
  2. „But Russian Kokoshnik at STPgoods store“ (en-US). STPgoods.com. Qaraldi: 2019-yil 9-iyul.
  3. Kirichenko, Evgenii︠a︡ Ivanovna. The Russian Style. London: Laurence King, 1991 — 51 bet. ISBN 9781856690041. 
  4. „Obiectul Lunii Ianuarie 2014 – Portretul Reginei Maria - Muzeul National Peles“. 2014-yil 17-avgustda asl nusxadan arxivlangan.
  5. Queen Marie of Romania portrait
  6. „The Padawan's Guide“. www.padawansguide.com.
  7. „At World Cup, foreign fans adopted traditional Russian headdress“. www.reuters.com/article/us-soccer-worldcup-kokoshnik/at-world-cup-foreign-fans-adopt-traditional-russian-headdress-idUSKBN1JX0PD (2018-yil 7-iyul).
  8. „Flower Festival Crown National headdress Kokoshnik Red Blue Yellow flowers tassels Headband Bridal Crown Flower Wreath Large Flower Crown“ (en-US). Etsy. Qaraldi: 2019-yil 11-iyun.
  9. {{Veb manbasi}} andozasidan foydalanishda sarlavha= parametrini belgilashingiz kerak. „{{{title}}}“ (ru-RU). Qaraldi: 2019-yil 11-iyun.
  10. „Souvenirs“ (it-IT). Russian Support Visa. 2018-yil 9-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 11-iyun.