Kibbutz ishchisi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Avstriyalik kibutz ishchilar 1973- yil yozda kibbutz Ein HaShofet olma bogʻida ishlaydilar

Kibut koʻngillilari — bu butun dunyo boʻylab Isroildagi kibbutzda yashash va ishlash uchun kelgan odamlar. Ushbu koʻngillilar, asosan yoshlar, odatda qisqa vaqt (bir oy yoki butun yozda) kibutzda qolishadi va kibutz iqtisodiyotining turli tarmoqlarida (qishloq xoʻjaligi, oshxona, bogʻbonlik va fabrika) ishlaydilar. Koʻpchilik koʻngillilar koʻngillilar vizasi bilan ikki-uch oy davomida Isroilga kelishadi va ishtirok etadi. Oʻz ishini oʻtkazish uchun koʻpchilik oʻzlarining pullarini sarflaydi. Baʼzi koʻngillilar kibutz ulpan ibroniy tilini oʻrganish bilan birga ishlashadi. Baʼzi kibutzimlar koʻngillilar uchun sayohatlar va madaniy tadbirlar tashkil etadilar[1].

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kibuttzimda koʻngillilik hodisasi 1960 -yillarning oʻrtalarida boshlangan. Gʻarb mamlakatlaridan kelgan yosh avlodlar kibutz hayoti haqida qiziqqan boʻlib, uni oʻz koʻzlari bilan koʻrishga intilishgan va natijada Isroilga kelish, kibutzda koʻngilli boʻlish va jamoaviy jamoatda yashash va ishlash tajribasini olishni qaror qilishdi. Olti kunlik urushga qadar kibutzimlarda koʻpchilik koʻngilli boʻlmagan boʻlsa-da, olti kunlik jang tugaganidan soʻng butun dunyoda Isroilga qiziqish koʻpaydi va bu urushdan keyin koʻp koʻp odamlar koʻngilli boʻlib kelgan. Natijada, koʻplab kibutzimlar bu oʻsish-kulgʻayishiga mos kelish uchun zarur uy-joy va infratuzilmani tashkil etishdi. Bu davrda Diaspora yahudiy jamoalari orasida Isroilga qiziqish ham oshdi, bu yerda dastlab kibutz ishchilarining aksariyati paydo boʻldi.

Keyingi yillarda kibutz ishini koʻpaytirish sezilarli darajada oshdi va institutsiyalashtirildi. Vaqt oʻtib, yahudiy kibutz ishchilarining soni asta-sekin kamaydi, ammo oʻsha paytda koʻpchilik yahudiy boʻlmaganlar Gʻarbiy Yevropadan kelib chiqqan va ular guruhlar yoki yakka tartibda kelgan. Boshida kibutzimlar bu hodisadan juda mamnun boʻlishdi, chunki u arzon mehnat kuchini keltirdi, bu esa ishchilarni yollash zaruratini kamaytirdi va dunyoning turli madaniyatlariga ochiqlikni keltirdi. Shunga qaramay, vaqt oʻtgach baʼzi kibutzimlar bu hodisaning salbiy tomonlarini ham bilib olishdi, chunki koʻpchilik koʻngillilar narkotik moddalarni isteʼmol qilishgan, spirtli ichimliklarni isteʼmol qilishgan va kibutz aʼzolari bilan oʻzaro nikohlarning koʻpayib borayotgan darajasi koʻpincha bu aʼzolarning koʻchishi bilan bogʻliq boʻlgan[2].

1970-yillarda kibutz koʻngillilar fenomeni paytida har yili taxminan 12 ming koʻngilli kelgan va Isroil boʻylab yuzlab turli kibutzlarda ishlagan[3].

Isroildagi kibutzimlarning koʻpchiligi 1980-yillarda boshdan kechirgan keskin iqtisodiy inqirozdan soʻng, koʻp kibutzimlar harakatga yoʻnaltirilgan bozor iqtisodiyoti qabul qilishni boshladilar va iqtisodiyotni ixtiyoriy ishchi kuchlariga asoslash, foyda keltiradigan model emasligiga erishdilar. Shu bilan birga, baʼzi kibutzimlar tailandlik chet ellik ishchilarni qishloq xoʻjalligi, kibutz va isroillik ishchilarga sanoat va xizmat koʻrsatish sohalarida ishga qabul qilishdi.

XX asrning oxirgi oʻn yillarida Isroil-Falastin nizolari kuchaygani va ayniqsa, 2000-yilda Ikkinchi intifada boshlanganidan soʻng koʻplab mamlakatlar loyihaga hamkorlikni toʻxtatgan va natijada kibutz ishchilari soni sezilarli darajada kamaygan. 2001- yilda esa faqat 100 nafar koʻngilli Isroilga yetib kelgan[4] .Soʻnggi yillarda koʻngillilar soni biroz oshdi va 2007- yilda taxminan 1500 kibutz koʻngilli Isroilga keldi [4].

Jami 35 ta turli mamlakatdan 35 ming nafar koʻngilli isroillik 1967 -yildan beri turli kibutzimlarda koʻngillilik qildilar [5]. Yillar davomida koʻpchilik koʻngillilar Buyuk Britaniya (tashkilgan 50,000), Janubiy Afrika (taxminan 40,000), Shvetsiya (taxminan 25,000), Daniya (taxminan 20,000) va Germaniya (taxminan 15,000) dan kelganlar [6].

  • Michele Bachmann, Amerika Kongress aʼzosi va 2012- yilgi AQSh prezidentligiga nomzod, 1974-yilda 18 yoshida Kibbutz Beʼeri yozgi ishini oʻtkazdi [7] [8].
  • Sandra Bernhard, amerikalik komediyachi, aktrisa, muallif va qoʻshiqchi, 1972 -yilda 17 yoshida Kibbutz Kfar Menachemda bir yil davomida koʻngilli boʻldi[9][10].
  • Noam Chomsky, Amerika til fanlari professori, tinchlik faollari, 1953-yilda Kibbutz HaZoreʼa-da vaqt oʻtkazdi[11].
  • Sacha Baron Koen, Ali G va Borat rollari bilan tanilgan britaniyalik komediyachi, 1980-yillarning oxirida Shnat Habonim Dror bir qismi sifatida Rosh HaNikra va Kibbutz Beit HaEmek bir yil davomida koʻngilli boʻldi.[12][13][14].
  • Avstriya prezidenti Heinz Fischer 1963 -yilda 25 yoshida Kibbutz Sarid koʻngilli boʻldi[15].
  • Bob Hoskins, britaniyalik aktyor va Who Framed Roger Rabbit yulduzi, 1967-yilda 25 yoshida Kibbutz Zikim koʻngilli boʻldi[16].
  • Duran Duran qoʻshiqchisi Simon Le Bon 1978 -yilda Kibbutz Gvulot koʻngilli boʻlib ishtirok etdi. Guruhning birinchi albomida „Tel Aviv“ nomli qoʻshiq mavjud edi[17].
  • Annie Leibovitz, amerikalik portret fotograf, 1969-yilda 20 yoshida Kibbutz Amir koʻngilli boʻldi[18].
  • „Qizonasi“ filmida rol oʻynagan Britaniyalik aktrisa Helen Mirren Olti kunlik urush keyin olti oy davomida kibutsiga koʻngilli boʻldi[19].
  • Britaniyalik nevrolog Oliver Sacks 1955-yil yozini Ein HaShofet oʻtkazdi[20].
  • Vermont shtatidan Amerika senatorlari Bernie Sanders 1963 yilda Kibbutz Shaʼar HaAmakim koʻngilli boʻldi[21][22].
  • [./Jerry_<i id=]Seinfeld" id="mwgw" rel="mw:WikiLink" title="Jerry Seinfeld">Jerri Seinfeld, amerikalik komediyachi va Seinfeld televideniye komediyasi yulduzi, 1971-yilda 17 yoshida Kibbutz Saʼar koʻngilli boʻldi[23].
  • „Alien“ seriyasida rol oʻynagan amerikalik Sigourney Weaver 1967-yilda 18 yoshida bir necha oy davomida kibutzda koʻngilli boʻldi.
  • Amerikalik aktrisa va „A Officer and a Gentleman“ yulduzi Debra Vinger koʻp yillar davomida intervyu beruvchilarga oʻzining kibutzda koʻngilli boʻlganligini, baʼzan hatto IDF bilan mashgʻul boʻlganini aytganligini aytdi, ammo 2008 -yilgi intervyusida u kibutzni tashrif buyurgan odatiy yoshlar turida boʻlganligi haqida aytdiManba xatosi: Invalid <ref> tag; refs with no name must have content[24].
  • Londondagi sobiq meri va Britaniya Bosh vaziri Boris Johnson 1984-yil yozida shimoliy Isroildagi Kibbutz Kfar HaNassi koʻngilli boʻlib xizmat qildi[25].

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Agroekologiya
  • Tugʻilganlik huquqi Isroil
  • Xalqaro koʻngillilik
  • Ishga kirish va taʼtil vizasi
  • Yoshlar qishlogʻi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ In the footsteps of Dylan and Seinfeld: Kibbutz volunteering
  2. ↑ „היה הייתה התנדבות“. 2016-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-aprel.
  3. ↑ בקיבוצים חוגגים 40 שנות מתנדבות שבדיות — וואלה! חדשות
  4. ↑ 4,0 4,1 „המתנדבים בקיבוץ עין השלושה נחושים להישאר“. Ynet (2008-yil 15-yanvar).
  5. ↑ Zionism 2.0: Kibbutz volunteer work lives on in the 21st century Haaretz
  6. ↑ ידיעות הקיבוץ, קטעי „עובדה!“ בגיליון מיוחד לרגל 100 שנות קיבוץ (גיליון מספר 1237, מתאריך 29 September 2010)
  7. ↑ Michele Bachmann on Israel, and considering herself Jewish | TC Jewfolk
  8. ↑ Focus U. S.A.-Israel News — Haaretz Israeli News source
  9. ↑ Sandra Bernhard Has a Real Attitude Problem, and Fans Like It That Way : People.com
  10. ↑ „הייתי בשוק כשביבי נבחר“ — וואלה! תרבות
  11. ↑ Samuels. „Q & A: Noam Chomsky“. Tablet (2010-yil 12-noyabr). Qaraldi: 2015-yil 2-dekabr.
  12. ↑ What do two Britons living in a small Israeli kibbutz have to do with a death in Dubai? — Middle East — World — The Independent
  13. ↑ תרבות — קולנוע nrg — סשה ברון כהן מתרומם עם ברונו
  14. ↑ Israel re-brands kibbutzim to lure eco-aware generation | The Observer
  15. ↑ Cashman. „Austrian president vows to bring up Schalit case with Assad“. The Jerusalem Post (2008-yil 15-dekabr). Qaraldi: 2017-yil 10-dekabr.
  16. ↑ He just keeps bobbing upIsrael News — Haaretz Israeli News source
  17. ↑ Kibbutz Movement planning reunion for thousands of foreign volunteers — Haaretz Daily Newspaper | Israel News
  18. ↑ Annie Leibovitz Biography. bookrags. 2007-yil 19-iyulda qaraldi. 
  19. ↑ Helen Mirren recounts kibbutz life YNet. 9 July 2011
  20. ↑ Brent. „Book Review // On the Move“ (2015-yil 1-sentyabr). Qaraldi: 2016-yil 9-fevral.
  21. ↑ Mark Leibovich. „The Socialist Senator“. The New York Times Magazine (2007-yil 21-yanvar). Qaraldi: 2015-yil 26-yanvar.
  22. ↑ „Inside the Kibbutz Where Bernie Sanders Lived and Learned Socialism“ (2016-yil 5-fevral).
  23. ↑ American Jewish comedian Jerry Seinfeld in Israel to promote new movie — Haaretz Daily Newspaper | Israel News
  24. ↑ Lopate. „Debra Winger on Life Beyond Hollywood“. The Leonard Lopate Show. WNYC (2008-yil 10-iyun). Qaraldi: 2016-yil 24-iyun.
  25. ↑ Elmas. „When Boris Johnson visited Israel as a 20-year-old“. Israel Hayom (2019-yil 24-iyul).

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Kibbutz_ishchisi&oldid=4308009" dan olindi