Kaushiki

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Kaushiki (Sanskrit[1]) — hindu maʼbudasi, Parvati gʻilofidan ciqqan deya hisoblangan ularning naznidagi xudosi[2]. U Parvatining asura aka-uka Sumbha va Nisumbha bilan toʻqnashuvidan oldin yaratilgan va Matrikalarning paydo boʻlishiga ham sabab boʻlgan. Lakshmi Tantraʼya koʻra, Kaushiki maʼbuda Lakshmi’nin namoyoni deyilar ekan.

Afsonalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Puranalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kaushiki hikoyasi Markandeya Purananing Devi Mahatmyamda tasvirlangan. Devi Mahatmyam maʼbuda Parvati tanasining gʻilofidan (yoki kosha) paydo boʻlgan maʼbuda Kaushiki tasvirlanganida, devalar Sumbha va Nisumbha asuralariga qarshi magʻlubiyatga uchraganidan keyin uni maqtashganda, ularga yordam soʻrab iltijo qilish uchun qilingan maqtovlari uni Parvati qiyofasidan „Gauri“ epiteti bilan tanilgan ochiq va yorqin mavjudot sifatida namoyon qildi. Uning Parvati hujayralaridan yaratilganligi uning oʻzini Kaushiki, yaʼni soʻzma-soʻz „hujayra ayoli“ deb nomlashiga sabab boʻldi. Terining odilligi uning shaklidan ajralganligi sababli, Parvati qora tanli boʻlib qoldi va Kali ismini oladi. Kaushiki Himoloyga joʻnab, xudolar oʻz yoʻllariga borishdi[3]. Asura aka-ukalarining xizmatkorlari Chanda va Munda Kaushikini koʻrib qolishdi va Sumbhani unga daʼvo qilishga undashdi. Brahmani, Vaishnavi va Maheshvari, shuningdek, Varahi, Narasimxi va Shakti va uning ikkinchi yarmi, maʼbuda Chamunda (Kali), Kaushiki va uning kuchlaridan iborat Trimurtining ayol shakllari boʻlgan Matrikalar yordamida, asuralarni magʻlub etish va tabiiy tartibni tiklash uchun keskin jangda jang qiladi[4]. Shundan soʻng, Parvati Shiva bilan uchrashishdan oldin uning shakti va rangini tiklash uchun Himoloyda tavba qildi.

Kalika Purana Kaushiki maʼbuda Matangi tanasidan tugʻilgan shakti sifatida tasvirlaydi.

Devi Bhagavata Purana Kaushiki maʼbuda Parvati tanasidan chiqqan Shakti deb taʼriflaydi va Devi Bhagavata Purananing boshida u „Kaushiki“ deb ataladi[5][6][7][8][9].

Kaushiki Parvatidan chiqadi

Pancharatra Agamas[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lakshmi Tantrada Lakshmi Devi Indraga u Gauridan Kaushiki sifatida chiqqan va koʻplab jinlarni, shu jumladan Sumbha va Nisumbhani oʻldirgan shakti ekanligini aytadi afsonada.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Chamunda
  • Bhramari
  • Sumbha va Nisumbha

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Bhattacharji, Sukumari. Legends of Devi (inglizcha). Orient Blackswan, 1998. ISBN 978-81-250-1438-6. 
  2. ↑ Mitter, Sara S.. Dharma's Daughters: Contemporary Indian Women and Hindu Culture (inglizcha). Rutgers University Press, 1991 — 78 bet. ISBN 978-0-8135-1678-3. 
  3. ↑ Bhattacharji, Sukumari. Legends of Devi (inglizcha). Orient Blackswan, 1998 — 29 bet. ISBN 978-81-250-1438-6. 
  4. ↑ Bhattacharji, Sukumari. Legends of Devi (inglizcha). Orient Blackswan, 1998 — 31–35 bet. ISBN 978-81-250-1438-6. 
  5. ↑ Wangu, Madhu Bazaz. Images of Indian goddesses : myths, meanings and models. New Delhi: Abhinav Publications, 2003 — 185 bet. ISBN 81-7017-416-3. 
  6. ↑ Jones, Constance A. „Virashaivas“,. Encyclopedia of Hinduism. New York, NY: Facts On File, 2007 — 489 bet. ISBN 978-0-8160-5458-9. 
  7. ↑ Sinha, A. K.. Approaches to history, culture, art and archaeology. New Delhi: Anamika Publishers, 2009 — 500 bet. ISBN 9788179752487. 
  8. ↑ Mitter, Sara S.. Dharma's daughters : contemporary Indian women and Hindu culture, 2. print., New Brunswick, N.J.: Rutgers University Press, 1991 — 78 bet. ISBN 0-8135-1677-3. 
  9. ↑ Kinsley, David (1–dekabr 1975–yil). „Freedom from Death in the Worship of Kali“. Numen. 22-jild, № 3. 183–207-bet. doi:10.2307/3269544. JSTOR 3269544.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format () 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Kaushiki&oldid=4209093" dan olindi