Karaman qishlog'i

Karaman, tarixda Laranda (yunoncha: Laranda) nomi bilan tanilgan, Turkiyaning janubiy markaziy qismidagi shahar, Markaziy Anadoluda, Taurus togʻlarining shimolida, taxminan 100 km (62 mi) yaqin Koniyaning janubda joylashgan. Bu Karaman viloyati va Karaman tumanining markazi hisoblanadi. Aholisi 175,390 kishi (2022). Shahar oʻrtacha 1,039 m (3,409 ft) balandlikda joylashgan . Karaman muzeyi diqqatga sazovor joylardan biridir.

Karamanning asosiy stansiyasi

Etimologiyasi

Shahar oʻz nomini Karamaniylar sulolasi hukmdorlaridan biri boʻlgan Karaman bey nomidan olingan. Ilgari Laranda nomi, oʻz navbatida luviy tilidan kelib chiqqan Larawanda, soʻzma-soʻz „qumli, qumli joy“ degan maʼnoni anglatadi.

Tarixi

Karaman muzeyi .

Qadim zamonlarda Karaman Xet va Laranda (grekcha: Λάρανδα nomi bilan tanilgan). Miloddan avval VI asrda u 322-yilgacha Ahamoniylar hukmronligi ostida boʻlib, Kappadokiya qiroli Ariarathes I ni magʻlub etganidan keyin Makedoniyalik Iskandarning sobiq sarkardasi Perdik tomonidan vayron qilingan. Keyinchalik u Isaurian qaroqchilarining qarorgohiga aylandi. Bir paytlar u Derbelik Antipater tomonidan egallab olingan. U XII asr boshlarida saljuqiylar tomonidan bosib olinmaguncha, Rim va keyinchalik Vizantiya imperiyalariga tegishli boʻlgan. Karaman 1190-yilda Fridrix Barbarossa va 1211-1216-yillarda Armaniston Kilikiya qirolligi tomonidan bosib olingan. 1256-yilda shahar Karaman bey tomonidan oʻzlashtirilgan va uning sharafiga Karaman deb oʻzgartirildi. 1275-yildan Karaman Karamaniylar beyligining poytaxti boʻlgan.

1468-yilda qoramoniylar usmonlilar tomonidan bosib olindi va 1483-yilda viloyat markazi Konyaga koʻchirildi. Karamanda oʻsha davrdan qolgan Karamoniylar qalʼasi va baʼzi devorlari, ikkita masjid va Qurʼon maktabi (madrasa) xarobalari saqlanib qolgan. Karaman masjididan olingan mehrobni hozirda Istanbuldagi Arxeologiya muzeyi yonidagi Çinili pavilyonida topish mumkin. Karamanlar Kapadokiyalik turkmanlar boʻlib, Komnelar tomonida Usmonlilarga qarshi urushib, nasroniylikni qabul qilib, gʻarbga koʻchib oʻtgan.

Karaman soat minorasi

Shahar uchun Rim-katolik titullari bor edi. Shoir Yunus Emre (tax. 1238–1320) hayotining keyingi yillarida Karamanda shahrida yashagan va Yunus Emre masjidi yonida dafn etilgan deb hisoblanadi. Kichkina qoʻshni park uning sheʼrlaridan iqtiboslar bilan bezatilgan, ularning koʻplari graffiti bilan bezatilgan. 1222-yilda soʻfiy voizi Bahoeddin Veled oilasi bilan shaharga keldi va Karamanoʻgʻli amiri ularni joylashtirish uchun madrasa qurdirdi. Veledning oʻgʻli mashhur Rumiy boʻlib, uning rafiqasi Gevher Xotunga oilasi Karamanda yashayotgan paytda uylangan. 1224-yilda Rumiyning onasi ham shu yerda vafot etgan. U boshqa oila aʼzolari bilan birga 1370-yilda Alaaddin Ali Bey tomonidan asl madrasa oʻrniga qurdirgan Aktekke masjidiga dafn etilgan.

Thomas Jefferson Liviyadagi Barbar qaroqchilariga qarshi kurashganida, u al-Qaramanlilar sulolasining bir aʼzosini boshqasiga Posho sifatida almashtiradi.

Taniqli odamlar

• Nestor Laranda, epik shoir, shoir Peisanderning otasi.
• Larandalik Peisander epik shoir, shoir Nestorning oʻgʻli.

Karamanlilar

Yunoncha Karamanlis nomining egalari, shuningdek „Karaman“ bilan boshlangan boshqa familiyalar shaharning toponimik familiyasidir hisoblanadi.

Iqlimi

Karaman Köppen iqlim tasnifi (BSk) boʻyicha sovuq yarim qurgʻoqchil iqlim va Trewartha iqlim tasnifi boʻyicha (Dc) kontinental iqlimga ega, yozi issiq, quruq va qishi sovuq, qorli. Karaman odatda juda quyoshli, yiliga deyarli 3000 soat quyosh nuri tushadi.