Kültəpə

Alikemek-Kultepe madaniyati Eron shimoli-gʻarbidagi Ararat tekisligi, Naxchivon, Milskoj va Mugʻon dashtlarini hamda Urmiya koʻli atrofidagi hududni qamrab olgan.

Kültəpə
Munitsipalitet
39°16′13″N 45°27′7″E
Aholisi	1 859
Vaqt mintaqasi	UTCAZT
[[File:|290px|Kültəpə xaritada]] Kültəpə

Kultepə (shuningdek, Aşağı Gultepə, Gultepə, Kyul'tepe, Kul'tepe va Kultepe deb nomlanadi) — neolit davriga oid aholi punkti, Ozarbayjonning Naxchivonida joylashgan Babek tumanidagi qishloq va Munitsipalitet. Aholisi 1859 kishi.

Tadqiqot

1951-yilda arxeolog Usmon Habibulla aholi punktida qazish ishlarini boshlab, hududning stratigrafiyasi va madaniy qatlamlarini aniqladi.

Ekskavatorlar aniqlaganidek, shaharda umumiy chuqurligi 22 metr bo'lgan madaniy qatlam mavjud. Buning eng dastlabki 9 metri neolit davriga tegishli. Ba'zi joylardan Halaf madaniyati artefaktlari topilgan.

Buning ustiga bronza davri, keyin esa ilk temir davri qoldiqlari ham topilgan.

Bu qatlamlarning har birida turli xil artefaktlar topilgan: sopol idishlar, chorvachilik va dehqonchilik anjomlari, bezaklar, qurol-yarogʻlar va boshqalar

Eneolit qatlamida ekskavatorlar binolar qoldiqlarini, shuningdek, dafn etilgan joylarni topdilar. Bu imoratlar yumaloq, shuningdek, toʻrtburchak shaklda boʻlib, gʻishtdan qurilgan. Dumaloq binolarning diametri 6-8 metr atrofida edi. To'rtburchaklari taxminan 15 kv.m boʼlgan. Ushbu tuzilmalar odatda qishloq xo'jaligi bilan bog'liq edi.

Eneolit qatlamida 85 ta qabriston oʻrganilgan. Ushbu ekskavatorlarning 31 tasidan sopol idishlar, suyak va toshdan yasalgan buyumlar, munchoqlar topilgan.

Mis-mishyak

Sovet olimlari Kultepa (Kultepa) qishlogʼi Janubiy Kavkazda miloddan avvalgi 4-ming yillikka oid mis-mishyak qotishmalaridan yasalgan birinchi buyumlar topilgan joy, degan qarorga kelishdi.

Mishyakli mis ishlab chiqarishning mahalliy usuli kimyoviy tadqiqotlar natijalari va quyma shakllari va u yerda topilgan quyma qoldiqlari bilan tasdiqlangan.

Mintaqaviy ta'sir

Alikemek tepasi arxeologik yodgorligi Mugʻon tekisligidaAras (daryo) boʻyida joylashgan . Ba'zi arxeologlar Kavkazning janubi-sharqidagi qadimgi Alikemek-Kul'tepe madaniyati haqida gapiradilar, u Shulaveri-Shomu madaniyatiga ergashgan va neolitdan xalkolitga o'tishni qamrab olgan (miloddan avvalgi 4500-yillar). Aratashen (II darajadan keyin) ham ushbu madaniyatning bir qismi edi.

Alikemek-Kultepe madaniyati Eron shimoli-gʻarbidagi Ararat tekisligi, Naxchivon, Milskoj va Mugʻon dashtlarini hamda Urmiya koʻli atrofidagi hududni qamrab olgan.

Kultepe 2

Kültepe 2 Kultepe 1dan 1,5 km shimolda yoki Naxchivondan (shahar) 10 km shimolda daryoning gʻarbiy sohilida, Kültepe va Didivar qishloqlari oraligʻida joylashgan. Maydoni deyarli 10 ga; Erta ( Kura-Araks madaniyati ) va oʻrta bronza davrida egallangan.

Usmon Abibullaev bu joyni birinchi marta 1962-yilda Kültepe 1 ustida ish olib bordi. 2006-yilda Naxchivan arxeologik loyihasi saytni yana tadqiq qila boshladi.

Kura-Araxes shahri 5 gektarni egallagan va keyingi davrda aholi punkti to'liq 10 gektarga cho'zilgan, shuning uchun bu hududdagi juda katta sayt.

Yana qarang

• Maxta Kultepe
• Erondagi Kul Tepe Jolfa
• Zeyva, Naxchivon

Tasvirlar

• Findings of Kultepe. Azerbaijan State Museum of History
• 
  Minomyot
• 
  O'q uchlari
• 
  Kultepe I dan chizilgan idish
• 
  Kultepe II dan chizilgan idish
• 
  Loy ko'za

Manbalar

• Kültəpə (as Aşağı Gültəpə) GEOnet nomlar serverida

Havolalar

• Шалала Багирова. Расписные сосуды из Кюльтепе. Журнал «Azerbaijan Archeology».

Adabiyotlar

• Абибуллаев О. А. Некоторые итоги изучения холма Кюльтепе в Азербайджане, СА, 1963.
• Абибуллаев О. А. Энеолит и бронза на территории Нахчыванской АССР, Баку, 1983.