Jafargulu Bakixonov
| Jafargulu ogʻa Bakixonov | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi | 1793-yil 6-fevral |
| Vafoti |
12-oktyabr 1867-yil (74 yoshda) |
| Fuqaroligi |
 Russian Empire |
| Qoʻshin turlari | Rossiya Imperiyasi Armiyasi |
| Xizmatdagi yillari |
18 October 1864 19 April 1866 - 1867 |
| Unvoni | General-leytenant |
| Harbiy qism | Zakavkaziya musulmon otliq polki |
| Jang/urush |
Rossiya-Eron urushi (1826–1828) Rossiya-Turkiya urushi (1828–1829) Kavkaz urushi |
| Mukofotlari |
   |
| Aloqa |
Mirza Muhammad Xon II (ota) |
Jafargulu Bakixanov (ozarbayjoncha: Cəfərqulu ağa Bakıxanov) ozarbayjonlik zodagon va rus generali edi.
Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ba'zi manbalarda u 1796[1] yoki 1799[2]-yilda tugʻilgan deb aytilgan. Ammo soʻnggi tadqiqotlar shuni koʻrsatdiki, u 1793-yil 6-fevralda[3] Quboda Mirzo Muhammadxon II va Sofiyaxon oilasida tugʻilgan. 1827-yilda Mushkur, 1830-yillarda Shabron tumanlari noibi unvonini olgan. U ham Buduqning noibi edi.
U 1820-yilda harbiy xizmatga kirdi. 1826-1828-yillardagi rus-fors urushi uning birinchi urush tajribasi edi. Keyingisi esa 1828-1829-yillardagi rus-turk urushi edi. U Mil jangida qatnashgan. Bu jangda Arzirum seraskeri Solih Posho asirga olingan. Hasanqal'a va Arzirumni qoʻlga kiritgach, podporuchik darajasiga koʻtarildi.
Qamoq[tahrir | manbasini tahrirlash]
Quba fuqarolari 1837-yilda rus zulmi va Jafargulining qattiq soliqlariga qarshi qoʻzgʻolon koʻtardilar. U Shamaxiga, soʻngra Tbilisiga chaqirilib, avvalgi lavozimidan chetlashtirildi. Keyinchalik u Varshavaga yuborilgan va uning akasi Abbosgulu voqealar haqida tushuntirish berish uchun Tbilisiga chaqirilgan. Sarosimaga tushgan Abbosgulu ular jinoyatchi emas, balki qurbonlar ekanliklarini tushuntirishga harakat qildi. Chunki ularning amakivachchasi Ali Posho ham isyon paytida oʻldirilgan.[4]
Harbiy martaba[tahrir | manbasini tahrirlash]
U 1838-yilda poruchik, 1841-yilda Kavkaz urushida kapitan unvoniga koʻtarilgan. 1842-1843-yillardagi yurishlarda Bakixanov Samur viloyati va Togʻli Dogʻistonda alpinistlarga qarshi kurashdi. Bu xizmati uchun u Imperator gvardiyasi kazak polkining stabsrittmeister unvoniga sazovor boʻlgan va keyinchalik alohida Kavkaz korpusiga tayinlangan. Keyingi yili gvardiya rittmeysteri darajasiga koʻtarilgan. 1844-1848-yillarda u Dogʻistonda ham boʻlib, Salta va Gergebil janglarida Hojimurodga qarshi jangda qatnashgan.[3] U, ayniqsa, 1848-yilda oxirgi ovul - Axti bosqinida ajralib turdi. Xizmatlari uchun u 1848-yil 6-iyunda polkovnik unvoniga sazovor boʻldi va "Jasorat uchun" yozuvli oltin qilich bilan taqdirlandi.[5]
25 yillik xizmatdan soʻng 1850-yil 26-noyabrda general-mayor unvoni bilan birga Avliyo Georgiy ordeni (4-darajali) bilan taqdirlandi. U 1856-yil 7-sentabrda Moskvada Aleksandr IIning toj kiyish marosimida Darband delegatsiyasi vakili sifatida qatnashdi. U 1857-yildan Kavkaz armiyasida joylashgan, ammo siyosiy sabablarga koʻra general- leytenant unvoniga koʻtarilgandan soʻng 1864-yil 18-oktabrda uniforma va toʻliq ish haqi pensiyasi bilan xizmatdan boʻshatilgan. Biroq, 1866-yil 19-aprelda qayta xizmatga chaqirildi.
Oilasi va vafoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
1867-yilda Qubada vafot etgan, jasadi Bokuga olib kelingan va Bibiheybatda dafn etilgan.[6] U lazgi tilidan tashqari ozarbayjon va rus tilini bilardi.[7] U Chimnozxon — lazgin bek Xonbutoy beg Yargunviyning qizi (1761-1823) bilan turmush qurgan. Ularning uchta farzandi bor edi:
- Nurjahonxonim (1832-yil 6-iyul - 1912-y.)
- Hasan Boqixonov (1833-yil 8-may - 1898-yil 28-noyabr)
- Ahmad Boqixonov (1837-yil 16-iyun - 1882-yil 13-aprel)
- Aynaxonim (1837-yil 8-sentabrda tugʻilgan)
Mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Avliyo Anna ordeni (3-darajali) - 1830-yil
- Avliyo Vladimir ordeni (4-darajali) - 1830-yil
- "Jasorat uchun" oltin qurol - 1848-yil
- Avliyo Vladimir ordeni (3-darajali) - 1849-yil
- Avliyo Jorj ordeni (4-darajali) - 1850-yil
- Avliyo Stanislaus ordeni (1-darajali) - 1851-yil
- Avliyo Anna ordeni (1-darajali) - 1861-yil
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Yearbook of the Russian army for 1869 (ru).
- ↑ Acts collected by the Caucasian Archaeological Commission: [In 12 vols.] / Archive of Chief Executive viceroy of the Caucasus; Under the Society. Ed. A. D. Berger. - Tbilisi: Typ. Ch. Ex. Viceroy Cau., 1866-1904. T. 6: Part 2: [1816-1827] / Ed. A. D. Berger. - 1875. - 941 p. — pp. 907-908
- ↑ 3,0 3,1 „Greatest award of General Bakikhanov“ (az-AZ). Milli.Az (2016-yil 14-fevral). Qaraldi: 2018-yil 30-avgust."Greatest award of General Bakikhanov". Milli.Az (in Azerbaijani). 2016-02-14. Retrieved 2018-08-30.
- ↑ Bakikhanov, Abbas-Kuli-aga. Compositions, notes, letters (ru), Baku, 1983 — 148–149 bet. OCLC 862346120.
- ↑ Ismailov E.E. Golden weapon with the inscription "For Bravery". Lists of Cavaliers 1788 - 1913. - Moscow, 2007, p. 222 (in Russian)
- ↑ Ismailov, Eldar Elkhanoghlu. Georgievskie kavalery--azerbaĭdzhant︠s︡y. Moskva: Geroi otechestva, 2005 — 92 bet. ISBN 5910170058. OCLC 85041228.
- ↑ Sedakqet, Kärimova. Kcḩar. kcḩarvijar : ėnciklopedijadin kḩvatḩal = Qusar, qusarlılar (lez). Baku: Zija, 2011 — 465 bet. ISBN 9789952345797. OCLC 844930245.