Jadeit karami
"Jadeit karami" ("Hasharotli jadeit karam") — chigirtkalar va barglarida yashiringan yashil chigirtka bilan Pekin karamining boshiga oʻxshash jadeitning bitta boʻlagidan yasalgan haykalcha. Taypey imperator saroyi muzeyi kolleksiyasining bir qismi[1].
Tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]
"Jadeit karam" kichik haykal, bor-yoʻgʻi 18,7 × 9,1 × 5,07 sm[1], „inson qoʻlidan deyarli kattaroq boʻlishi mumkin“[2].
Xuddi haqiqiy karam singari chizilgan barglarning effektiga jadeitning tabiiy ranglarini birlashtirish orqali erishiladi[1]. Haykal yarmi oq, yarmi yashil toshdan oʻyilgan boʻlib, unda koʻplab kamchiliklar — yoriqlar va rangi oʻzgargan dogʻlar mavjud. Haykaltaroshlikda bu nuqsonlar karam poyasi va barglaridagi tomirlar sifatida hoshiyalangan[3].
Haykal ayollik fazilatining inʼikosi hisoblanib, oq poya pokizalikni, barglar unumdorlik va moʻl-koʻllikni, hasharotlar esa bolalarni ifodalaydi[1][2].
Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]
Asarning muallifi nomaʼlum. Haykal birinchi marta Taqiqlangan shaharda, imperator Guanxuning rafiqasi qarorgohida namoyish etilgan, ehtimol u 1889-yilda uni sep sifatida olgan[1][2]. Sinxay inqilobidan keyin karam saroy muzeyi kolleksiyasiga kirdi. Ushbu toʻplamda u 1937-1945-yillardagi Xitoy-Yaponiya urushi va Xitoy fuqarolar urushidan omon qoldi, shundan soʻng u Taypeyga Imperator saroyi muzeyiga koʻchirildi.
Jadeit karam muzeyning eng mashhur eksponati hisoblanadi[2] va „Goʻsht shaklidagi tosh“ va „Mao Gong Ding“ bilan birgalikda u muzeyning uchta xazinasiga kiritilgan. U jamoatchilik tomonidan toʻplamning eng muhim obyekti sifatida tan olingan[3]. 2009-yilda asarning suvenir nusxalari Tayvanda emas, balki Xitoyda qilinganligi janjalga sabab boʻlgan edi[4][5].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Jadeite Cabbage with Insects (Wayback Machine saytida 2008-12-01 sanasida arxivlangan) at the National Palace Museum website. Retrieved 20 November 2010.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Leslie Hook. „The Jade Cabbage“ Wall Street Journal. 27 July 2007. Retrieved 20 November 2010.
- ↑ 3,0 3,1 Sam Ju. „The Crystallization of the Jadeite Cabbage“ (Wayback Machine saytida 2016-08-15 sanasida arxivlangan). Translated by David Smith. Taiwan Panorama. October 2009. p. 83. Retrieved 20 November 2010.
- ↑ „China-made NPM souvenirs blasted.“ (Wayback Machine saytida 2012-09-24 sanasida arxivlangan) China Post 2 April 2009. Retrieved 20 November 2010.
- ↑ „'Jadeite Cabbageʼ relabeled.“ Taipei Times 4 April 2009. Retrieved 20 November 2010.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Milliy saroy muzeyi veb-saytida hasharotlar bilan jadeit karam (Wayback Machine saytida 2008-12-01 sanasida arxivlangan)
- Lesli Huk. „Jade karam“ The Wall Street Journal. 2007-yil 27-iyul.