Italiya gladiolusi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Italiya gladiolusi
Ilmiy tasniflashUshbu tasnifni tahrirlash
Olam: O‘simliklar
Tip: Gulli
Sinf: Bir pallali
Oila: Gulsapsardoshlar
Urugʻ: Gladíolus
Turlari: Italiya gladiolusi
Xalqaro ilmiy nomi
Gladiolus (Carl Linnaeus,1753)

Italiya gladiolusi (lotincha: Gladiolus italicus ) — Gulsafsardoshlar oilasiga mansub gladiolus turkumiga kiruvchi o‘simlik turi..

Botanik tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]

50-80 (100) sm bo‘lgan ko‘p yillik o‘t. Tugunak piyozchasi taxminan 20 mm bo‘ladi.   Barglari qilichsimon tomir qobiq bilan qoplangan. Barglari 3-5 mm, uchli, kengligi 8-22 mm va 20 sm uzunligigacha.

Gullash jarayoni kamdan-kam uchraydi, Guloldi barglari nashtarsimon, gullari tik, gulqo‘rg‘oni pushti rangli. Mevasi yumaloqtuxumsimon ko‘sak shaklida, uzunligi 1 sm gacha. Tugunak piyozchasi tuxumsimon, qo‘ng‘ir rangli qobiq bilan o‘ralgan. Iyun oyida gullab, mevasi iyulda yetiladi.

Muhofaza choralari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Surxon va Kitob davlat qo‘riqxonalarida. Qrim Respublikasi (Yalta tog‘ va o‘rmon qo‘riqxonasida)[1], Sevastopol shahri (“Baydar” qo‘riqxonasida muhofaza etiladi)[2], Armaniston, O‘zbekiston va Ukrainaning Qizil kitoblariga kiritilgan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Корженевский В. В., Бондарева Л. В. Шпажник итальянский (гладиолус итальянский) // Красная книга Республики Крым : Растения, водоросли и грибы = Red book of the Republic of Crimea : Plants, algae and fungi / отв. ред. А. В. Ена, А. В. Фатерыга. — Симферополь : Ариал, 2015. — С. 107. — 480 с. — 197 экз. — ISBN 978-5-906813-89-3.
  2. Корженевский В. В., Бондарева Л. В. Шпажник итальянский (гладиолус итальянский) // Красная книга города Севастополя / отв. ред. И. В. Довгаль, В. В. Корженевский. — Калининград ; Севастополь : РОСТ-ДОАФК, 2018. — С. 56. — 432 с. — 1000 экз. — ISBN 978-5-6040479-4-1.

Adabiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Черняковская Е. Г. Gladiolus segetum — Шпажник посевной // Флора СССР : в 30 т. / гл. ред. В. Л. Комаров. — Л. : Изд-во АН СССР, 1935. — Т. 4 / ред. тома В. Л. Комаров. — С. 580—581. — 760, XXX с. — 5175 экз.
  • Черняковская Е. Г. Gladiolus turkmenorum — Шпажник туркменский // Флора СССР : в 30 т. / гл. ред. В. Л. Комаров. — Л. : Изд-во АН СССР, 1935. — Т. 4 / ред. тома В. Л. Комаров. — С. 581—582. — 760, XXX с. — 5175 экз.
  • Goldblatt P. Gladiolus italicus // Flora of North America : North of Mexico : [англ.] : in 30 vol. / ed. by FNA Editorial Committee. — New York : Oxford University Press, 2002. — Vol. 26 : Magnoliophyta: Liliidae: Liliales and Orchidales. — 750 p. — ISBN 0-19-515208-5. — ISBN 978-0-19-515208-1.