Ikki oyoqlilar
| Ikki oyoqlilar | |
|---|---|
 | |
Ilmiy tasniflash | |
| Olam: | Eukariotlar |
| Tip: | Chordatlar |
| Sinf: | Sudralib yuruvchilar |
| Oila: | Ikki oyoqli Bipedidae Taylor, 1951 |
| Xalqaro ilmiy nomi | |
| Bipes Latreille, 1802-yil | |
| Turlar[1] | |
Ikki oyoqlilar[2] (lotincha: Bipes) — monotipik Xirot oilasi (Bipedidae) ga ajratilgan amfisben suborderidan (Amfisbaenia) sudraluvchilarning bir turi. Rivojlangan old oyoqlarning mavjudligi bilan boshqa amfisbenlardan farq qiladi[3]. Orqa oyoq-qoʻllarining kamari qisqargan, dumi qisqa[3]. Tishlari plevrodont, pterygoid suyaklari tishlardan mahrum[3]. Til koʻp sonli filamentli papillalarga ega va ustki tomoni diagonal qatorlarda joylashgan tangachalar bilan qoplangan[3].
Oila Meksikaning janubi-gʻarbiy qismida va Kaliforniya yarim orolining janubida yashaydigan 3 turni oʻz ichiga oladi:
- Bipes biporus — Ayolot
- Bipes canaliculatus — Xirot
- Bipes tridactylus — Uch barmoqli ikki oyoqlilar[4].
Ikki oyoqlilar qumli choʻl tuproqlarida yashaydilar, boshning „qoʻzgʻalish“ harakatlari bilan oʻtish joylari qiladi[3]. Ratsion asosan artropodlar bilan ifodalanadi[3]. Urgʻochilar birdan toʻrttagacha tuxum qoʻyadi[3]. IUCN maʼlumotlariga koʻra, uchta turning hech biri yoʻqolib ketish xavfi ostida emas[5].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ The Reptile Database: Bipedidae (англ.) (Дата обращения: 22 декабря 2012)
- ↑ Ananeva N. B., Borkin L. Ya., Darevskiy I. S., Orlov N. L. Pyatiyazichniy slovar nazvaniy jivotnix. Amfibii i reptilii. Latinskiy, russkiy, angliyskiy, nemeskiy, fransuzskiy. / pod obщey redaksiey akad. V. Ye. Sokolova. — M.: Rus. yaz., 1988. — S. 369. — 10 500 ekz. — ISBN 5-200-00232-X.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Vitt L. J., Caldwell J. P. Herpetology: An Introductory Biology of Amphibians and Reptiles. 3rd Edition. — Burlington, Massachusetts: Academic Press, 2009. — xiv+697 p. — P. 530
- ↑ Даревский И. С. Подотряд Амфисбены, или Двуходки (Amphisbaenia). В кн.: Жизнь животных. — М.: Просвещение, 1985. — Т. 4, ч. 2. Земноводные, пресмыкающиеся. — 487 с. — С. 319.
- ↑ Bipedidae: informatsiya na sayte Krasnoy knigi MSOP (angl.)
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Hirota harakati (Bipes canaliculatus) (Kirish mumkin: 22 dekabr 2012)