Gunja masjidi
| Masjid | |
Gunja masjidi
| |
 | |
| Mamlakat |  Xorvatiya
|
| Binokorlik | 1969–yil—{{{Qurilib bitkazildi}}} |
| Holati | Faol |
 Gunja masjidi Vikiomborda
| |
Gunja masjidi (xorvat va bosn . Džamija u Gunji) — Xorvatiyadagi eng qadimgi masjid 1969-yilda qurilgan[1][2]. Sirmiyaning Xorvatiya qismidagi Gunja qishlogʻida joylashgan.
Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bugungi kunda Gunja masjidi Xorvatiyadagi doimiy foydalaniladigan eng qadimgi masjiddir. Tarixda Usmonlilar hukmronligi davrida Xorvatiyada masjidlar soni sezilarli darajada koʻp boʻlgan. Bir vaqtning oʻzida ularning soni 250 taga yetgan, ammo 2014-yilga kelib faqat 3 ta tuzilma saqlanib qolgan[3]. Ulardan eng kattasi va eng qadimgisi Ibrohim posho masjidi Xorvatiyaning sharqiy Đakovo shahrida joylashgan, ammo bugungi kunda Rim-katolik cherkovi sifatida foydalanilmoqda[3]. Sharqiy Xorvatiyadagi bugungi kunda mavjud boʻlmagan yana bir masjid Osijekda joylashgan[3]. Mintaqadagi Usmonli tuzilmalarining aksariyati Karlovits shartnomasidan keyin yoʻq qilindi[3].
Ikkinchi jahon urushidan keyingi tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]
Zamonaviy tarixda Sharqiy Bosniyadan kelgan birinchi musulmon qochqinlar 1942-yilda Yugoslaviyadagi Ikkinchi Jahon urushi paytida Gunjaga joylashdilar[4]. Ular Bosniyaga qaytishdi, lekin vayronagarchilik darajasiga guvoh boʻlgach, ularning baʼzilari yana Gunjaga qaytib ketishdi[4]. Kazin qoʻzgʻolonidan keyin Velika Kladusha shahridan 50 ga yaqin musulmon oilasi Gunjaga joylashdi[5]. Yugoslaviya Sotsialistik Federativ Respublikasi mavjud boʻlgan davrda Gunjadagi musulmonlar soni 2500 ga yetdi[4]. 1970-yillarda Srebrenitsadan Gunjaga yetmishta musulmon oila koʻchib kelgan[5]. Gunja Bosniyadan kelgan musulmon koʻchmanchilar uchun mos joy edi[4]. Mahalliy džemat 1957-yilda tashkil etilgan va unga Abdurahmon ef rahbarlik qilgan[5]. Keyingi rahbarlardan Hodjich jamoat masjid qurish tashabbusini oʻrtaga tashladi va barcha ruxsatnomalar berilgandan soʻng jarayonni boshladi[5]. Yangi masjid uchun 3134 kvadrat metr yer CHandich oilasi tomonidan ajratilgan[6]. Gunjadagi masjid 14 oydan keyin 1969-yilda qurib bitkazildi va 1987-yilda Zagreb masjidi qurib bitkazilgunga qadar Xorvatiyadagi yagona ishlayotgan masjid boʻlgan[5]. Gunja masjidining hozirgi gumbazi 1999-yilda Faruk Muzurovich tomonidan oʻrnatilgan[5]. Gunjadagi masjid 2014-yilgi Janubi-Sharqiy Yevropadagi suv toshqini paytida shikastlangan. Masjidga Zagreb muftiysi boshchiligidagi Ozarbayjon, Indoneziya va Eronning Xorvatiyadagi elchilari tashrif buyurishdi[7]. Mahalliy diniy rahbariyat Xorvatiya hukumatidan rekonstruksiya uchun mablagʻ ajratilmayotganidan noroziligini bildirgan. Ob’ekt Turkiya Respublikasining 165 000 yevro xayriya mablagʻi hisobidan rekonstruksiya qilindi[4]. 2017-yildan beri masjidda har yili Gunjadagi boshlangʻich maktab oʻquvchilari, shuningdek, qishloq va mintaqaning qolgan qismidagi serb pravoslav va rim-katolik jamoati vakillari ishtirok etadigan "Maʼnaviy musiqa kechalari" tashkil etiladi[8]. Gunja masjidining 50 yilligi munosabati bilan mahalliy musulmonlar yetakchisi imom Idriz ef. Beshich Gunjadagi 38 yillik xizmati uchun Vukovar-Srijem okrugining hayotdagi yutuqlari uchun mukofot oldi[9].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Obilježeno 50 godina od izgradnje džamije u Gunji, prve džamije u Republici Hrvatskoj“. Islamic Community of Bosnia and Herzegovina (2019-yil 30-sentyabr). Qaraldi: 2020-yil 9-aprel.
- ↑ Šoštarić. „Džamije u Hrvatskoj: U tri se klanja, četiri se još grade“. Al Jazeera Balkans (2019-yil 27-aprel). Qaraldi: 2020-yil 9-aprel.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 „Stare džamije u Hrvatskoj: Nekad ih je bilo 250, do danas sačuvane samo tri“. Radio Sarajevo (2014-yil 4-yanvar). Qaraldi: 2020-yil 9-aprel.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Bradarić. „'Smeta me što Hrvatska nije pomogla obnoviti džamiju u Gunji'“. Večernji list (2017-yil 25-iyun). Qaraldi: 2020-yil 9-aprel.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Perva. „S muslimanima u Hrvatskoj – Dunje iz slavonske Gunje“. Preporod (2018-yil 26-fevral). Qaraldi: 2020-yil 9-aprel.
- ↑ Žunić, Alen. „Analiza moderne i suvremene islamske arhitekture u Hrvatskoj – Problem geneze i valorizacije (znanstvena studija za Rektorovu nagradu 2012.)“ (PDF) 19. University of Zagreb (2012). Qaraldi: 2020-yil 10-aprel.
- ↑ Fijala. „Džamija u Gunji teško stradala u poplavama“. Hrvatska radiotelevizija (2014-yil 7-iyun). Qaraldi: 2020-yil 10-aprel.
- ↑ „Na večeri duhovne muzike u Gunji“. Behram-begova medresa (2019-yil 25-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 10-aprel.
- ↑ „Glavni imam Medžlisa IZ Gunja kod reisu-l-uleme“. Islamic Community in Bosnia and Herzegovina (2020-yil 10-mart). Qaraldi: 2020-yil 10-aprel.