Gruziya milliy sanʼat galereyasi
| Gruziya milliy sanʼat galereyasi gruzincha: ეროვნული გალერეა (თბილისი) | |
|---|---|
| |
| Joylashuvi | Rustaveli prospekti, 11 |
Koordinatalari: 41°41′53.891″N 44°47′55.561″E / 41.69830306°N 44.79876694°E G O
Gruziya milliy sanʼat galereyasi (gruzincha: ეროვნული გალერეა (თბილისი)) – Tbilisidagi sanʼat muzeyi, Rustaveli prospekti, 11.
Gruziya davlat muzeylari tarmogʻiga kiritilgan. Unda sakkizta koʻrgazma zali, restavratsiya laboratoriyasi, vaqtinchalik koʻrgazmalar uchun joylar, sinf xonasi va sovgʻalar doʻkoni mavjud boʻlib, ularning barchasi Portugaliyaning „Ainda Arquitectura“ arxitektura kompaniyasi tomonidan yaratilgan.
Ekspozitsiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Muzey kolleksiyasida 30 mingga yaqin eksponatlar mavjud.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Galereya binosi Rossiya imperatori Aleksandr III buyrugʻi bilan 1888-yilda meʼmor Albert Salzman tomonidan qurilgan. U Rimdagi koʻrgazma saroyi (meʼmor Pio Piacentini) modelida qurilgan[1]. Dastlab, binoda Rossiya imperiyasining Kavkazdagi harbiy muvaffaqiyatlarini namoyish etadigan Rossiya harbiy tarixi muzeyini („Shon-sharaf ibodatxonasi“) tashkil etish rejalashtirilgan edi. 1914-yil 28-noyabrda Rossiya imperatori Nikolay II muzeyga tashrif buyurdi. Shon-shuhrat maʼbadining eksponatlari Birinchi jahon urushi paytida evakuatsiya qilingan va muzey oʻz faoliyatini toʻxtatgan.
Milliy galereyaning birinchi koʻrgazmasi 1920-yil oktyabr oyida yangi Gruziya hukumati ostida tashkil etilgan. Koʻrgazmaning mavzusi keng boʻlib, barcha davrlardagi gruzin va xorijiy asarlar va badiiy harakatlarni qamrab oldi va oʻsha paytda Gruziyada mavjud boʻlgan koʻplab sanʼat asarlarini toʻplagan Dmitriy Shevardnadzening mashaqqatli mehnati natijasi edi. Koʻrgazmada 18-19-asrlardagi Gruziya portretlari („Gruziya maktabi“ deb ataladi), rus, Gʻarbiy Yevropa, Eron va zamonaviy gruzin rasmlari mavjud.
Koʻrgazmadagi koʻplab eksponatlarni saqlab qolish orqali Milliy galereyani tasviriy sanʼat muzeyi sifatida tashkil etish, ayni paytda zamonaviy tasviriy sanʼatni targʻib qilish missiyasini bajarish mumkin boʻldi.
Binoning maydoni cheklangan edi, koʻplab asarlar namoyish etilishi mumkin emas edi va shuning uchun galereyani qayta tashkil etish rejasi ishlab chiqilgan. Galereyaga rahbarlik qilgan Dimitriy Shevardnadze uni tarixiy joyga – Metexi qoyasidagi qalʼaga koʻchirishni taklif qildi.
1933-yilda shahar qamoqxonasi Metexidan Oʻrtachalaga koʻchirildi va Metexining tarixiy binolari Milliy sanʼat galereyasiga berildi. 1934-yilda Milliy galereya yana ommaga ochildi. Sovet davrida galereya davlat mulkiga aylandi.
1988-yil mart oyida „Milliy sanʼat galereyasi“ muzey va koʻrgazmalar uyushmasi tashkil etildi. Zamonaviy sanʼat muzeyi ochildi. Ilgari maʼmuriy va omborxona boʻlgan galereyaning birinchi qavati koʻrgazma galereyasiga aylantirildi.
1989-yil 18-sentyabrda zamonaviy Gruziya sanʼati koʻrgazmasi ochildi. Ammo 1990-yillardagi siyosiy beqarorlik tufayli Zamonaviy sanʼat muzeyi faoliyatini toʻxtatishga majbur boʻldi.
2007-yilda Milliy galereya Gruziya milliy muzeyi tarkibiga kirdi. Asosiy galereya binosi taʼmirlandi. 2012-yilda galereyaga Dmitriy Shevardnadze nomi berildi.
Hozirgi vaqtda Galereya Milliy muzeyning markaziy koʻrgazma maydonlaridan biri boʻlib, u yerda vaqtinchalik koʻrgazmalar, xususan, „XX asr boshlaridagi Gruziya tasviriy sanʼati durdonalari“ oʻtkaziladi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Национальная галерея Грузии («Голубая галерея») им. Шеварднадзе“. 2018-yil 4-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 4-avgust.