Kontent qismiga oʻtish

Galaktion Tabidze

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Tavalludi 5 (17) noyabr 1891
Vafoti 17-mart 1959[1]
Ijod qilgan tillari Gruzin tili
Fuqaroligi Rossiya Imperiyasi, Transcaucasian Democratic Federative Republic, Gruziya Demokratik Respublikasi va SSSR

Galaktion Tabidze (gruzincha: გალაკტიონ ვასილის ძე ტაბიძე; 6 [18] noyabr 1892, s. Chkvishi, Kutaisi yaqinida — 1959-yil 17-mart, Tbilisi) — gruzin shoiri. Gruziya SSR xalq shoiri (1933). Gruziya SSR Fanlar akademiyasi akademigi (1944).

20-asrning yetakchi gruzin shoirlaridan biri, u gruzin shoirlarining barcha keyingi avlodlariga katta taʼsir koʻrsatdi.

1891-yil 6(18)-noyabrda Kutaisi yaqinidagi Chkvishi qishlogʻida (hozirgi Van munitsipaliteti) qishloq oʻqituvchisi va ruhoniy oilasida tugʻilgan.

1908-yildan Tbilisi diniy seminariyasida tahsil oldi. Xuddi shu yili u nashr qilishni boshladi.

1914-yilda u oʻzining birinchi sheʼrlar toʻplamini nashr etdi. 1915-yilda va 1916-yil oxirida u Moskvaga tashrif buyurdi va u yerda Aleksandr Blok, Valeriy Bryusov va Konstantin Balmont . Petrogradga ham tashrif buyurgan. 1916-yildan u Gruziya simvolistlari ijodiy guruhining „Moviy shoxlar“ jurnalida nashr etilgan.

1915-yilda u Sovet partiyasi rahbari Shalva Okudjavaning singlisi Olga Okudjaevaga uylandi, Keyinchalik Oryol qamoqxonasida siyosiy mahbus boʻlgan Shalva Okudjava 1941-yil 11 sentyabrda Medvedevskiy oʻrmonida boshqa siyosiy mahbuslar bilan birga qatl etilgan[2].

1919-yilda „Badiiy sheʼrlar“ toʻplami nashr etgan. 1924-yilda u „Mnatobi“ („Chiroq“) jurnalining asoschilaridan biri boʻldi.

Sheʼrlar muallifi:

  • „Jon Rid“ (1924)
  • „Yosh“ (1930)
  • „Inqilobiy Gruziya“ (1931)

va sheʼrlar:

  • „Gʻoya“ (1923)
  •  — Qurolga, birodarlar!
  • „Biz gʻalaba qozonamiz!“
  • „Yuraklar ittifoqi“ (1941-1945) va boshqalar.

1930-yillardagi stalincha tozalashlardan omon qolgan Tabidze Stalindan keyingi davrda Sovet hukumati bosimi ostida qolgan, bu esa uni ruhiy tushkunlik va alkogolizmga olib kelgan. Natijada u ruhiy kasalliklar klinikasiga joylashtirildi va u yerda uchinchi qavat derazasidan sakrab oʻz joniga qasd qildi. U Mtatsminda panteoniga dafn etilgan, qabr toshlari Bidzina Avalishvili.

Galaktion Tabidze sheʼriyati rus tiliga Vladimir Aleynikov, Bella Axmadulina, IIya Dadashidze, Vladimir Eremenko, Olga Ivinskaya, Vladimir Leonovich, Benedikt Livshits, Vladimir Poletaev, Aleksandr Tsybulevskiy kabi kishilar tarjima qilgan.

Tabidzening eng mashhur asarlari orasida „Dunyo togʻlardan iborat“ va „Shamol esadi“ mavjud. Ulardan birinchisi Aleksandr Pushniy va Anatoliy Balchev tomonidan musiqa qilingan (bu qoʻshiq " Oddiy haqiqatlar " yoshlar seriyasida eshitiladi), ikkinchisi Giya Kancheli tomonidan yaratilgan .

Shoirning vatani Chkvishi qishlogʻida Uy muzeyi ochilgan. Tbilisi, Kutaisi va Batumidagi koʻchalar shoir nomi bilan atalgan.

Bibliografiya

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Sevimlilar. Rus tilida. Tb. , 1953-yil
  • Sevimlilar. M., 1956-yil
  • Sheʼrlar va sheʼrlar. M., 1958-yil
  • Sheʼriyat. Tb. , 1967-yil
  • Qoʻshiq soʻzlari. Tb. , 1973-yil
  • Sheʼrlar. Mtatsminda oyi. ikki tilli nashr. Tb. 1982-yil

Galaktion Tabidze haqida adabiyot

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Sergey Chiyala, Galaktion Tabidze. Tanqidiy-biografik ocherk, M., 1958-yil
  • Shalva Radiani, Galaktion Tabidze, Tb. , 1958-yil
  • Georgiy Margvelashvili, Galaktion Tabidze. Hayot va ijod haqidagi insho, Tb. , 1973-yil
  1. // (unspecified title)
  2. „Известия ЦК КПСС. 1990. № 1. С. 124—131“. 2021-yil 29-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 10-mart.
  • Galaktion Tabidze // Buyuk Sovet Entsiklopediyasi : [30 jildda] / ch. ed. Aleksandr Proxorov . — 3-nashr. — M. : Sovet Entsiklopediyasi, 1969-1978.
  • Galaktion Tabidze // Qisqacha adabiy ensiklopediya / Ch. ed. Aleksey Surkov . — M. : Sovet Entsiklopediyasi, 1962-1978.