Foydalanuvchi:MrAshuroff/Antonio Stradivari
| Antonio Stradivari | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
1-yanvar 1644-yil |
| Vafoti |
18-dekabr 1737-yil (93 yoshda) Kremona, Italiya |
Antonio Stradivari ( italyancha: Antonio Stradivari) - kamonli asboblarni ishlab chiqarish bo'yicha tengi yo'q usta. Nikolo Amati shogirdi (1596–1684).
Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kelib chiqishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Antonio Stradivari Kremonada 1644-yilda tug'ilgan, ammo aniq sanasi qayd etilmagan. Uning ota-onasi Alessandro Stradivari ( italyancha: Alessandro Stradivari Alessandro Stradivari ) va Anna Moroni ( italyancha: Anna Moroni Anna Moroni ). Taxminlarga ko'ra, 1657-yildan 1667-yilgacha u Nikolo Amati uchun haq to'lanmagan shogird bo'lib xizmat qilgan, ya'ni u qora ishlarni qilgan.
Hayot yo'li[tahrir | manbasini tahrirlash]
1667-yil 1-iyul Stradivari uylanadi va baliqchining uyiga (Casa del pescatore) joylashdi va u erda o'z ustaxonasini ochdi. O'sha vaqtdan beri, ya'ni 1667-yildan beri Antonio yorliqlarda o'zini Amati shogirdi deb atamaydi.
O'z nomi bilan chiqarilgan birinchi skripkasini Stradivari 1666-yilda yasagan va 1683-yilgacha u Amati uslubiga qat'iy amal qilgan, ammo 1688-yildan boshlab usta tajriba o'tkaza boshlagan va 1690-yilga yaqinlashgan sari uning asboblari kattalashgan. Bu davr skripkalari "amatize" nomini oldi. Amati maktabidan keskin ketish faqat 1691-yilda aniqlangan va o'ziga xos skripka turi paydo bo'lgan. Bular cho'zilgan skripkalar (allonge) bo'lib, tovush tembri sopranodan mezzo-sopranoga o'zgaradi. 1698-yilda u yana qisqa vaqt ichida Amati modeliga qaytdi va 1704-yilda 60 yoshida Stradivari nihoyat o'zining skripka modelini yaratdi. Bunday mukammallikka hali hech kim erisha olmagan. Bu davr 1704-yildan 1725-yilgacha, taxminan 21 yil davom etgan.
1681-yilda Stradivari Kremonadagi Dominikan monastirining yonida joylashgan uy sotib oldi. Uy uch qavatli bo'lib, har birining uchta derazasi maydonga qaragan, shuningdek, yerto'la ham bor edi. Bundan tashqari, tomning tomida Kremonaga xos bo'lgan kvadrat kengaytmasi bor, uning ikki tomoni janubdan va g'arbdan ochiq, uni kremonlar "sekkador" (quritish xonasi) deb atashgan: usta o'sha yerda skripkalarni quritgan. Bo'yashdan keyin u tez-tez yaxshi ob-havoda ishlagan. Bu uyda Stradivari umrining qolgan qismini o'tkazdi. Uy 1880-yilgacha saqlanib qoldi, ammo keyin uni qo'shni restoranning egasi sotib oldi va restoranga uladi. Hozirda Stradivari ustaxonasi Bilyardxonaga aylantirilgan.
Zamondoshlarining xotiralariga ko‘ra, usta baland bo‘yli, ozg‘in bo‘lib, doimo boshiga oq qalpoq, qishda jun, yozda qog‘oz, ishlaganda esa oq charm fartuk kiyib yurgan. Usta mehnat va tejamkorlik tufayli shunday yaxshi boylikka erishdiki, Kremonada “Stradivariy kabi boy” degan gap paydo bo'ldi.
1698-yil 20-mayda Stradivarining rafiqasi vafot etdi, dafn marosimi dabdabali o'tadi, usta o'sha vaqt uchun katta miqdorda 182 lira sarfladi. 1699-yil 24-avgust Stradivari ikkinchi marta uylanadi . Ustaning birinchi va ikkinchi turmushidan 11 nafar farzandi bor edi. Faqat ikkitasi, Franchesko va Omobono otalarining san'ati bilan shug'ullangan, ammo uning mahorat darajasiga ozgina yaqinlasha olgan, xolos.
Stradivarining faqat uchta shogirdi bor edi: bular uning ikki o'g'li - Franchesko va Omobono - va Karlo Bergonzi edi.
Skripkalardan tashqari, Stradivari gitara, viola, violonchel va hatto bitta arfa ham yasagan - turli kataloglarga ko'ra, uning asarlari soni 1150 donaga etadi.
Antonio Stradivari 93 yoshida vafot etdi.
Xotira[tahrir | manbasini tahrirlash]
Antonio Stradivari 1737-yil 20-dekabrda Dominikan monastiri qabristoniga dafn etilgan [1] .
Musiqa asboblari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Eng ko'zga ko'ringan asboblar 1704–1725 yillar oralig'ida qilingan. Bu davrdagi Stradivari skripkalari juda qadrlanadi.
Bugungi kunga qadar 650 ga yaqin Stradivari asboblari, shu jumladan 450 ga yaqin skripkalar saqlanib qolgan.
2021-yil 23-avgust kuni Londonda klassik musiqalarning musiqiy albomi yozib olindi, uning uchun Antonio Stradivarining 12 ta asbobi bitta joyda yig‘ilgan, uning qiymati taxminan 200 million dollarni tashkil qilgan. Tashkilotchilar "dunyodagi eng qimmat musiqa" deb e'tirof etgan 12 Stradivari albomi Buyuk Britaniyada 10-sentyabrdan sotuvga chiqariladi [2] .
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Витачек 1952.
- ↑ ntv.ru. „Дюжина скрипок Страдивари: в Лондоне записали самый дорогой альбом в истории“ (ru). НТВ. 2021-yil 29-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 29-avgust.
- „Страдивари А.“,Большая российская энциклопедия. Том 31, М., 2016 — 284 bet.
- „Страдивари А.“,Музыкальная энциклопедия. Том 5. М.: Советская энциклопедия, 1981.
- Витачек Е.Ф.. Очерки по истории изготовления смычковых инструментов. М.: МузГИЗ, 1952.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Antonio Stradivari - allpersons.name saytida buyuk ustozning hayoti
- Antonio Stradivarining 148 ta asbobi 4 jildlik albomda to'plangan // elcoda.com
- Stradivarius skripkalarining sirlari // Rossiyskaya gazeta, 2013 yil (18 dekabr)
- 1704 yilgi Betts Stradivarius skripkasining aniq nusxasi tomografiya yordamida yaratilgan // Gazeta. Ru, 28.11.2011