Fontainebleau saroyi

Fontainebleau saroyi
Fontainebleau saroyi
Umumiy maʼlumot
Manzili	Fontainebleau, ,Seine-et-Marne, France
Mamlakat	Fransiya

Fontainebleau saroyi^[1] Parij markazidan 55 km janubi-sharqda, Fontenbleau kommunasida joylashgan boʻlib, fransuz qirolligining eng yirik saroylaridan biridir. Fransisk I va Napoleonning bugungi kunda saroyga eng koʻp taʼsir koʻrsatgan ushbu saroy edi^[2]^[3]. U 1927-yilda milliy muzeyga aylandi va 1981-yilda noyob meʼmorchiligi va tarixiy ahamiyati uchun YuNESKOning Jahon merosi roʻyxatiga kiritilgan^[4].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻrta asr saroyi (12-asr)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fontenbleodagi mustahkam qal’a haqidagi eng qadimgi maʼlumotlar 1137-yilga toʻgʻri keladi. U oʻrmonda moʻl-koʻl oʻrmon va koʻplab buloqlar tufayli Fransiya qirollarining sevimli qarorgohi va ov uyiga aylandi. U oʻz nomini buloqlardan biri, hozir ingliz bogʻida, Lui XV qanoti yonida joylashgan de Bliaud favvorasidan oldi.

Porte d'Oree
Oval hovli, o'rta asr donjoni bilan, markazda qirolning xonadonlari joylashgan asl qal'a qoldig'i.
1533-1539-yillarda qirolning xonadonlarini cherkov bilan bog'laydigan Frensis I galereyasi Italiya Uyg'onish davri uslubini Fransiyaga olib keldi.

InGenrix II va Ketrin de Medici saroyi (1547-1570)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Frensis I vafotidan keyin qirol Genrix II chatoni davom ettirish va kengaytirishga qaror qildi. Qirol va uning rafiqasi bu ishni bajarish uchun arxitektorlar Philibert de l’Orme va Jan Bullantni tanladilar. Ular pastki hovlining sharqiy qanotini kengaytirdilar va uni birinchi mashhur taqa shaklidagi zinapoyalar bilan bezashdi. Oval sudda ular Fransua tomonidan rejalashtirilgan lodjiyani Salle des Fêtes yoki shipli katta bal zaliga aylantirdilar. Favvora hovlisiga va baliq hovuziga qaragan holda, ular qirolning yangi kvartiralarini oʻz ichiga olish uchun yangi bino — Pavillon des Poelesni (buyron qilingan) loyihalashtirdilar. Anrining buyrugʻiga koʻra Benvenuto Sellinining „Nymphe de Fontainebleau“ asari Anrining asosiy bekasi Diane de Puitiersning asosiy maydoni boʻlgan Château d’Anet darvozasiga oʻrnatildi (asl bronza lunetta hozirda Luvr muzeyida joylashgan)^[5].

Genrix II jangovar avtohalokatda vafot etganidan soʻng, uning bevasi Ketrin deʼ Medici qal’ani qurish va bezashni davom ettirdi. U Primaticcioni qirol jamoat ishlarining yangi boshligʻi etib tayinladi. U bugungi kunda Belle Cheminée qanoti sifatida tanilgan boʻlimni loyihalashtirdi, u oʻzining moʻl-koʻl moʻri va ikkita qarama-qarshi zinapoyasi bilan ajralib turadi.

Jorjio Ghisi Franchesko Primaticciodan keyin, "Uch Muses va Imo-ishorali Putto", 1560-yillar,
Fontainebleau METdagi Uliss galereyasi (1738–39-yillarda vayron qilingan).
Uchta Muses va zangli Putto

Genrix IV, shuningdek, Chateau atrofidagi bogʻ va bogʻlarga katta eʼtibor berdi. Qirolicha bogʻi yoki Ketrin deʼ Medici tomonidan yaratilgan Diana bogʻi, markazida Diana favvorasi saroyning shimoliy tomonida joylashgan edi. Genrix IV ning bogʻboni Klod Mollet Château d’Anet da oʻqigan, qadimgi haykallar bilan bezatilgan va katta kvadratlarga yoʻllar bilan ajratilgan gulzorlarning katta qismini yaratdi. Diana favvorasi va grotto Tommaso Francini tomonidan qilingan, u ham Marie de Medici uchun Lyuksemburg bogʻidagi Medici favvorasini loyihalashtirgan boʻlishi mumkin. Janub tomonda Genri park yaratdi, qaragʻaylar va mevali daraxtlar ekdi.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ „Fontainebleau“. Collins Dictionary (2024-yil 12-aprel). Qaraldi: 24-sentabr 2014-yil.
↑ Séguin, Philippe. Louis Napoléon Le Grand (fr). Paris: Bernard Grasset, 1990. ISBN 2-246-42951-X.
↑ „Fontainebleau, the royal castle near Paris“. Paris Digest (2018). Qaraldi: 2018-yil 8-sentyabr.
↑ „Palace and Park of Fontainebleau“. UNESCO World Heritage Centre. United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. Qaraldi: 10-oktabr 2021-yil.
↑ Pérouse de Montclos 2009, p. 31.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Allain, Yves-Marie. L'art des jardins en Europe (fr). Paris: Citadelles & Mazenod, 2006. ISBN 2-85088-087-6.
Carlier, Yves. Histoire du château de Fontainebleau (fr). Paris: Editions Jean-Paul Gisserot, 2010. ISBN 978-2-75580-022-7.
Dan, Pierre (1642). Le Trésor des merveilles de la Maison Royale de Fontainebleau. Paris: S. Cramoisy. OCLC 457360433 OCLC 457360433; copy at INHA.
Morel, Pierre. Aspects de la France - Fontainebleau. Artaud, 1967.
Pérouse de Montclos, Jean-Marie. Le château de Fontainebleau (fr). Paris: Nouvelles Éditions Scala, 2009. ISBN 9782359880045.
Salmon, Xavier. Fontainebleau- Vrai demeure des rois, maison des siècles (fr). Versailles: Artlys, 2011. ISBN 978-2-85495-442-5.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rasmiy sayti
World Heritage profile
Fontainebleau Castle
Documentary film about the Palace of Fontainebleau: Fontainebleau: A Rendezvous at the Castle
Discover the Palace of Fontainebleau on Eurochannel
High-resolution 360° Panoramas of the Palace of Fontainebleau | Art Atlas

[1] „Fontainebleau“. Collins Dictionary (2024-yil 12-aprel). Qaraldi: 24-sentabr 2014-yil.

[2] Séguin, Philippe. Louis Napoléon Le Grand (fr). Paris: Bernard Grasset, 1990. ISBN 2-246-42951-X.

[3] „Fontainebleau, the royal castle near Paris“. Paris Digest (2018). Qaraldi: 2018-yil 8-sentyabr.

[4] „Palace and Park of Fontainebleau“. UNESCO World Heritage Centre. United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. Qaraldi: 10-oktabr 2021-yil.

[5] Pérouse de Montclos 2009, p. 31.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]