Finlandiyadagi iroqliklar
Finlandiyada iroqliklar Finlandiyada istiqomat qiluvchi iroqlik odamlardir. 2021-yil 31-dekabr holatiga koʻra, ularning soni 26,653 nafarni tashkil etdi[1], bu ularni Finlandiyada ruslar, estoniyaliklar va shvedlardan keyin toʻrtinchi yirik immigrantlar guruhiga aylantirdi.
Migratsiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Finlandiyadagi aksariyat iroqliklar qochqin sifatida kelgan. 2015-yilda Finlandiyada boshpana soʻragan 32 ming kishidan 21 ming nafari iroqliklar, yaʼni boshpana soʻraganlarning uchdan ikki qismini tashkil qilgan.[2]
Klan nizosiga asoslangan boshpana[tahrir | manbasini tahrirlash]
Iroq ham Yaqin Sharqdagi kabi qabilalarga asoslangan jamiyatdir. Koʻpgina iroqliklar Finlandiyadan boshpana soʻrashadi, chunki ular oʻz mamlakatlaridagi raqib klanlar tomonidan tahdidga uchramoqda, ammo qochqinlar boʻyicha konvensiyada boshpana maʼlum bir mamlakat hukumati tomonidan taʼqibga uchraganligi sababli beriladi. Boshqa tinch aholi tomonidan taʼqib qilinishi, birinchi navbatda, kelib chiqqan mamlakat politsiyasini tashvishga soladi. Bu qarama-qarshiliklarni keltirib chiqaradi, chunki Iroq politsiyasi rasmiylari oʻzlari raqib klan aʼzolari boʻlishlari mumkin.[3]
Taqsimlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Xelsinkida Iroqning eng katta jamoasi yashaydi, lekin Turku eng yuqori ulushga ega.
| Yoʻq. | Munitsipalitet | Iroqliklar | % |
|---|---|---|---|
| 1. | Xelsinki | 5,936 | 0,92 |
| 2. | Espoo | 3,181 | 1.12 |
| 3. | Turku | 2771 | 1.45 |
| 4. | Vantaa | 2460 | 1.08 |
| 5. | Tampere | 1642 | 0,70 |
| 6. | Lahti | 909 | 0,76 |
| 7. | Oulu | 681 | 0,33 |
| 8. | Vaasa | 382 | 0,57 |
| 9. | Haminlinna | 357 | 0,53 |
| 10. | Jyväskylä | 281 | 0,20 |
Jinoyat[tahrir | manbasini tahrirlash]
Zoʻrlash[tahrir | manbasini tahrirlash]
2017-yilda Finlandiyada fosh qilingan zoʻrlashda aybdor deb topilgan gumonlanuvchilarning 12 foizi iroqliklar boʻlgan. Iroqliklar ham 199 ta jinsiy huquqbuzarlik sodir etganlar.[5]
Nomus jinoyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Finlandiyada nomus jinoyati boʻyicha birinchi holat 2015-yilda sodir boʻlgan, oʻshanda 20 yoshli iroqlik erkak 16 yoshli singlisini oʻldirishni rejalashtirgani uchun shartsiz qamoq jazosiga hukm qilingan edi. Shuningdek, u zoʻravonlik uchun hukm qilingan. U va ularning onasi singlisiga oʻzi tengi odamlar bilan uchrashishni va maktabga borishdan tashqari uydan chiqib ketishni taqiqlagan.[6]
2019-yilda 48 yoshli iroqlik oʻzining 40 yoshli sobiq xotinini boshqa erkaklar bilan aloqada boʻlgani uchun oʻldirishga uringan. Pichoqbozlik ikkalasi oʻqiyotgan taʼlim muassasasida sodir etilgan. Qiz ortiga oʻgirilib qarashi bilan orqasiga pichoq uradi. U ogʻir yaralangan, ammo tirik qolgan. Er-xotin Finlandiyaga 2015-yilda kelishgan va kelganidan koʻp oʻtmay ajrashishgan.[7]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Statistics Finland - Origin and background country“. Tilastokeskus. 2022-yil 1-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-yanvar 2022-yil.
- ↑ „Analyysi: Miksi 21 000 irakilaista haki turvapaikkaa juuri Suomesta? Tässä 6 syytä“. Yle Uutiset.
- ↑ „Clash of clans i verkliga livet - hur är det att leva i ett klansamhälle?“ (sv-FI). svenska.yle.fi. Qaraldi: 29-noyabr 2019-yil.
- ↑ „PX-Web - Valitse muuttuja ja arvot“. pxnet2.stat.fi. 2019-yil 12-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-dekabr 2018-yil.
- ↑ „IL selvitti: Irakilaisten osuus peräti 12 prosenttia Suomessa vuonna 2017 tehdyistä raiskauksista“. www.iltalehti.fi.
- ↑ „HS: Man dömd för planerat "hedersmord"“ (sv-FI). svenska.yle.fi. Qaraldi: 19-yanvar 2019-yil.
- ↑ „VBL: Österbottens tingsrätt behandlar mordförsök som motiverades av mannens heder“ (shvedcha). www.hbl.fi. Qaraldi: 19-yanvar 2019-yil.