Kontent qismiga oʻtish

Egyptair

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(EgyptAirdan yoʻnaltirildi)
Egyptair

EgyptAir ("Egyptair" ) – aviakompaniya, Misrning avia tashuvchisi va Star Alliance a'zosi. Aviakompaniyaning asosiy markazi Qohira xalqaro aeroporti hisoblanadi. Aviakompaniya toʻliq Misr hukumatiga tegishli boʻlib , Yevropa, Afrika, Yaqin va Uzoq Sharq, Amerika Qoʻshma Shtatlari va Kanadadagi 70 dan ortiq aeroportlarga rejali yoʻlovchi va yuk tashish xizmatlarini koʻrsatadi va ichki aviasayohat bozorida faol ishtirok etadi.

EgyptAir Afrikadagi ikkinchi yirik aviakompaniya hisoblanadi. Aviakompaniya 2008-yil 11-iyulda Star Alliancega qoʻshildi va alyansning Yaqin Sharqdagi birinchi aʼzosi boʻldi.

Aviakompaniyaning emblemasi Misr mifologiyasida osmon xudosi Horusning tasviri bo'lib, u odatda lochin yoki lochin boshli odam sifatida tasvirlangan. Bundan tashqari, mifologiyada Horus quyoshning qanotli xudosidir.

Aviakompaniyani yaratish

[tahrir | manbasini tahrirlash]

EgyptAir 1932-yil 7-mayda tashkil etilgan va 1933-yil avgustida Qohira-Aleksandriya yoʻnalishi boʻyicha Spartan kreyserida tijorat faoliyatini boshlagan. Samolyot bor-yo'g'i to'rt kishini, jumladan ikkita uchuvchini olib yurishi mumkin edi. Parvozlar o'sha paytda Misr Airwork deb nomlangan Airwork kompaniyasi bilan hamkorlikda amalga oshirilgan.

EgyptAir - Afrika qit'asidagi ikkinchi yirik aviakompaniya (Faqat Janubiy Afrika havo yo'llaridan keyin ikkinchi) va ikkinchi yirik arab aviakompaniyasi ( Saudiya Arabistoni havo yo'llaridan keyin). Biroq, tarixiy ma'noda Misr milliy aviatashuvchisining raqobatchilari yo'q edi; 1932-yilda tashkil etilganidan beri u Afrika va arab dunyosiga xizmat ko'rsatuvchi eng qadimgi aviakompaniya bo'lib kelgan. 1930-yillarda Afrikada yangi aviakompaniyalar paydo boʻlgan bo'lsa-da, ularning hech biri 1940-yillarning o'rtalariga qadar rivojlanmagan. Bundan tashqari, Saudiya Arabistoni iqtisodiy o'sishidan oldin neft qazib olishning o'sishi tufayli, EgyptAir bilan hajmi bo'yicha raqobatlasha oladigan yagona arab aviakompaniyasi Livan Yaqin Sharq aviakompaniyasi edi. Aviakompaniyaning yoʻnalishlar tarmogʻi Yevropa, Yaqin Sharq, Uzoq Sharq, Afrika, Avstraliya, Hindiston va Shimoliy Amerikani qamrab oladi.

EgyptAirning erta yaratilishi Misrning Britaniya imperiyasining havo yo'llarini rivojlantirishdagi o'rni bilan bog'liq. Birinchi jahon urushi tugaganidan bir necha oy o'tgach, Qirollik havo kuchlari (RAF) Qohiradan janubga Keyptaunga va sharqdan Qohiradan Bag'dodga havo yo'llarini ochish ishlarini boshladi. 1920-yillarning oʻrtalaridan RAF samolyotlari har ikki yoʻnalishda ham ucha boshladi. 1925-yilda Britaniya parlamenti yangi tashkil etilgan Imperial Airways ushbu yo'nalishlarni harbiylardan asta-sekin o'z zimmasiga olishiga rozi bo'ldi. Natijada, Imperial Airways 1927-yilda Misrdan Iroqqa rejalashtirilgan reyslarni boshladi va keyin bu yo'nalishni 1929-yilda Hindistonga uzaytirdi. Misrdan Britaniya Sharqiy Afrikasiga parvozlar 1931-yilda boshlangan. Har ikkala rejalashtirilgan reyslar Misrda Imperial Airways tomonidan Buyuk Britaniyaga va Buyuk Britaniyadan parvozlar bilan birlashtirildi.

1931-yilda Misr Britaniya imperiyasi uchun muhim transport markaziga aylandi. Bu vaqtda misrlik taniqli iqtisodchi Taloat Xarb Misrning transport markazi sifatidagi roli oshishini bashorat qilgan edi, bunga ikkita voqea turtki berdi: 1932-yilda Imperial Airways aviakompaniyasining Qohiradan Keyptaungacha boʻlgan qatnovini uzaytirish va Hindistonga yo'nalishlarni Hindistonga ko'chirish. siyosiy jihatdan qiyin boʻlgan Eron ko'rfazi qirg'og'idan xavfsizroq ko'rfazning janubiy qirg'og'iga.

Bu ikkala voqea ham 1932-yilda bo'lib o'tdi, o'sha paytda Talaat Harb Imperial Airways bilan hamkorlikda aviatsiya manfaati va ambitsiyalari bilan mashhur aviakompaniya boʻlgan Airworkda ingliz hamkori bilan uchrashdi. Bu 1932-yilda Misr Airworkning yaratilishiga olib keldi, unda Qohiradagi Misr banki 20 000 Misr funt sterling sarmoyasi bilan 85%, Airwork 10%, Taalat Harb va uning misrlik hamkasblari 5% oldi.

Yangi kompaniyaning birinchi qadami Qohira, Heliopolis chekkasida tez rivojlanayotgan Olmaza aeroportida parvozlar maktabini tashkil etish bo'ldi. Bu vaqtga kelib havo ishlari Britaniyada uchuvchilarni tayyorlash dasturlarida ishtirok etgan va Talat Harb Misrda shunga o'xshash dasturlarni ishlab chiqishda yordam berishdan xursand edi. De Havilland Gypsy Moth samolyotlarining kichik parki sotib olindi va Misr aviatsiya sanoatini rivojlantirish uchun baza yaratildi. 1933 yilning yozida Airwork kompaniyasi Spartan kreyserini bosh aviakompaniya parkidan vaqtinchalik ijaraga olib kirishni tashkil qildi.

1933-yil avgust oyida ushbu samolyot Qohiradan Iskandariya orqali g'arbiy Mersa Matruh portiga muntazam kundalik reyslarni amalga oshira boshladi. Birinchi oyda reyslarga boʻlgan yuqori talab Qohira va Iskandariya o'rtasidagi reyslar chastotasining oshishiga olib keldi. 1933-yil dekabr oyida qishki sayyohlik mavsumining boshidan haftasiga ikki marta Assiut va Luksor orqali Qohiradan Asvanga Nil vodiysiga yangi marshrut ochildi.

Keyingi yili Misr Airwork Falastinning Lidda va Hayfa shaharlariga xalqaro reyslarni amalga oshira boshladi. Keyingi rivojlanish 1936 yilda Kipr va Bag'dodga yangi reys ochilishi bilan amalga oshirildi. Bu vaqtda aviakompaniyaning De Havilland tomonidan ishlab chiqarilgan o'z samolyotlari parki bor edi, flotning flagmani 14 o'rinli DH86 Express edi, ulardan 4 tasi bor edi. Ayni paytda, Misr va Falastinga turizm rivojlanishi bilan, qisman Tomas Kuk agentligining faoliyati tufayli Imperial Airways yangi reyslari ochildi.

EgyptAir Boeing 707 samolyoti Malta aeroportida 1970-yildan 1996-yilgacha ishlatilgan.

Kompaniyaning faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

EgyptAir davlat kompaniyasi hisoblanadi, lekin kompaniya rahbariyati davlat ishtirokisiz oddiy xususiy kompaniyadagi kabi qaror qabul qilish huquqiga ega. Kompaniya o'zini o'zi moliyalashtiradi va davlat tomonidan subsidiyalanmaydi.

Airbus A330-200 EgyptAir parvozdan keyin.

EgyptAir - EgyptAir Express, EgyptAir Cargo va Air Sinai kompaniyalarining egasi. EgyptAir shuningdek, Air Cairo (40%) va Smart Aviation Company (20%) ulushlariga ega. 2007-yil iyun holatiga ko'ra EgyptAir xolding kompaniyasida 20 734 kishi ishlaydi, ulardan 7 600 nafari to'g'ridan-to'g'ri EgyptAir Airlines (xolding bo'limi sifatida aviakompaniya) uchun ishlaydi. [1]

2004-yilda EgyptAir Yaqin Sharq va Afrikada IATA xavfsizlik auditidan o'tgan birinchi aviakompaniya bo'ldi.

2006-yilda Skytrax EgyptAirni sertifikatlash shkalasi bo'yicha 3 yulduz bilan taqdirladi.

2007-yilda EgyptAir yo'lovchi tashish hajmi 21 foizga o'sib, 7,8 million yo'lovchini tashkil etdi.

EgyptAir xolding kompaniyasi so'nggi yillarda katta daromad olgani haqida xabar berdi. 2007-2008 moliyaviy yilda foyda 170 million dollarni tashkil etdi [2] .

2007-yil 16-oktyabrda Star Alliance kengashi EgyptAirni alyans a'zoligiga qabul qilish uchun ovoz berdi. 2008-yil 11-iyulda EgyptAir Star Alliancening 21-to'liq a'zosi bo'ldi.

2008-yilda aviakompaniyaning asosiy markazi Qohira xalqaro aeroportida 3-terminal qurilishi yakunlandi. Aviakompaniya o'zining barcha reyslarini (xalqaro va ichki) yangi terminalga o'tkazadi, bu esa aeroportning sig'imini ikki barobarga oshiradi. Aviakompaniyaning Star Alliance bo'yicha barcha hamkorlariga ham 3-terminalda xizmat ko'rsatiladi.

EgyptAir ham Arabesk havo yo'llari alyansining asoschi a'zosi hisoblanadi.

Yangi koʻrinish va yangi bezak

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2008-yil iyun oyida EgyptAir o'z logotipi ko'rinishidagi o'zgarishlarni va o'z samolyoti uchun yangi dizaynni e'lon qildi. Yangi logotipda osmon xudosi va qadimgi Misrning eng hurmatli xudolaridan biri Horusning oltin tasviri aks etgan. EgyptAir samolyotlarining dvigatellarida arabcha yozuvlar bor.

Yangi ko'rinishga qo'shimcha ravishda, bir qator EgyptAir samolyotlarini Star Alliance libosida qayta bo'yash rejalashtirilgan.

  • Air Cairo (40%)
  • Smart Aviation Company (20%)
  • Air Sinai (100%)
  • Sinay (100%)

Codeshare shartnomalari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

EgyptAir quyidagi aviakompaniyalar bilan kodshering shartnomalariga ega (aviakompaniya 2008-yil 11- iyulda kiritilgan Star Alliance hamkorlari bundan mustasno) [3] :

  • Aerosvit
  • Gulf Air
  • Korean Air
  • Olimpic Air
  • Royal Air Marocco
  • Saudiya Arabistoni havo yo'llari
  • Air Tunis
  • Yemenia

Hodisalar va samolyot halokatlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

EgyptAir samolyotining qulashi va halok boʻlganlar:

  • 1973-yil 29-yanvarda EgyptAir Il-18 (ro‘yxatga olish raqami SU-AOV) Nikosiya xalqaro aeroportiga yaqinlashayotganda Pentadaktilos tog‘larida qulab tushdi va bortdagi barcha 37 kishi (7 ekipaj a’zosi va 30 yo‘lovchi) halok bo‘ldi.
  • 1976-yil 25-dekabrda 864-reys Tailandning Bangkok sanoat hududida halokatga uchradi. Samolyotda bo‘lgan 52 kishidan 20 nafari halok bo‘ldi, yerdagi 72 kishi ham halok bo‘ldi. [4][5]
  • 1985-yil 23-noyabrda 648-reys, Boeing 737, Malta aeroportida Abu Nidal guruhining uchta terrorchisi tomonidan o'g'irlab ketilgan. Bir necha soat davom etgan muzokaralardan so‘ng Misr maxsus kuchlari samolyotga bostirib kirgan. 6 ekipaj a'zosidan 2 nafari va 90 yo'lovchidan 59 nafari halok bo'ldi [6] .
  • 1999-yil 31-oktyabrda 990-reys, Boeing 767, J. F. Kennedi Qohiraga, Nantuket qirg'og'ida Atlantika okeanida halokatga uchradi. Halokatda birinchi ofitser Jamil al-Batuti ayblangan, AQSh rasmiylari u shu tarzda o‘z joniga qasd qilgan deb hisoblagan. Misr rasmiylari bu versiyani rad etadi. [7] .
  • 2002-yil 7-may kuni 843-reys Tunisda kuchli yomg‘ir, tuman va qum bo‘roni vaqtida qo‘nayotganda halokatga uchradi, bortdagi 64 kishidan 15 nafari halok bo‘ldi [8] .
  • 2016-yilning 29-mart kuni aviakompaniyaning Aleksandriyadan Qohiraga 181-sonli ichki reysni amalga oshirayotgan Airbus A320 samolyoti o‘g‘irlab ketilgan va Kiprning Larnaka shahriga favqulodda qo‘ngan . OAV maʼlumotlariga koʻra, samolyotni oʻgʻirlovchi ekipajni ustiga bomba (shahid kamari) bilan qoʻrqitgan va uchuvchilarni Kiprga yoʻnalishni oʻzgartirishga majbur qilgan. Keyinroq Kipr prezidenti matbuot anjumanida samolyotni o‘g‘irlagan shaxsning terroristik niyati yo‘qligini, lekin uning shaxsiy niyati borligini aytdi [9] .
  • 2016-yilning 19-may kuni Parijdan Qohiraga MS804 reysini amalga oshirayotgan aviakompaniyaning Airbus A320 samolyoti O‘rta yer dengiziga qulab tushdi . OAV maʼlumotlariga koʻra, bortda 56 yoʻlovchi va oʻn nafar ekipaj aʼzosi boʻlgan [10] .
  1. Directory: World Airlines. Flight International (2007-yil 3-aprel), s. 76.
  2. „NTSB Group Chairman’s Factual Report, [[18 января]] 2000 года“. 2011-yil 4-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 15-yanvar.
  3. „EgyptAir Code Share Partners“ (2007-yil 1-yanvar). 2007-yil 23-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 12-noyabr.
  4. „катастрофы Egyptair“ (2002-yil 7-may). 2012-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 12-noyabr.
  5. „Фотографии авиакатастрофы: EgyptAir 864“. 2012-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 12-noyabr.
  6. „1985: Commandos storm hijacked plane“. 2012-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 12-noyabr.
  7. „EgyptAir Flight 990 Accident Information“ (2007-yil 7-sentyabr). 2012-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 12-noyabr.
  8. „Flight Safety Australia July/August 2002“ (PDF — Globewatch). Civil Aviation Safety Authority. 2012-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 12-noyabr.
  9. „Вместо Каира в Ларнаку: очень странный угон самолета EgyptAir“. Русская служба Би-би-си (2016-yil 29-mart). 2016-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 29-mart.
  10. „Пропавший с радаров самолет EgyptAir упал в море — СМИ“ (2016-yil 19-may). 2016-yil 20-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-may.