Davaademberel Nomin-Erdene

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Davaademberel Nomin-Erdene

Davaademberel Nomin-Erdene (moʻgʻ.: Даваадэмбэрэлийн Номин-Эрдэнэ; 2000-yil 15-fevralda tugʻilgan) — moʻgʻul shaxmatchisi va zamonaviy tarixdagi moʻgʻulistonlik yetakchi oʻyinchilardan biri. Shaxmat vunderkindisi u moʻgʻul shaxmatchisi boʻlib, tarixda birinchi marta shaxmat boʻyicha yoshlar oʻrtasida jahon chempioni va yoshlar oʻrtasida Osiyo chempioni boʻlgan. U oʻz yoshi va jinsi toifasida shaxmat boʻyicha yoshlar oʻrtasidagi jahon chempionatida gʻolib chiqdi. U uchta grossmeyster (GM) normasiga ega va u FIDE unvoniga sazovor boʻlgan eng yosh moʻgʻul shaxmatchisi, 14 yoshida ayol grossmeyster unvonini qoʻlga kiritgan. Shuningdek, 15 yoshida xalqaro usta unvoniga sazovor boʻlgan. Nomin-Erdene FIDE reytingining eng yuqori koʻrsatkichi — 2490 va ayollar oʻrtasida dunyo reytingida 18-oʻrinni egalladi. Shaxmat boʻyicha olimpiadada va Shaxmat boʻyicha Osiyo Millatlar Kubogida Moʻgʻuliston ayollar terma jamoasini himoya qildi.

Shaxmat karyerasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

U 2010-yilda Portu Karrasda shaxmat boʻyicha oʻsmirlar oʻrtasidagi jahon chempionatining 10 yoshgacha boʻlgan qizlar oʻrtasida gʻolib chiqdi[1]. Shuningdek, 2010-yil Pekin shahrida oʻtkazilgan 10 yoshgacha boʻlgan qizlar oʻrtasidagi shaxmat boʻyicha yoshlar oʻrtasidagi Osiyo chempionatida oltin medalni qoʻlga kiritdi. Natijada u ayol FIDE ustasi (WFM) unvoniga sazovor boʻldi[2]. 2015-yil 5-yanvarda u uchinchi ayol grossmeyster (WGM) 14 yoshdan 10 metrgacha boʻlgan yoshni qoʻlga kiritdi. 2015-yil sentyabr oyida u 15 yoshda xalqaro magistr (IM) unvonini oldi. U bir nechta ochiq turnirlarda gʻolib chiqdi. Eng yaxshi FE 36 Edoardo Crespi open (2015) Milan Italiyadagi turnirda gʻalabalardan biri edi[3]. Hozir u uchta grossmeyster (GM) yutuqlariga ega. Nomin-Erdene FIDE reytingining eng yuqori koʻrsatkichi — 2490 va ayollar oʻrtasida dunyo reytingida 18-oʻrinni egalladi. U eng yaxshi 20 nafar ayol shaxmatchi roʻyxatiga kirgan yagona moʻgʻulistonlik ayol shaxmatchidir[4].

Milliy terma jamoa safida[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nomin-Erdene Moʻgʻuliston terma jamoasi safida shaxmat boʻyicha ayollar olimpiadasi va shaxmat boʻyicha Osiyo Millatlar Kubogida ishtirok etgan. U 2016-yil fevral oyida Novi Sad shahridagi Hotel Sajam GM tadbirida 7/9 ball toʻplagan holda oʻzining birinchi grossmeyster unvonini oldi[5].

Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nomin-Erdene 5 yoshida shaxmat oʻynashni boshlagan, atigi uch oy oʻtgach, u oʻzining birinchi shaxmat kubogini qoʻlga kiritgan. Olti yoshida u birinchi medalini 2006-yilda Ulan-Ude (Rossiya)dagi xalqaro turnirda qoʻlga kiritdi. Nomin-Erdene Moʻgʻulistonda yilning eng yaxshi bolasi, yosh isteʼdod elchisi, Chingiz medali, shaxmat boʻyicha yoshlar oʻrtasida birinchi jahon chempioni va shaxmat boʻyicha yoshlar oʻrtasidagi Osiyo chempioni boʻlganidan keyin yilning eng yaxshi sportchilari oʻrtasida „Yilning eng yaxshi yosh vunderkind kubogi“ unvoniga sazovor boʻldi.

Nomin-Erdene juda yoshligidan Moʻgʻulistonning eng muvaffaqiyatli va mashhur yosh sportchilaridan biri boʻlgan, mukofotga sazovor boʻlgan milliy medallar milliy rekordlarga ega va Namuun Zet studiyasining „Aql urushi“ hujjatli filmi Nomin-Erdene va uning oilasi hayoti haqida edi. „Aql oʻyini“ hujjatli filmi 2012-yilda „Oskar“ mukofotiga sazovor boʻldi va Moʻgʻulistonda yosh isteʼdodlarning turmush tarzini aks ettiruvchi eng ilhomlantiruvchi hujjatli filmlardan biri hisoblanadi[6][7].

Hozirda u Vengriyada yashaydi. 2013-yildan beri uning oilasi Yevropaga koʻchib oʻtdi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „WYCC, girls U10 standings“. wycc2010.chessdom.com. 2023-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 11-avgust.
  2. „Chess-Results Server Chess-results.com - ASIAN YOUTH INVITATIONAL CHESS CHAMPIONSHIPS 2010“. chess-results.com.
  3. „Dalla Mongolia e 15enne: vince il 36º Crespi di Milano. FOTOGRAFIE.“.
  4. „FIDE Chess Ranking and Statistics“. ratings.fide.com.
  5. „The Week in Chess 1111“. theweekinchess.com. Qaraldi: 2016-yil 8-aprel.
  6. „Бодлын дайны өрөг (баримтат кино) - YouTube“. www.youtube.com.
  7. БатмандахЭнтертайнмент. „“Бодлын дайны өрөг” шилдэгт нэр дэвшлээ“ (ky). News.MN (2018-yil 20-avgust). Qaraldi: 2022-yil 15-may.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]