Chevening stipendiyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Davlat tashqi ishlar vaziri Ugo Svayr 2015 yilgi dasturni muhokama qilmoqda

Chevening stipendiyasi Buyuk Britaniya Tashqi ishlar va Hamdo'stlik vazirligi tomonidan moliyalashtiriladigan xalqaro stipendiya bo'lib, yetakchilik fazilatlariga ega chet ellik talabalarga Buyuk Britaniyadagi universitetlarda o'qish imkonini beradi. [1]

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chevening stipendiya dasturi 1983 yilda Tashqi ishlar va Hamdoʻstlik idoralari mukofotlari dasturi (FCOAS) sifatida boshlangan va Buyuk Britaniya hukumatining Tashqi Ishlar va Hamdoʻstlik Vazirligi va uning hamkor tashkilotlari tomonidan moliyalashtiriladi. [2] Dasturning belgilangan asosiy maqsadi Buyuk Britaniya hukumatining kelajakda o'z mamlakatining yetakchi kadrlari bo'ladigan yoshlar bilan do'stlik rishtalarini o'rnatishdir. 1994 yilda dastur nomi Kentning Sevenoaks shahridagi Chevening uyidan keyin Cheveningga o'zgartirildi – Hozirda Buyuk Britaniya tashqi ishlar vaziri va Britaniya Bosh vaziri o'rinbosarining qo'shma rasmiy qarorgohi. [1]

Chevening stipendiyalari dasturi Tashqi Ishlar va Hamdo'stlik Vazirligi tomonidan 2004 yilda boshlangan. Stipendiyalar dasturi FCDO siyosati maqsadlari bilan bog'liq sohalarda 3 oylik kurslarni o'tash uchun yetakchilik va ta'sir o'tkazish lavozimlarida bo'lgan o'rta tabaqali mutaxassislarga joylarni taqdim etadi. [3]

2007–08 yillarda Chevening stipendiyalari Britaniya Tashqi Ishlar va Hamdoʻstlik Vazirligiga taxminan 22 million funt sterlingga tushdi. [4] Xuddi shu yili Chevening Fellowships dasturi taxminan 4 million funt sterlingga tushdi.  2010 yil iyul oyida Buyuk Britaniya Tashqi Ishlar vaziri byudjetni kengroq qisqartirish kontekstida stipendiyalar byudjetidan 10 million funt sterling qisqartirilishini e'lon qildi. Bu 2010-11 yillar uchun bir qator stipendiyalarning bekor qilinishiga olib keldi. Ko'rib chiqish davridan so'ng, 2011-2012-yillar uchun mo'ljallangan stipendiya bosqichi 2011 yil fevral oyida arizalar uchun ochildi. 2011–12-yillarda stipendiyalar soni butun dunyo boʻylab 700 dan oshib ketdi. 2015/16 yillarda stipendiyalar soni 1500 taga ko'tarildi. [5] 2017/18-yilda umumiy stipendiyalar soni 1650 tani tashkil etdi. [6]

2012 yil aprel oyida Hamdoʻstlik Universitetlari Assotsiatsiyasi Chevening kotibiyatini tashkil etgan holda Britaniya Kengashidan dasturni boshqarishni oʻz zimmasiga oldi.

2018-yil oktabr oyida Chevening stipendiyalari dasturi 2018/19 o‘quv yili uchun 160 ta davlatdan jami 1800 ta stipendiyani taqdim etish orqali o‘zining 35 yilligini nishonladi. [7] O'sha yilning boshida Chevening bitiruvchilari soni ham 50 000 ga yetdi. [8]

Ishtirokchi davlatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sayyida Varsi, Baronessa Varsi Afg'onistonda Chevening stipendiantlari bilan uchrashuv

Mavjud stipendiyalar soni turli mamlakatlarga ko'ra farq qiladi. Hozirda Nepal, Hindiston, Rossiya va Xitoydan kelgan nomzodlarga o'ttizdan ortiq stipendiya beriladi. Yigirmata yoki undan ortiq grant o'rinlari Misr, Janubiy Koreya, Indoneziya, Butan, Pokiston, Meksika, Tailand va Braziliyadan kelgan nomzodlarga beriladi, Avstraliya va Kanadadagi nomzodlar uchun beshtadan kam asosiy stipendiyalar mavjud [1] (AQSh talabalari bu dasturga xujjat topshira olishmaydi, lekin Tashqi va Hamdo'stlik vazirligi tomonidan moliyalashtiriladigan Marshall stipendiyalariga ariza topshirishlari mumkin). Chevening stipendiyasi mahalliy bo'lmagan Avstraliyalik nomzodlar uchun mavjud emas. [9] Chevening stipendiyasi magistratura kurslari uchun eng yaxshi stipendiyalardan biri hisoblanadi. Chevening stipendiyasini tanlash mezonlari yaxlit jarayon bo'lib, unda abituriyentlar kuchli motivatsion xatlar yozishlari va shaxsiy va ilmiy yutuqlarini ko'rsatishlari kerak.

Chevening stipendiya dasturining ahamiyati uning keng ko'lamiga –2017/18 yillarda 1650 dan ortiq mamlakatlar talabalariga 140 ta stipendiya berildi.[10] Rivojlanayotgan mamlakatlar talabalariga Britaniyaning oliy o'quv yurtlariga kirishga ruxsat berildi va ularning ba'zilari xalqaro reytinglar bilan belgilanadigan juda yuqori standartga egadir.[11] Shu tarzda Chevening dasturi AQShning ko'proq Fulbrayt stipendiyalari dasturiga o'xshaydi. Ya'ni Fulbrayt dasturi 140 mamlakatdan talabalarni AQShga olib keladi. Ammo, Chevening dasturi hozirda taxminan 18 mamlakatdan ariza topshirishga imkon beradigan Rodos stipendiyasi dasturidan farq qiladi.[4] [12][13][14]

Tanlash mezonlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chevening stipendiyasi uchun tanlov mezonlari "rahbarlik uchun zarur bo'lgan shaxsiy, intellektual va shaxslararo munosabatlarga ega bo'lgan yuqori malakali bitiruvchilarni" aniqlashga qaratilgan. Chevening stipendiyalari uchun maxsus tanlov mezonlari nomzodlar qaysi davlatdan ekanligiga va yildan yilga farq qiladi. 2017/18 o'quv yilida 65 000 nomzoddan 1650 tasi stipendiyalarga ega bo'ldi. [15]

Arizalar har yili avgust va noyabr oyining boshi [16] orasida veb-portal [17] orqali onlayn tarzda amalga oshiriladi, ba'zi homiylik stipendiyalari bundan mustasno, arizachilar homiylik qiluvchi tashkilot orqali ariza topshirishadi. 2018/19 yil uchun arizalar 2018-yil 6-avgustda ochildi va 2018-yil 6-noyabr kuni soat 17:00 da yopildi. [16] Grantga da'vogarlar to'g'ridan-to'g'ri Buyuk Britaniyadagi o'zlarining afzal ko'rgan universitetlariga, odatda o'qitiladigan magistratura kurslariga hujjat topshirishlari kerak. Ko'pgina stipendiyalarga yashash uchun stipendiya, aviachiptalar va o'qish to'lovlarining to'liq yoki qisman narxi kiradi.

2011 yilda o'qish uchun eng mashhur yo'nalishlar London Iqtisodiyot va Siyosat Fanlari Maktabi, London Universitet Kolleji va Oksford, Kembrij, Edinburg, Nottingem Universiteti, Bath Universiteti va London King's Kolleji universitetlari bo'ldi. [1]

Chevening bitiruvchilari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  2017/18 yil holatiga ko'ra, Chevening stipendiyasining 50 000 ga yaqin bitiruvchilari mavjud [1] bo'lib, 2005 [18] va 2006 yillardagi ko'rib chiqishlar natijasida oldingi stipendiantlari bilan va ular o'rtasidagi aloqalarni yaxshilashga e'tibor qaratilmoqda.[19] O'shandan beri ko'plab Chevening stipendiantlari turli sohalarda ta'sir o'tkazishga muvaffaq bo'lishdi.

Taniqli bitiruvchilarga quyidagilar kiradi:

  • Abdul Hamid Bador - Malayziya Qirollik politsiyasi politsiyasi bosh inspektori (2019 yil may oyidan beri)
  • ATM Zahirul Alam - Birlashgan Millatlar Tashkilotining Liberiyadagi missiyasi kuchlari qo'mondoni
  • Ahmad Fuadi - indoneziyalik yozuvchi, yozuvchi va ijtimoiy tadbirkor
  • Alvaro Uribe - Kolumbiya Prezidenti (2002-2010)
  • Amina C. Mohamed – Keniya Vazirlar Mahkamasi tashqi ishlar kotibi
  • Amitabh Kant - NITI Aayog (Hindistonni o'zgartirish milliy instituti) bosh direktori
  • Anand Ramlogan - Trinidad va Tobago Bosh prokurori
  • Anna Joelsdottir - rassom
  • Annastacia Palashczuk – Avstraliyaning Kvinslend shtati bosh vaziri [20]
  • Enn Enrayt - Buker mukofoti sovrindori muallif
  • Anote Tong - Kiribati prezidenti
  • Bolduin Spenser - Antigua va Barbuda bosh vaziri
  • Binyavanga Wainaina - Keyn mukofoti sovrindori yozuvchi
  • Bolaji Abdullahi - Nigeriyalik siyosatchi va yozuvchi
  • Bogolo Kenevendo - Vazirlar Mahkamasi investitsiyalar, savdo va sanoat vaziri, Botsvana kabinetida
  • Karlos Alvarado Kesada - Kosta-Rika prezidenti [21]
  • Chen Liangyu - Xitoy Kommunistik partiyasi Siyosiy byurosining sobiq a'zosi
  • Emil Kirjas - makedoniyalik siyosatchi
  • Erdem Moralıoğlu – modelyer [22]
  • Favad Hasan Favad, Pokiston Bosh vazirining sobiq bosh kotibi
  • Filiz Ali - pianinochi
  • Ghil'ad Tsukermann - tilshunos va revivalist
  • Gideon Olanrevaju - Nigeriyalik ta'limni rivojlantirish bo'yicha mutaxassis
  • Giga Bokeriya - Milliy xavfsizlik kengashi kotibi, Gruziya
  • Guðni Th. Yoxannesson - Islandiya prezidenti
  • Gilermo Sheridan - adabiyotshunos
  • Hassan Vario - Keniya Vazirlar Mahkamasi vaziri
  • Xelon Habila - Keyn mukofoti sovrindori yozuvchi
  • Gerbert Vigve – Access Bank bosh direktori, Nigeriya [23]
  • Ibrohim Sheme - nigeriyalik yozuvchi va jurnalist
  • Igor Pokaz - Xorvatiyaning NATOdagi elchisi
  • Xayme Bermudes - Tashqi ishlar vaziri, Kolumbiya
  • João Miranda - sobiq tashqi ishlar vaziri, Angola
  • Jon Momoh – Channels Television raisi, Nigeriya [23]
  • Xorxe Kapitanich - Argentina Vazirlar Mahkamasining sobiq rahbari
  • Jorma Ollila – Royal Dutch Shell kompaniyasining ijrochi bo‘lmagan raisi; Nokia kompaniyasining ijrochi bo'lmagan raisi
  • Katlego Kay Kolanyane-Kesupile - Botsvanalik ijrochi va LGBT faoli
  • Mahnaz Malik - Buyuk Britaniya va Pokiston o'rtasidagi advokat va hakam
  • Manuel Lajo - Peru Kongressi a'zosi
  • Marek Belka - Polshaning sobiq bosh vaziri; hozirda Polsha Milliy banki rahbari
  • Martin Lusto - Argentina kongressmeni va sobiq iqtisodiyot vaziri
  • Martin Manurung – Indoneziya xalq vakillik kengashi a’zosi
  • Melani Joli - Kanada Vazirlar Mahkamasi vaziri
  • Muhammad Uteem - Mavrikiy Milliy Assambleyasi a'zosi
  • Nan Achnas - kino rejissyori
  • Nkoyo Esu Toyo - Nigeriyalik siyosatchi va diplomat
  • Paula Vakkaro - Argentina/Italiya mukofotiga sazovor bo'lgan jurnalist, prodyuser va ssenariy muallifi, shuningdek Paula Alvares Vakkaro nomi bilan ham tanilgan.
  • Piter Sinon - Seyshel vazirlar mahkamasi vaziri
  • Fil Goff - Yangi Zelandiyaning Oklend meri
  • Puja Kapur – Hindistonning Bolgariya [24] va Shimoliy Makedoniya Respublikasidagi elchisi . [25]
  • Lesoto shahzodasi Seeiso - diplomat
  • Pritam Singx - Singapur muxolifati yetakchisi
  • Rajesh Talvar - hind yozuvchisi
  • Riri Riza - indoneziyalik rejissyor, prodyuser va ssenariy muallifi
  • Sergey Stanishev - Bolgariyaning sobiq bosh vaziri; hozirda Yevropa sotsialistlari partiyasining prezidenti
  • Shaffi Mather - Kerala bosh vazirining sobiq bosh iqtisodiy maslahatchisi, Hindiston
  • Shirani Bandaranayake - Shri-Lankaning bosh sudyasi
  • Sigmundur Davíð Gunnlaugsson - Islandiyaning sobiq bosh vaziri
  • Simon Kolawole - asoschisi, Cable Newspaper Limited, Nigeriya [26]
  • Tosh Sizani - Janubiy Afrika Milliy Assambleyasi a'zosi va ANC Bosh Qamchi
  • TV Narendran - Tata Steel bosh direktori va boshqaruvchi direktori
  • Xiaolu Guo, xitoylik yozuvchi va kinorejissyor
  • Zayna Erhaim - suriyalik jurnalist [27][28]
  • Ziyod Bahaa-Eldin - Misr Bosh vaziri o'rinbosari

Bundan tashqari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ma'lumotnomalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „About Chevening“ (en). chevening.org. Qaraldi: 2018-yil 10-avgust. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "FCO" defined multiple times with different content
  2. ↑ „About Chevening | Chevening“ (en). chevening.org. Qaraldi: 2018-yil 10-avgust.
  3. ↑ „About Fellowships | Chevening“ (en). chevening.org. Qaraldi: 2018-yil 10-avgust.
  4. ↑ Letter for Foreign Affairs Committee, UK: Parliament, 2008.
  5. ↑ „Chevening Scholarship places in developing countries tripled for 2015/16“ (en). GOV.UK. Qaraldi: 2018-yil 10-avgust.
  6. ↑ „Chevening Orientation 2017 welcomes the successful 3% to the UK | Chevening“ (en). chevening.org. Qaraldi: 2018-yil 10-avgust.
  7. ↑ „Chevening's landmark 35th anniversary year begins at Orientation | Chevening“. chevening.org. Qaraldi: 2019-yil 13-fevral.
  8. ↑ „Global Alumni network hits 50,000 at Farewell | Chevening“. chevening.org. Qaraldi: 2019-yil 13-fevral.
  9. ↑ „Chevening in Australia | Chevening“ (en). chevening.org. Qaraldi: 2017-yil 7-avgust.
  10. ↑ „Chevening Orientation 2017 welcomes the successful 3% to the UK | Chevening“ (en). chevening.org. Qaraldi: 2018-yil 10-avgust.
  11. ↑ QS World University Rankings, Top universities, 2011, 1 October 2011da asl nusxadan arxivlandi.
  12. ↑ Fulbright scholarships.
  13. ↑ „First Asma Jahangir Scholarship awarded to top-ranking female Chevening scholar“. The Nation (2018-yil 10-avgust). Qaraldi: 2020-yil 9-may.
  14. ↑ „45 Malaysians get Chevening awards – Nation | The Star Online“. thestar.com.my. Qaraldi: 2018-yil 10-avgust.
  15. ↑ „Chevening Orientation 2017 welcomes the successful 3% to the UK | Chevening“ (en). chevening.org. Qaraldi: 2018-yil 10-avgust.
  16. ↑ 16,0 16,1 „Application timeline | Chevening“ (en). chevening.org. Qaraldi: 2018-yil 10-avgust.
  17. ↑ „Application“, Chevening, UK: FCO, 2010-10-21da asl nusxadan arxivlandi.
  18. ↑ Home Carter Report, British Council, 23 June 2010da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 16 June 2010.
  19. ↑ Parliamentary Review of Chevening, UK, 4 July 2010da asl nusxadan (MS Word) arxivlandi.
  20. ↑ Leonie Mellor. „Queensland election 2015: Who is new Labor premier Annastacia Palaszczuk?“. Australian Broadcasting Corporation 13 February 2015 (2015-yil 13-fevral). 2015-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 15-fevral.
  21. ↑ IDS, University of Sussex and. „IDS alumnus elected President of Costa Rica“. The University of Sussex. 2018-yil 7-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 6-may.
  22. ↑ Shulman, Alexandra. „When Vogue Met Erdem“. Qaraldi: 2018-yil 14-avgust.
  23. ↑ 23,0 23,1 „Chevening Alumni ask Buhari to bring vocational and tertiary education 'to par' in Nigeria“ (2017-yil 10-yanvar).
  24. ↑ „Pooja Kapur appointed as the next Ambassador of India to the Republic of Bulgaria“ (en). mea.gov.in. Qaraldi: 2017-yil 23-iyul.
  25. ↑ „Pooja Kapur concurrently accredited as the next Ambassador of India to the Republic of Macedonia“ (en). mea.gov.in. Qaraldi: 2017-yil 17-dekabr.
  26. ↑ „TheCable's Tijani Mayowa wins Chevening scholarship“. TheCable (2017-yil 7-avgust). Qaraldi: 2019-yil 18-yanvar. „He thanked Simon Kolawole, the CEO of TheCable, who also won the Chevening scholarship in 2005“.
  27. ↑ Graham-Harrison, Emma. „Syrian activist barred from travel after UK seizes passport at Assad's request“. The Observer (2016-yil 25-sentyabr). Qaraldi: 2016-yil 26-sentyabr.
  28. ↑ „City alumna wins award for courageous and ethical journalism“. City, University of London (2015-yil 28-avgust). Qaraldi: 2016-yil 26-sentyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andoza:Global Scholars Group 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Chevening_stipendiyasi&oldid=3771953" dan olindi