Bonni Bassler
Bonnie Bassler | |
---|---|
Tavalludi |
1962 (yoshi 61–62) Chicago, Illinois, U.S. |
Fuqaroligi | United States |
Ish joylari | Princeton University |
Mashhur ishlari | Quorum sensing |
Mukofotlari |
Wiley Prize in Biomedical Science (2009) Richard Lounsbery Award (2011) Shaw Prize (2015) Pearl Meister Greengard Prize (2016) Foreign Member of the Royal Society[1] Genetics Society of America Medal (2020) Princess of Asturias Award (2023) |
Turmush oʻrtogʻi | Todd Reichart |
Tashqi mediafayllar | |
---|---|
"Quorum sensing: Bacteria talks", Bonnie Bassler, TED2014 |
Tashqi video | |
---|---|
</img> "Kvorumni sezish: Bakteriyalar gaplashadi", Bonni Bassler, TED2014 | |
</img> Bonni Bassler Biografiyasi, Biologiya bo'yicha tadqiqotchining qo'llanmasi |
Bonni Lin Bassler (1962-yilda tug'ilgan) -amerikalik molekulyar biolog ; Molekulyar biologiya bo'yicha Squibb professori va Prinston universitetining molekulyar biologiya kafedrasi mudiri va yana Xovard Xyuz tibbiyot instituti tadqiqotchisi. U bakteriyalarda hujayradan hujayra o'rtasidagi kimyoviy aloqani tadqiq qildi va bakteriyalarning muloqot qilish mexanizmi haqida asosiy tushunchalarni topdi, bu kvorumni sezish deb nomlanadi. U kimyoviy signalizatsiyaning buzilishi antimikrobiyal terapiya sifatida ishlatilishi mumkinligi haqidagi g'oyaga hissa qo'shdi[2][3].
Bassler o'z tadqiqotlari uchun ko'plab mukofotlarga sazovor bo'lgan, jumladan Asturiya malikasi mukofoti(2023), Pol Erlix va Lyudvig Darmshtedter mukofoti(2021), Pearl Meister Greengard mukofoti(2016), L'Oreal-UNESCO mukofoti(2012), Richard Lounsberi mukofoti(2011), Biotibbiyot fanlari bo'yicha Wiley mukofoti(2009), va MacArtur stipendiyasi(2002)[4].
U Milliy Fanlar akademiyasining saylangan aʼzosi(2006-yil holatiga koʻra)[5], Qirollik jamiyatining xorijiy aʼzosi(2012-yil holatiga), Amerika Mikrobiologiya jamiyatining sobiq prezidenti(2011-yil) va 2016-yil 10-mayda tugash muddati bilan Milliy fan kengashida ishlagan[6][7]. U 2012-2017-yilgacha Genetikaning yillik sharhi muharriri edi[8][9].
Erta hayot va ta'lim[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bassler Chikagoda tug'ilgan va Kaliforniyaning Danvil shahrida o'sgan[10]. U ilm-fan sohasidagi faoliyatini 13 yoshida "Mayami hayvonot bog'ida veterinar yordamchisi, keyin esa mahalliy it va mushuklar klinikasida" boshlagan[11].
Bassler Devisdagi Kaliforniya universitetiga veterinariya fanlari bo'yicha mutaxassis sifatida o'qishga kirdi, lekin asosiy e'tiborni genetika va biokimyoga qaratdi va biokimyo bo'yicha bakalavr darajasini oldi. Bassler UC Davis biokimyosi va yana molekulyar tibbiyot professori Frederik Troyda ishlagan, u uni bakteriyalar bo'yicha tadqiqot loyihasiga tayinlagan. Ushbu loyiha doirasida Bassler E. coli fermentini turli membrana glikoproteinlaridan qandlarni ajratuvchi fermentni tavsifladi. Basslerning ta'kidlashicha, prokaryotlar "ishlash uchun mukammal mavjudotlar"[10]. Bassler Jons Xopkins universitetida o‘qigan va 1990-yilda biokimyo fanlari nomzodi ilmiy darajasini olgan[12].
Uning doktorlikdan keyingi tadqiqotlari Kaliforniyaning La Jolla shahridagi Agouron institutida olib borilgan va u yerda 1990-1994-yilgacha Maykl R. Silverman bilan ishlagan[10]. Silverman birinchi bo'lib dengiz bakteriyasi Vibrio fischerini o'rganish orqali kvorum sezgisini kashf etdi. Qorong'ida porlayotgan bakteriyalar o'zlarining soni haqida kimyoviy aloqada bo'lishadi va faqat kogorta samarali yorug'lik manbasini yaratish uchun etarlicha katta bo'lganda yorug'lik chiqaradi. Bassler bakteriyalarning "ko'p tilli" ekanligini va bir-biri bilan aloqa qilish uchun bir nechta kimyoviy signal molekulalaridan foydalanishini aniqladi.
O'shandan buyon Bassler bakteriyalar o'zini va boshqalarni farqlash uchun kvorum sezgisidan foydalanishini ko'rsatdi, bu xususiyat ilgari yuqori darajada rivojlangan organizmlar bilan chegaralangan edi. Bassler viruslar va xost hujayralari (masalan, inson hujayralari), shuningdek, bakteriyalar kvorum sezgisidan foydalanishini va patogen bakteriyalarning virulentligi qisman kvorumni sezish natijasi ekanligini ko'rsatdi. Bassler hayvonlar modellarida global ahamiyatga ega bakterial patogenlardan infektsiyani to'xtatuvchi anti-kvorumni sezish strategiyalarini ishlab chiqdi[2][13].
1994-yilda Bassler Prinston fakultetiga qo'shildi. Hozirda u molekulyar biologiya kafedrasi mudiri va molekulyar biologiya bo'yicha Squibb professori[14]. Uning Prinston universitetidagi laboratoriyasi bakteriyalarda hujayra-hujayra aloqasi jarayonini, ya'ni kvorumni aniqlashni o'rganadi[15][16].
Bassler's exploration of the ways in which bacteria communicate and behave collectively can be seen as contributing to a paradigm shift in how scientists view the microbial world. Bassler's discoveries are said to "open new vistas in basic science, but are also of practical significance"[17]. Bassler's research has contributed new and exciting strategies for treating bacterial disease[18]. In 2002, the MacArthur Foundation awarded Bassler a fellowship in recognition of her contributions to the bacterial lexicon[4][19].
Tadqiqot[tahrir | manbasini tahrirlash]
Doktorlikdan keyingi tadqiqotlari davomida Bassler V. harveyi bakteriyalarida bioluminesans genlarning genetik manipulyatsiyasi bo'yicha tajriba o'tkazdi va bu bakteriyalarda kvorumni aniqlash uchun bir nechta molekulalar mavjudligini aniqladi. U bu bakteriyalar boshqa bakteriyalarning aloqalariga javoban ko'p sonli genlarni yoqish va o'chirish uchun kvorum sensoridan foydalanishini aniqladi. Bu aloqalar va javoblar bir xil turdagi va har xil turdagi bakteriyalarga ko'p hujayrali organizmlarga o'xshash tarzda hamkorlik qilish imkonini beradi. U ushbu tadqiqotni bir qator eksperimentlarda kengaytirdi, bu esa bor bog'lanishining aloqada yordamchi omil sifatida ishlatilishini kashf etdi..V.harveyi topilgan okeanlarda bor koʻp uchraydi[10].
Bassler laboratoriyasi turlararo va turlararo aloqaga, o'zini-o'zi tan olmaslikka, ma'lumot uzatishga va populyatsiya darajasidagi hamkorlikka qaratilgan. Tadqiqot mavzulariga quyidagilar kiradi: Bakteriyalar o'zini boshqalardan qanday ajratib turadi: ligand-retseptorlar o'zaro ta'siri, dinamikasi: kvorumni sezishning kichik RNK regulyatsiyasi, oqim ostidagi biofilmlar va jamoat mollari dilemmasi, talab bo'yicha kvorumni sezish bilan manipulyatsiya va mikrobioma kvorumni sezish va qirolliklararo aloqa[15].
Tanlangan asarlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Ng, Wai-Leung; Bassler, Bonnie L. (December 1, 2009). "Bacterial Quorum-Sensing Network Architectures". Annual Review of Genetics 43 (1): 197–222. doi:10.1146/annurev-genet-102108-134304. ISSN 0066-4197. PMID 19686078. PMC 4313539. https://doi.org/10.1146/annurev-genet-102108-134304.
- Bassler, Bonnie L.; Losick, Richard (April 2006). "Bacterially Speaking". Cell 125 (2): 237–246. doi:10.1016/j.cell.2006.04.001. ISSN 0092-8674. PMID 16630813.
- Camilli, Andrew; Bassler, Bonnie L. (February 24, 2006). "Bacterial Small-Molecule Signaling Pathways". Science 311 (5764): 1113–1116. doi:10.1126/science.1121357. ISSN 0036-8075. PMID 16497924. PMC 2776824. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2776824.
- Waters, Christopher M.; Bassler, Bonnie L. (November 1, 2005). "Quorum sensing: Cell-to-Cell Communication in Bacteria". Annual Review of Cell and Developmental Biology 21 (1): 319–346. doi:10.1146/annurev.cellbio.21.012704.131001. ISSN 1081-0706. PMID 16212498. https://doi.org/10.1146/annurev.cellbio.21.012704.131001.
- Lenz, Derrick H.; Mok, Kenny C.; Lilley, Brendan N.; Kulkarni, Rahul V.; Wingreen, Ned S.; Bassler, Bonnie L. (July 9, 2004). "The Small RNA Chaperone Hfq and Multiple Small RNAs Control Quorum Sensing in Vibrio harveyi and Vibrio cholerae". Cell 118 (1): 69–82. doi:10.1016/j.cell.2004.06.009. ISSN 0092-8674. PMID 15242645.
- Chen, Xin; Schauder, Stephan; Potier, Noelle; Van Dorsselaer, Alain; Pelczer, István; Bassler, Bonnie L.; Hughson, Frederick M. (January 2002). "Structural identification of a bacterial quorum-sensing signal containing boron". Nature 415 (6871): 545–549. doi:10.1038/415545a. ISSN 0028-0836. PMID 11823863.
- Miller, Melissa B.; Bassler, Bonnie L. (October 1, 2001). "Quorum Sensing in Bacteria". Annual Review of Microbiology 55 (1): 165–199. doi:10.1146/annurev.micro.55.1.165. ISSN 0066-4227. PMID 11544353. https://doi.org/10.1146/annurev.micro.55.1.165.
- Schauder, Stephan; Shokat, Kevan; Surette, Michael G.; Bassler, Bonnie L. (December 21, 2001). "The LuxS family of bacterial autoinducers: biosynthesis of a novel quorum-sensing signal molecule". Molecular Microbiology 41 (2): 463–476. doi:10.1046/j.1365-2958.2001.02532.x. ISSN 0950-382X. PMID 11489131.
- Surette, Michael G.; Miller, Melissa B.; Bassler, Bonnie L. (February 16, 1999). "Quorum sensing in Escherichia coli, Salmonella typhimurium, and Vibrio harveyi: A new family of genes responsible for autoinducer production". Proceedings of the National Academy of Sciences 96 (4): 1639–1644. doi:10.1073/pnas.96.4.1639. ISSN 0027-8424. PMID 9990077. PMC 15544. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=15544.
- Bassler, Bonnie L (December 1999). "How bacteria talk to each other: regulation of gene expression by quorum sensing". Current Opinion in Microbiology 2 (6): 582–587. doi:10.1016/s1369-5274(99)00025-9. ISSN 1369-5274. PMID 10607620.
- Bassler, Bonnie L.; Wright, Miriam; Silverman, Michael R. (July 1994). "Multiple signalling systems controlling expression of luminescence in Vibrio harveyi : sequence and function of genes encoding a second sensory pathway". Molecular Microbiology 13 (2): 273–286. doi:10.1111/J.1365-2958.1994.Tb00422.X. PMID 7984107. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1365-2958.1994.tb00422.x.
- Bassler, Bonnie L.; Wright, Miriam; Showalter, Richard E.; Silverman, Michael R. (August 1993). "Intercellular signalling in Vibrio harveyi: sequence and function of genes regulating expression of luminescence". Molecular Microbiology 9 (4): 773–786. doi:10.1111/j.1365-2958.1993.tb01737.x. ISSN 0950-382X. PMID 8231809. https://archive.org/details/sim_molecular-microbiology_1993-08_9_4/page/773.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Biologning bakteriyalarni tinglash bo'yicha qo'llanmasi - hamma narsa ko'rib chiqilgan intervyu
- Nova Science Endi profili: Bonni Bassler
- Bonnie Bassler </img>
- TED nutqi: bakteriyalar qanday "gapiradi" (TED2009)
- Bonni Bassler seminari: Hujayra-hujayra aloqasi
- Bonni Bassler onlayn suhbat: Kichik fitnalar
- ↑ Staff „Professor Bonnie L. Bassler ForMemRS“. The Royal Society. Qaraldi: 2012-yil 21-oktyabr.
- ↑ 2,0 2,1 „Bonnie L. Bassler, Ph.D.“. Howard Hughes Medical Institute. 2013-yil 16-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-may.
- ↑ „Bonnie L. Bassler“. Princeton University (2016-yil 11-mart).
- ↑ 4,0 4,1 „Bonnie Bassler Molecular Biologist, Class of 2002“. MacArthur Foundation (2002).
- ↑ „Bonnie L. Bassler“. National Academy of Sciences. Qaraldi: 2021-yil 17-sentyabr.
- ↑ „Obama to nominate Princeton's Bassler for National Science Board“. Princeton University (2011-yil 21-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 17-sentyabr.
- ↑ "Daily Digest". Congressional Record 158 (61). April 26, 2012. https://www.govinfo.gov/content/pkg/CREC-2012-04-26/html/CREC-2012-04-26-pt1-PgD408.htm. Qaraldi: September 17, 2021.Bonni Bassler]]
- ↑ „CO-EDITORS OF THE ANNUAL REVIEW OF GENETICS – VOLUME 46, 2012“. Annual Reviews. Qaraldi: 2021-yil 29-iyul.
- ↑ „EDITOR OF THE ANNUAL REVIEW OF GENETICS – VOLUME 51, 2017“. Annual Reviews. Qaraldi: 2021-yil 29-iyul.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 Ahmed, Farooq (April 1, 2008). "Profile of Bonnie L. Bassler" (en). Proceedings of the National Academy of Sciences 105 (13): 4969–4971. doi:10.1073/pnas.0705870105. ISSN 0027-8424. PMID 18362352. PMC 2278219. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2278219.
- ↑ „Autobiography of Bonnie L Bassler“ (en). The Shaw Prize. Qaraldi: 2022-yil 1-fevral.
- ↑ „L'Oreal-UNESCO Names Professor Bonnie Bassler, Princeton University, For Women in Science 2012 Laureate for North America“ (en). Princeton, New Jersey Patch (2012-yil 13-aprel). Qaraldi: 2022-yil 2-fevral.
- ↑ Schauder, S.; Bassler, B. L. (2001). "The languages of bacteria". Genes & Development 15 (12): 1468–80. doi:10.1101/gad.899601. PMID 11410527.
- ↑ „Bonnie Bassler“ (en). Broad Institute (2018-yil 20-mart). Qaraldi: 2019-yil 3-may.
- ↑ 15,0 15,1 „Bassler Lab Research“ (en). scholar.princeton.edu. Qaraldi: 2020-yil 2-may.
- ↑ Hmelo, Laura R. (January 3, 2017). "Quorum Sensing in Marine Microbial Environments". Annual Review of Marine Science 9 (1): 257–281. doi:10.1146/annurev-marine-010816-060656. ISSN 1941-1405. PMID 27814032. https://doi.org/10.1146/annurev-marine-010816-060656. Qaraldi: February 2, 2022.Bonni Bassler]]
- ↑ „Bonnie Bassler receives Gruber Genetics Prize“ (en). Princeton University (2020-yil 7-fevral). Qaraldi: 2022-yil 2-fevral.
- ↑ „Bassler receives Gruber Genetics Prize for discoveries on how bacteria communicate“ (en). Princeton University (2020-yil 7-fevral). Qaraldi: 2022-yil 2-fevral.
- ↑ Marks. „Biologist Bonnie Bassler receives MacArthur Fellowship“. Princeton University News (2002-yil 25-sentyabr).