Kontent qismiga oʻtish

Boʻyin ogʻrigʻi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Boʻyin ogʻrigʻi illyustratsiyasi

Boʻyin ogʻrigʻi, shuningdek, servikalgiya nomi bilan tanilgan, umumiy muammo boʻlib, aholining uchdan ikki qismi umrining bir qismida boʻyin ogʻrigʻi paydo boʻladi[1].

Boʻyin ogʻrigʻiga orqa miya muammolari sabab boʻlishi mumkin. Boʻyin ogʻrigʻi boʻyin va boʻyin mushaklarning zoʻriqishi yoki boʻyin umurtqalaridan chiqadigan nervlarning chimchilanishi tufayli paydo boʻladi. Boʻyin boʻgʻimlarning buzilishi ogʻriqni keltirib chiqaradi.

Bosh qismi boʻyin pastki qismi va yuqori orqa tomondan qoʻllab-quvvatlanadi. Shu joylarda boʻyin ogʻrigʻi hosil boʻladi. Yuqori umurtqa boʻgʻinlari boʻyin va boshning harakatchanligini taʼminlab beradi. Boʻyinning pastki boʻgʻimlari va yuqori orqa boʻgʻinlar boshning joylashishi uchun mos tuzilmani yaratadi. Agar ushbu tizimiga salbiy shikast yetkazilsa, u holda mintaqadagi mushaklarda zoʻriqish hosil boʻladi

Boʻyin ogʻrigʻi 2010 yilga kelib dunyo aholisining taxminan 5% [2] ga taʼsir qiladi.

Davolash[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boʻyin ogʻrigʻini davolash uni keltirib chiqarga sababga bogʻliq. Baʼzi odamlarda boʻyin ogʻrigʻini konservativ tarzda davolash mumkin. Simptomlarni yengillashtirish uchun issiq yoki sovuq suvdan foydalanish keraki[3]. Boshqa keng tarqalgan muolajalar orasida dori-darmonlar, jismoniy mashgʻulotlar, ergonomik mashqlar va fizioterapiya qoʻllash mumkin[4].

Dori-darmonlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ogʻriq uchun odatda asetaminofen yoki NSAID kabi analjeziklar tavsiya etiladi. [5] Biroq, 2017-yilgi tekshiruv paratsetamolning samarali emasligini va NSAIDlarning samarasi minimal ekanligini aniqladi. [6]

Mushaklarni boʻshashtiruvchi dorilar ham tavsiya etilishi mumkin[7]. Biroq, tadqiqotlar shuni koʻrsatdiki, siklobenzaprinda oʻtkir bachadon boʻyni zoʻriqishini davolash uchun samarali emasligi aniqlandi. [8]

Jarrohlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jarrohlik odatda boʻyin ogʻrigʻining mexanik sabablari uchun qoʻllanilmaydi. Agar boʻyin ogʻrigʻiga saraton yoki boshqa kasallik sabab boʻlsa, jarrohlik tavsiya etilishi mumkin. Jarrohlik amaliyoti, odatda, „chimchilgan nervlar“ va disk churrasi uchun qoʻllanilmaydi.

Epidemiologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boʻyin ogʻrigʻi taxminan 330 taʼsir qiladi 2010 yil holatiga koʻra dunyo miqyosida million kishi (aholining 4,9%)[9]. Ayollarda (5,7%) erkaklarga (3,9%) nisbatan tez-tez uchraydi[9]. Bu bel ogʻrigʻiga qaraganda kamroq tarqalgan[10].

Prognoz[tahrir | manbasini tahrirlash]

Epizodlarning taxminan yarmi bir yil ichida oʻtib ketadi va taxminan 10% surunkali holatga aylanadi[11].

Profilaktika[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aholi orasida boʻyin ogʻrigʻining tarqalishi bu keng tarqalgan holat ekanligini koʻrsatadi[12] [13]. Notoʻgʻri holat bilan bogʻliq boʻlgan servikalgiya uchun davolash odatda tuzatuvchi xususiyatga ega va ergonomik yaxshilanishni taʼminlaydigan mashqlar bilan bogʻliq[14]. Mobil qurilmalar (iHunchga qarang) sabab boʻlgan boʻyin ogʻrigʻini oʻrnatilgan ogohlantirish tizimlari yordamida oldini olish mumkinligi boʻyicha tadqiqotlar olib borilmoqda[15] [16].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. "Cervical spondylosis and neck pain". BMJ 334 (7592): 527–31. March 2007. doi:10.1136/bmj.39127.608299.80. PMID 17347239. PMC 1819511. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=1819511. 
  2. "Burden of disability due to musculoskeletal (MSK) disorders". Best Practice & Research. Clinical Rheumatology 28 (3): 353–66. June 2014. doi:10.1016/j.berh.2014.08.002. PMID 25481420. 
  3. "Heat or cold packs for neck and back strain: a randomized controlled trial of efficacy". Academic Emergency Medicine 17 (5): 484–9. May 2010. doi:10.1111/j.1553-2712.2010.00735.x. PMID 20536800. 
  4. "Patient education for neck pain". The Cochrane Database of Systematic Reviews (3): CD005106. March 2012. doi:10.1002/14651858.cd005106.pub4. PMID 22419306. 
  5. "Review article: Best practice management of neck pain in the emergency department (part 6 of the musculoskeletal injuries rapid review series)". Emergency Medicine Australasia 30 (6): 754–772. December 2018. doi:10.1111/1742-6723.13131. PMID 30168261. 
  6. "Non-steroidal anti-inflammatory drugs for spinal pain: a systematic review and meta-analysis". Annals of the Rheumatic Diseases 76 (7): 1269–1278. July 2017. doi:10.1136/annrheumdis-2016-210597. PMID 28153830. 
  7. "Review article: Best practice management of neck pain in the emergency department (part 6 of the musculoskeletal injuries rapid review series)". Emergency Medicine Australasia 30 (6): 754–772. December 2018. doi:10.1111/1742-6723.13131. PMID 30168261. 
  8. "Comparison of ibuprofen, cyclobenzaprine or both in patients with acute cervical strain: a randomized controlled trial". Canadian Journal of Emergency Medicine 12 (1): 39–44. January 2010. doi:10.1017/S1481803500012008. PMID 20078917. 
  9. 9,0 9,1 "Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries 1990-2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". Lancet 380 (9859): 2163–96. December 2012. doi:10.1016/S0140-6736(12)61729-2. PMID 23245607. PMC 6350784. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=6350784. 
  10. Deen, Hanifa. Spine disorders medical and surgical management. Cambridge, UK: Cambridge University Press, 2009 — 3 bet. ISBN 978-0-521-88941-4. 
  11. "Cervical spondylosis and neck pain". BMJ 334 (7592): 527–31. March 2007. doi:10.1136/bmj.39127.608299.80. PMID 17347239. PMC 1819511. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=1819511. 
  12. "Cervical spondylosis and neck pain". BMJ 334 (7592): 527–31. March 2007. doi:10.1136/bmj.39127.608299.80. PMID 17347239. PMC 1819511. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=1819511. 
  13. "Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries 1990-2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". Lancet 380 (9859): 2163–96. December 2012. doi:10.1016/S0140-6736(12)61729-2. PMID 23245607. PMC 6350784. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=6350784. 
  14. Driessen, Maurice T.; Proper, Karin I.; Anema, Johannes R.; Bongers, Paulien M.; van der Beek, Allard J. (2010-08-24). "Process evaluation of a participatory ergonomics programme to prevent low back pain and neck pain among workers" (en). Implementation Science 5 (1): 65. doi:10.1186/1748-5908-5-65. ISSN 1748-5908. PMID 20735823. PMC 2936444. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2936444. 
  15. Giansanti, D. „The Text Neck: Can Smartphone Apps with Biofeedback Aid in the Prevention of This Syndrome“,. Converging Clinical and Engineering Research on Neurorehabilitation III, Biosystems & Biorobotics (en) Masia: . Cham: Springer International Publishing, 2019 — 754–758 bet. DOI:10.1007/978-3-030-01845-0_150. ISBN 978-3-030-01845-0. 
  16. Toda, Takeshi „A close face-distance warning system for straightend neck prevention“,. IECON 2015 - 41st Annual Conference of the IEEE Industrial Electronics Society, 2015 — 003347–003352 bet. DOI:10.1109/IECON.2015.7392616. ISBN 978-1-4799-1762-4. 

Tashqi havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]