Bispebjerg qabristoni
Bispebjerg qabristoni (dan: Bispebjerg Kirkegård) - 1903-yilda Bispebjerg tepaligining shimoliy yonbag'rida tashkil etilgan, Daniyaning Kopengagen shahridagi beshta munitsipal qabristonning eng yangisi. Qabristonning asosiy kirish eshigi 1921–40 yillarda qurilgan Grundtvig monumental cherkovi yonida joylashgan. Qadimgi ibodatxona raqs markaziga aylantirilgan va hozir Dansekapellet (Raqs cherkovi) deb nomlanadi. Qabristonning asosiy diqqatga sazovor joylaridan biri bahorda gullaganda uzun pushti tunnel hosil qiladigan yapon gilos daraxtlari xiyobonidir.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bispebjerg qabristoni 1903-yilda Kopengagenning boshqa qabristonlariga bosimni bartaraf etish uchun tashkil etilgan. Reja Edvard Glæsel tomonidan ishlab chiqilgan[1].
Binolari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Cherkov va ma'muriyat binosi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Me'mor Andreas Clemmensen qabristondagi binolarning ko'pchiligini loyihalashtirgan. Uning hissalari orasida asosiy kirish eshigi, Frederiksborgvej 125-dagi ma'muriyat binosi (1903), Shimoliy cherkov (1910) va hozirda saqlash binosi sifatida foydalaniladigan 1931-yilda me'mor Tyge Hvass tomonidan qayta qurilgan Janubiy cherkov (1912) ham bor. Clemmensen, shuningdek, 1930-yilda Tyge Hvass tomonidan kengaytirilgan, ammo 2001-yilda buzib tashlangan Sharqiy cherkovni loyihalashtirgan[2].
Eski krematoriya va xodimlar binosi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Eski krematoriya Holger Jacobsen tomonidan arxitektura tanlovi natijasida yaratilgan. Bino 1907-yilda Rim me'morchiligidan ilhomlangan holda qurib bitkazilgan va keyinchalik 1915–16 va 1932–34 yillarda kengaytirilgan. Endilikda bino Dansekapellet zamonaviy raqs maydonchasiga aylantirilgan.
Holger Jacobsen qabristonning shimoli-g'arbiy burchagida binolar klasterini ham loyihalashtirgan. Ular 1916-yilga tegishli bo'lib, saqlash va xodimlar uchun ishlatilgan. Tyge Hvass 1935-yilda otxona binosini qo'shgan va 1945-yilda Jacobsen binolarini kengaytirishga ham mas'ul bo'lgan.
Kremator[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yangi krematoriya 2003-yil 14-yanvarda ochiladi. Bino Friis & Moltke tomonidan ishlab chiqilgan.
Bo'limlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qadimgi kommunal dafn joyida Holger Jacobsenning yodgorligi mavjud. Yangi kommunal dafn joyida esa Knud Nellemose tomonidan yaratilgan haykal mavjud.
Qabristonning Shvetsiya bo'limi 1927-yilda tashkil etilgan va 1957-yilda 5-bo'limdagi hozirgi joyga ko'chirilgan. U Sven-Ingvar Andersson tomonidan ishlab chiqilgan. Boshqa maxsus bo'limlar katolik, rus, musulmon va shved qabrlariga bag'ishlangan. Bu yerda budda urnalariga bag'ishlangan maxsus xonasi bo'lgan kolumbariy ham mavjud.
Ikkinchi jahon urushi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qabristonning janubi-g'arbiy qismida Ikkinchi Jahon urushida halok bo'lgan Daniya askarlari, politsiya xodimlari va qarshilik jangchilariga bag'ishlangan maxsus bo'lim mavjud. Ushbu majmua shahar arxitektori bo'lgan Poul Holsøe tomonidan ishlab chiqilgan va haykaltarosh Povl Sondergaard tomonidan yaratilgan yodgorlikdan iborat. Yana bir yodgorlik esa 1943-yil 29-avgust va 1944-yil 19-sentyabrdagi ikki hodisada mardlarcha halok boʻlgan qarshilik jangchilari xotirasiga bagʻishlangan. Ushbu yodgorlik loyihasi 1947-yilda Povl Sondergaard tomonidan ishlab chiqilgan.
Ushbu hududda, shuningdek, an'anaviy Britaniya Hamdo'stligi urushi qabrtoshlari va qurbonlik xochi mavjud bo'lgan britaniyalik askarlarning qabrlari ham mavjud. Dafn etilganlarning ko'pchiligi Zelandiya osmonidan urib tushirilgan Britaniya samolyotlarining ekipaj a'zolari edi. Britaniyalik qurbonlar nemis bosqinchi kuchlarining buyrug'i bilan dafn etilgan bo'lsa-da, ammo ularning aksariyati 1944-yilning mart oyida Vestre qabristoniga ko'chirilgan.
10-bo'limda, shuningdek, urush paytida va undan keyin Daniyada halok bo'lgan sovet askarlarining 16 ta qabri o'rin egallagan. Rus rassomi Anatolij Dioma tomonidan loyihalashtirilgan yodgorlik 1990-yilda o'rnatilgan.
1944-yil martidan beri 8-bo'limda 594 nemis qochqinlari va 370 nemis askari qabri mavjud.
Taniqli odamlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yozuvchi Johannes V. Jensen va haykaltarosh Astrid Noack qadimgi kommunal qabristonda dafn etilgan. Arxitektor va yozuvchi Poul Henningsen, Kopengagenning sobiq lord meri Egon Waidekamp, Nobel mukofoti sovrindori kimyogar Henrik Dam yangi kommunal qabristonga dafn qilingan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Bispebjerg Kommune“ (Danish). Københavns Kommune. Qaraldi: 2014-yil 29-iyul.
- ↑ „Kunst og bygninger på Bispebjerg Kirkegård“ (Danish). Copenhagen Municipality. 2014-yil 29-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 29-iyul.