Betioua
Bethioua (berber tili : Ibeṭṭiwen, arabcha: بطيوة , ilgari Arzyu, Fransiya hukmronligi ostida, Vieil Arzew keyin Sent Leu deb ataladi) — Jazoir gʻarbidagi Oran viloyatidagi shahar va viloyat. Unda gaz porti, neft-kimyo inshootlari va tuzsizlantirish zavodi mavjud.
Shahar qadimgi Rim shaharchasi Portus Magnus xarobalari ustida joylashgan. Mintaqaning oʻzi Rif togʻlaridan kelgan Berber urugʻlarining Battiwa (Ibeṭṭiwen) guruhiga, asosan, Ait Said va Temsaman qabilalariga tegishli boʻlgan. Ular Zegzava (Izegzaven), Ait Mait va maqbarasi dengizga qaragan marabutik rahbari Sidi Amar Ben Ahmed urugʻlaridan iborat edi[1]. Shunday qilib, dastlab Mostaganem shahri yaqinidagi Mazagranga joylashadilar, 1784-yilda Maskara beyi tomonidan ularga Betiuaning qirgʻoqboʻyi hududidan biroz gʻarbda joy berilgan. Fransiya mustamlakasi paytida Bettiuas yana Mazagrangadan panoh topishga majbur boʻldi, koʻpchiliggai esa hokimiyat tomonidan oʻz yerlarini qaytarib berdi[2]. Bugungi kunda faqat keksalari hali ham qabila tilida gaplasha oladilar[3].
1941-yil noyabr oyida ingliz-amerikaliklar Jazoirga bostirib kirganlarida (mash’al operatsiyasi), Oranni qoʻlga kiritgan amerikalik qoʻshinlar Arju va Betiua oʻrtasidagi qirgʻoq chizigʻi boʻlgan Z sohiliga[4] qoʻnim topadi[5].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Tribe and Society in Rural Morocco 2014 by David M Hart, en page 163, Ibettiwen and Bettiwa in Arzew, Riffian diasporic communities|
- ↑ Emile Janier Les Bettiwa de Saint Leu — Revue Africaine 1945, pp. 238-241, Lire en ligne (Wayback Machine saytida 2018-10-15 sanasida arxivlangan)
- ↑ „Betiwa 1 | PDF“.
- ↑ Colin Smith, England’s Last War Against France: Fighting Vichy 1940-1942, ISBN, 0297852183, 2009
- ↑ „Algeria-French Morocco“. www.history.army.mil. 2008-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.
 |