Kontent qismiga oʻtish

Berlin san'at universiteti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Berlin sanʼat universiteti
Xalqaro nomi Berlin University of the Arts
Asos solingan 2001-yil
Oʻquv yurti turi Davlat universiteti
Prezident Martin Rennert
Manzili Berlin bayrogʻi Berlin, Germaniya Olmoniya bayrogʻi
Vebsayti udk-berlin.de

Berlin sanʼat universiteti (nemischa: Universität der Künste Berlin, tez-tez UdK Berlin deb qisqartiriladi) Berlin va Germaniyadagi eng yirik davlat sanʼat Oliy oʻquv yurtlari boʻlib, Yevropa va dunyodagi oʻxshash institutlardan sanʼatning turli turlarini qamrab olgan toʻrtta fakultetning noyob kombinatsiyasi bilan ajralib turadi. Tasviriy sanʼat, musiqa, dizayn, drama va musiqali teatr (xoreografiyadan tashqari) yoʻnalishlari boʻyicha mutaxassislar tayyorlaydi.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qirollik sanʼat akademiyasi, 1902-yil
Qirollik sanʼat akademiyasining harbiy gospitali, 1914-yil
Prussiya Badiiy Akademiyasi, 1928-yil

Universitet Berlindagi oʻz tarixiy ildizlariga ega boʻlgan bir nechta oliy oʻquv yurtlarini birlashtirdi. UdK Berlin tarkibiga kiritilgan dunyodagi eng qadimgi sanʼat universitetlaridan biri 1696-yilda Brandenburg saylovchisi Fridrix I tomonidan asos solingan akademiyaga borib taqaladi, u tarix davomida qayta-qayta yangilangan va nomini oʻzgartirgan[1]:

  • 1696-1704: Rassomlik, haykaltaroshlik va arxitektura sanʼati akademiyasi (nemischa: Academie der Mahler-, Bildhauer- und Architectur-Kunst);
  • 1704-1790: Qirollik Prussiya sanʼat va mexanik fanlar akademiyasi (nemischa: Königlich-Preußische Akademie der Künste und mechanischen Wissenschaften);
  • 1790-1809: Berlindagi Qirollik sanʼat va mexanik fanlar akademiyasi (nemischa: Königliche Akademie der bildenden Künste und mechanischen Wissenschaften zu Berlin);
  • 1809-1882: Qirollik Prussiya Badiiy Akademiyasi (nemischa: Königlich Preußische Akademie der Künste);
  • 1882-1926: Qirollik sanʼat akademiyasi (nemischa: Königliche Akademie der Künste);
  • 1926-1945: Prussiya Badiiy Akademiyasi (nemischa: Preußische Akademie der Künste).

1869-yilda tashkil etilgan, shuningdek, UdK Berlin bilan bogʻliq boʻlgan Berlin musiqa maktabi 1920-yillarda natsistlar hokimiyat tepasiga kelguniga qadar Leo Kestenberg va Pol Hindemit kabi mashhur musiqachilar va oʻqituvchilar bilan mashhur edi. Ikkinchi jahon urushidan soʻng Berlinda toʻrt sektorga boʻlingan[2], universitet badiiy taʼlimi qayta tiklandi[3].

Talabalar ish tashlashi bannerlari, 1977-yil

1975 yilda ilgari alohida boʻlgan oliy oʻquv yurtlari „Oliy sanʼat maktabi“ (nemischa: Hochschule der Künste, HdK), jumladan: Prussiya Badiiy Akademiyasi; Stern konservatoriyasi ; Berlin Hochschule für Musik; 2001-yilda „Oliy sanʼat maktabi“ Berlin Sanʼat universiteti (UdK Berlin) deb oʻzgartirildi[4][5][1][6].

1970-yillarning ikkinchi yarmida Berlin Hochschule für Kunst talabalari notinch siyosiy bahslar muhitida tahsil oldilar. Ular 1976/1977-yil qishki semestrda Berlin erkin universiteti va Berlin texnika universiteti Universitetlar tomonidan boshlangan Gʻarbiy Berlindagi faol qoʻllab-quvvatladilar, oʻqish sharoitlarining yomonlashishiga va oliy taʼlim toʻgʻrisidagi yangi qonunga qarshi norozilik bildirdilar (nemischa: Hochschulrahmengesetz), kasbga qoʻyilgan taqiqni olib tashlashni talab qildi (nemischa: Berufsverbotestreik)[7].

Zamonaviylik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Germaniya birlashgandan soʻng, Yevropa Ittifoqining tashkil etilishini kutgan holda, universitetlararo hamkorlikni kengaytirish istagi ortib bordi. Boloniya jarayoni turli Yevropa mamlakatlaridagi oliy taʼlim tizimlarining yaqinlashishi va uygʻunlashuvini tezlashtirdi[8].

2001-yilda Berlin Hochschule für Kunst Boloniya jarayoniyasiga koʻra[8][5][9], bakalavr va magistr darajalarini berish, ilmiy tadqiqotlar olib borish va dissertatsiyalar himoya qilish huquqiga ega boʻlgan sanʼat universiteti maqomiga sazovor boʻldi.

Har yili ochiq eshiklar kunida talabalar va oʻqituvchilar tashrif buyuruvchilar uchun universitet bilan interaktiv tanishuv tashkil qiladi. 2017-yilgi hisobot muallifi talabalar ijodining cheksiz erkinligini maqtab, koʻplab studiyalardan chiqish yoʻli boʻlgan hovlida badiiy koʻrgazma qayerda va qayerda shunchaki qoziq ekanligini farqlash baʼzan qiyinligini taʼkidlaydi[10][11].

Hozirda universitetda toʻrtta fakultet mavjud — tasviriy sanʼat, dizayn, musiqa va sahna sanʼati[12].

  • Tasviriy sanʼat fakulteti turli darajadagi maktablar uchun rassomlar va tasviriy sanʼat oʻqituvchilarini tayyorlaydi, shuningdek, „Kontekstdagi sanʼat“ magistratura dasturida aspiranturani taklif qiladi (inglizcha: Art in Context)[13].
  • Dizayn fakulteti talabalarni atrof-muhitni badiiy tashkil etish muammolarini hal qilishda fanlararo yondashuv va ochiqlikka yoʻnaltiradi. Eksperiment va sezgi elementlari taʼkidlangan. Sanoat dizayni ham oʻquv rejasiga kiritilgan[14][15].
  • Musiqa fakulteti turli profildagi musiqachilarni (opera qoʻshiqchiligidan tashqari) tayyorlaydi: instrumentalistlar, xor (shu jumladan cherkov) va simfonik dirijyorlar, bastakorlar, musiqashunoslar, oʻqituvchilar. Shuningdek, ovoz muhandisligi kursini ham oʻz ichiga oladi[16][17].
  • Ijro sanʼati fakulteti musiqali dramatik teatr boʻyicha mutaxassislar (aktyorlar, xonandalar, sahna rassomlari, liboslar dizaynerlari va boshqalar) tayyorlaydi. U sahna sanʼati uchun zarur boʻlgan ustaxonalar bilan jihozlangan. Tadqiqotlar teatrda ishlash uslubiga mos keladigan loyiha hamkorligiga qaratilgan. Barcha kurslar hisobot berishda oʻz ish natijalarini taqdim etadi[18][19].

Universitet tarkibiga toʻrtta fakultetdan tashqari, Markaziy malaka oshirish instituti (nemischa: Zentralinstitut für Weiterbildung / UdK Berlin Career College) va (2005; uni Eisler konservatoriyasi birgalikda boshqaradi). Universitetlararo raqs markazi (nemischa: Hochschulübergreifendes Zentrum Tanz) bilan aloqani davom ettiradi, u professional raqqosalarni tayyorlaydi[10].

Universitet Germaniya fuqarolarini ham, chet elliklarni ham qabul qiladi. Germaniya fuqaroligiga ega boʻlmagan abituriyentlar nemis tilini bilishlarini hujjatlashtirishlari kerak (baʼzi musiqa va xoreografiya mutaxassisliklariga abituriyentlar bundan mustasno)[20].

Xalqaro pedagogik tajribaga ega musiqachi Martin Rennert 2006 yilda universitet prezidenti etib saylangan[21].

2019-yil aprel holatiga koʻra universitetda 4074 talaba bor; shundan 828 tasi tasviriy sanʼat fakultetida; Dizayn fakultetida 1379 ta; Musiqa fakultetida 1241 ta; Ijro sanʼati boʻlimida 385 ta; Malaka oshirish institutida 241[22].

Manzil[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sanʼat universiteti Berlinning Sharlottenburg-Vilmersdorf maʼmuriy tumanida va Schöneberg tumanida joylashgan bir nechta oʻquv binolariga ega. Ularning koʻpchiligi sobiq ixtisoslashtirilgan sanʼat universitetlariga tegishli edi. Universitetning maʼmuriy binolari va konsert zali qayta qurildi[23].

  • Korpus serkovnoy muziki
    Cherkov musiqa korpusi
  • Dom media „Medienhaus“
    "Medienhaus" media uyi
Maʼmuriy binolar Universitet konsert zali

Hardenberg Strassedagi asosiy binoning hovlisi, u erda Ikkinchi jahon urushidan oldin „Antik zal“ (inglizcha: Antikensaal), „Harobalar bogʻi“ nomini oldi (nemischa: Ruinengarten). 2016-yilda yodgorlik qayta tiklandi va yana ochildi[24][25].

Fakultet va bitiruvchilar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rasmiy veb-saytda berilgan Oliy Sanʼat maktabi va UdK Berlin oʻqituvchilari roʻyxatiga havolalar boʻlimlar boʻyicha guruhlangan[6]: tasviriy sanʼat[26]; dizayn[27]; musiqa[28]; sahna sanʼati[29], shuningdek malaka oshirish instituti va fakultetlardan tashqari tuzilmalar uchun[30][31][32].

Nafaqat oʻqituvchilar, balki bitiruvchilarning roʻyxati alifbo tartibida nemis tilida:

Ushbu roʻyxatlardan bir nechta nomlar xronologik tartibda:

Shuningdek qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Berlin sanʼat akademiyasi
  • Berlindagi Qoʻshiq akademiyasi
  • Berlin arxitektura akademiyasi
  • Berlin musiqa universiteti
  • Berlin Eisler musiqa maktabi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 „StammbaumUdK“ (de). udk-berlin.de. 2022-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 20-mart.
  2. ↑ „Берлин после 1945 года“ (ru). opive.de (2012-yil 1-iyul). 2019-yil 5-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 21-mart.
  3. ↑ „Geschichte Das Institut“ (de). udk-berlin.de. Qaraldi: 2019-yil 24-noyabr.
  4. ↑ „Kurze Geschichte der HdK I: 1975 – 1989“ (de). udk-berlin.de. 2021-yil 18-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 11-mart.
  5. ↑ 5,0 5,1 „HdK und UdK Berlin“ (de). udk-berlin.de. 2018-yil 6-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 9-mart.
  6. ↑ 6,0 6,1 „Professorinnen und Professoren seit 1975“ (de). udk-berlin.de. 2018-yil 23-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 24-noyabr.
  7. ↑ Streikkurier, Nr. 9, 12. Januar 1977 und Nr. 11, 21. Januar 1977.(olm.)
  8. ↑ 8,0 8,1 „Совместное заявление европейских министров образования“ (ru). inf.tsu.ru (19 июня 1999 года). 2019-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 11-mart.
  9. ↑ „Universität der Künste Berlin (UdK)“ (de). berlin.de. 2020-yil 8-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 9-mart.
  10. ↑ 10,0 10,1 Игорь Магрилов. „В гостях у искусства“ (ru). berlin-visual.com (26 июля 2017). 2019-yil 7-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 7-mart.
  11. ↑ „Rundgang - Tage der offenen Tür“ (de). udk-berlin.de. 2018-yil 6-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 17-mart.
  12. ↑ „Studium“ (de). udk-berlin.de. 2019-yil 10-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-mart.
  13. ↑ „Fakultät Bildende Kunst“ (de). udk-berlin.de. 2019-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 14-mart.
  14. ↑ Universität der Künste. „Meisterschule für Graphik und Buchgewerbe 1892–1971“. 2019-yil 29-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 16-aprel.
  15. ↑ „Fakultät Gestaltung“ (de). udk-berlin.de. 2019-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 14-mart.
  16. ↑ „Institut für Künstlerische Ausbildung/Alte Musik“ (de). udk-berlin.de. 2020-yil 26-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 15-mart.
  17. ↑ „Die Fakultät“ (de). udk-berlin.de. 2019-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 23-mart.
  18. ↑ „Fakultät Darstellende Kunst“ (de). udk-berlin.de. 2019-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 23-mart.
  19. ↑ „KlangKunstBühne“ (de). ziw.udk-berlin.de. 2018-yil 26-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 7-mart.
  20. ↑ „Internationale Bewerberinnen und Bewerber“ (de). udk-berlin.de. 2019-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 1-aprel.
  21. ↑ Dr. Jörg Kirchhoff. „UdK Berlin wählt Martin Rennert zu ihrem neuen Präsidenten“ (de). idw-online.de (2005-yil 15-dekabr). 2019-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 8-mart.
  22. ↑ Heik Afheldt. „Martin Rennert“ (de). Der Spiegel (2012-yil 12-may). 2019-yil 11-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 11-aprel.
  23. ↑ „Standorte“ (de). udk-berlin.de. 2020-yil 25-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 13-mart.
  24. ↑ „Ruinengarten der Universität der Künste (Gedenkstätte)“ (de). berlin.de. 2019-yil 24-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 11-aprel.
  25. ↑ „Gedenkort der UdK Berlin“ (de). udk-berlin.de. 2019-yil 6-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 11-aprel.
  26. ↑ „Professoren der Bildenden Kunst“ (de). udk-berlin.de. 2019-yil 25-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-dekabr.
  27. ↑ „Professoren der Gestaltung“ (de). udk-berlin.de. 2019-yil 6-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-dekabr.
  28. ↑ „Professoren der Musik“ (de). udk-berlin.de. 2019-yil 6-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-dekabr.
  29. ↑ „Professoren der Darstellenden Kunst“ (de). udk-berlin.de. 2018-yil 23-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-dekabr.
  30. ↑ „Professoren der Erziehungs- und Gesellschaftswissenschaften“ (de). udk-berlin.de. 2019-yil 6-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-dekabr.
  31. ↑ „Professoren an Einrichtungen außerhalb der Fakultätsstruktur der Universität der Künste“ (de). udk-berlin.de. 2019-yil 6-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-dekabr.
  32. ↑ „Personen“ (de). udk-berlin.de. 2019-yil 10-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 24-noyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Berlin_san%27at_universiteti&oldid=4320280" dan olindi